We zijn inmiddels in de Cambodjaanse hoofdstad aangekomen. Gisteren zijn we eerst met de speedboot naar Ha Tien gevaren en daar werden we opgehaald door een gids van het reisbureau Focus Asia. We reden in ongeveer 2.5 uur naar Chau Doc. We reden grotendeels langs een kanaal, en de gids maakte ons erop attent dat er op veel plaatsen langs de weg garnalenkwekerijen waren. Onderweg stopten we even omdat Hans een foto wou maken en hij werd meteen ontvoerd naar een verjaardagsfeestje dat bij een huis langs de weg werd gevierd. Hij moest handen schudden, kreeg een stukje gedroogde, gebakken vis en een glas bier met een groot blok ijs erin, en moest proosten met alle gasten. Iedereen wou met hem op de foto. Anneke, die kwam kijken waar Hans bleef, werd ook onthaald op gedroogde, gebakken vis, een lokale snack die wij echter niet zo erg konden waarderen. Gelukkig wist de (vrouwelijke) gids duidelijk te maken dat we nog een lange reis voor de boeg hadden, zodat we er met moeite in slaagden te ontsnappen. Op de valreep probeerde één van de mannen, die duidelijk al veel te veel biertjes op had, Anneke innig te omhelzen, waar ze maar ternauwernood aan kon ontkomen..
Om kwart voor 5 kwamen we aan in Chau Doc, zodat we nog net even in het zwembad van Hotel Victoria konden afkoelen, een chique hotel uit de koloniale tijd, met mooie kamers en goede douches. Het ligt aan een T-splitsing van een paar zij armen van de Mekong, We hadden een prachtig uitzicht. 's Avonds zijn we het stadje nog even ingegaan en hebben in een goedkoop restaurantje gegeten, want de menukaart van het hotel was erg aan de prijs. Hans was inmiddels snotverkouden, en Anneke begon ook al te hoesten.
's Ochtens moesten we om 7 uur klaar staan voor de (speed)boot naar Phnom Penh. Het was een bootdienst die vanuit het Victoria Hotel zelf werd georganiseerd. Naast ons was er een Frans stel. Het was een vrij kleine speedboot, er was een schipper en zijn maatje en een (opnieuw vrouwelijke) gids van het hotel. Ze probeerde ons veel te vertellen over alle dingen die we zagen en nog meer maar we hadden veel moeite haar te verstaan. Dat kwam deels door de herrie die de boot maakte, maar ook deels door haar uitspraak. Maar vanuit de ramen konden we veel zien. We kregen ook een doos met vruchten van het hotel en er werd ons voortdurend water, koffie en andere drankjes aangeboden. Hans zat al om 10 uur aan het bier want als je moet kiezen tussen Cola of bier is dat voor Hans niet zo moeilijk.
Het was een prachtige tocht. De rivier was op sommige plekken wel 2 km. breed. In Vietnam was er nog veel levendigheid langs en op het water. Overal zag je huisjes en boten, viskwekerijen, vissersbootjes en fuiken, veerbootjes. We moesten twee keer stoppen bij de grens: eerst aan de Vietnamese kant, om ons 'uit te checken', en later aan de Cambodjaanse kant om onze visa te regelen. Gelukkig had onze schipper nog vlak voor de eerste grenscontrole een grote toeristenboot kunnen inhalen, want anders waren de wachttijden veel langer geweest. Nu was het allemaal zo gebeurd. De Cambodjaanse douane had heel wat te stempelen in onze paspoorten. Gelukkig regelde de gids bijna alles. We hoefden alleen maar even ons gezicht te laten zien om te controleren of wij het echt waren.
Helaas zaten we ook continu in de tocht. Er was een open deur aan de voorkant van het schip, en alle ramen stonden open, zodat er steeds een flinke wind door het schip heen blies. En dat was op zich heel prettig, want anders was het veel te warm geweest, maar inmiddels zijn we allebei snotverkouden, en dat is niet leuk meer. Hoesten, keelpijn, verstopte neus, hoofdpijn. you name it, we've got it. We hebben nergens dijken langs de rivier gezien, bij grote fabrieken is de oever wel bekleed met beton maar daar leggen ook grote schepen aan dus dat is tegen de oevererosie. Op veel plaatsen is de oever afgekalfd, bomen liggen half in het water en delen van de betonnen beschoeiing zijn weggeslagen. Dat de rivier nu niet op zijn hoogste stand is zien we aan het plastic dat in de takken van de dode bomen hangt. Het kan zeker nog anderhalve meter hoger. Toen we aan kwamen varen konden we goed de skyline van Phnom Penh zien. Er staat veel hoogbouw, allemaal van recente datum.
We zijn vanmiddag nog naar de grote koninklijke tempel van Phnom Penh geweest, vergelijkbaar met die van Bangkok, maar dan wel veel soberder. Gelukkig was het ook veel minder druk. Ook het koninklijke paleis staat op dat terrein, maar dat konden we niet bezoeken. Daarna hebben we nog een eindje gewandeld, ergens wat gedronken en bij een apotheek wat keeltabletten gehaald. Er zij hier heel veel tempels. Bij sommige worden vogeltjes verkocht die je in de tempel vrij kunt laten. Dit is heel goed voor je karma. De vogels zijn zo afgericht dat ze na 2 rondjes vliegen weer terug vliegen naar hun kooi. Dat is heel goed voor de portemonnee van de verkoper, maar niet zo goed voor diens karma, lijkt ons. Tja, een mens moet ook eten, tenslotte.
Het verkeer is hier iets minder chaotisch, hoewel er ook veel scooters zijn. Met een remork-moto (tuktuk heet dat elders in de wereld) naar het hotel terug gegaan en even uitgerust.
In de straat van ons hotel zijn heel veel restaurantjes, en we zijn schuin tegenover naar een Nepalees/Indiaas restaurantje gegaan. We hebben maar een paar kleine gerechtjes genomen, en het was erg lekker, maar we moesten toch de helft laten staan omdat we niet meer konden eten. Hopelijk gaat het morgen een beetje beter, maar ik vrees dat zo'n verkoudheid wel een paar dagen nodig heeft. Morgen gaan we Phnom Penh verder verkennen. Ik twijfel er nog over of ik naar het Genocide museum of naar de Killing Fields zal gaan. Hans wil niet, maar ik denk dat het gewoon wel moet als je hier bent, om te weten wat voor verschrikkelijke dingen hier nog maar 40 jaar geleden zijn gebeurd.
De prijzen staan hier overal in dollars weergegeven, d.w.z. in restaurants, supermarkten en alles wat maar enigszins met de toeristenindustrie te maken heeft. Ook de tuktuk chauffeurs geven hun prijzen op in dollars. Je kunt hier overal dollars pinnen, en dat doen wij nu ook, want als je Riel wilt pinnen kan je maar 400.000 per keer opnemen ( 88 Euro), maar ze rekenen wel per keer pinnen 4 euro transactiekosten. Voor het pinnen van 400 dollar moesten we 5 dollar extra betalen. Overigens staan hier tientallen pinautomaten in de stad, in kleine glazen hokjes die doen denken aan onze vroegere telefooncellen. Kom daar in Nederland maar eens om. Zouden ze hier wel eens van plofkraken hebben gehoord? Nou zullen de straffen hier ook niet mals zijn, dus misschien schrikt dat af.
Het is nu 4 december. We hebben vannacht allebei slecht geslapen, vanwege de hele tijd hoesten. We hebben op een gegeven moment de airco uitgezet omdat we daardoor erg op de tocht lagen, maar toen werd het wel weer heel erg warm.

4 december.
's Ochtends zijn we eerst naar het Nationaal Museum gegaan, waar allemaal beelden stonden en andere kunstvoorwerpen uit de diverse zeer oude Brahmaanse en Boeddhistische tempels. Het was allemaal heel mooi, maar je werd er ook duizelig van. Als je de geschiedenis en de mythologie achter de verhalen niet kent lijkt het allemaal wel veel op elkaar. Daarna hebben we een tuktuk genomen naar de 'Russische' markt. Waarom die zo heet is ons een raadsel, ik heb geen Russen gezien en ze hadden ook geen Kalashnikovs of vodka te koop. Het was een gewone overdekte maar zeer volkse markt. Met name op de afdeling vlees en vis rook het er niet zo lekker. Er waren ook allemaal eettentjes, maar die konden ons niet bekoren. We hadden een stevig ontbijt op en dus geen trek. Omdat het erg heet is overal in de zon heeft Anneke een hoedje gekocht. Verder was er veel (goedkope)kleding te koop, huishoudelijke artikelen, gereedschap en onderdelen voor allerlei motoren,, linnengoed, serviezen, sieraden en je kon ook je nagels laten lakken.
Daarna gingen we op zoek naar het museum over de genocide van de 70er jaren. Hans dacht dat hij het kon vinden met de kaart die hij gedownload had op zijn telefoon, maar dat viel tegen. Eerst had hij een andere toeristische attractie aangezien voor het museum maar dat bleek toch nog een heel stuk verder te liggen.
Het museum bevindt zich in een voormalige middelbare school die door de Rode Khmer was ingepikt en gebruikt als gevangenis. Er werden veel mensen gemarteld en gedood, en ook werden veel gevangenen later naar The Killig Fields, net buiten Phnom Penh, gebracht en daar gedood. De Rode Khmer hebben alles uitvoerig gedocumenteerd, en alle gevangenen gefotografeerd. Het was geen prettig verhaal. We hebben geen gids of audiotour genomen, omdat we alle ergste details liever niet wilden horen, en een bezoek aan de Killing Fields slaan we maar over, want dat zal nog vele malen erger zijn.
We zijn even gaan uitrusten in het hotel, en daarna hebben we een restaurant opgezocht dat werd aanbevolen in de Lonely Planet, en dat echt Khmer voedsel heeft. Het was erg lekker, maar we hebben maar kleine porties genomen omdat we ons nog steeds een beetje ziek voelen allebei.
Phnom Penh is overigens best een leuke stad, onverwacht leuk eigenlijk. Nou zijn wij niet meer zo van het swingende nachtleven (meer van het vroeg naar bed gaan), maar als je daar wel van houdt kan je hier volop los gaan. Het is ook wel een mooie stad, met grote pleinen (vaak voorzien van Stoepa's of monumenten), mooie gebouwen en tempels en paleizen. Ook hier speelt men veel voetbadminton. Natuurlijk is hier ook veel verkeer, maar toch is het rustiger dan b.v. Bangkok en Saigon. Toch krijg je ook hier tijdens een wandeling in de stad of een ritje met de tuktuk heel wat fijnstof binnen, er rijden veel sjoemeldiesels, maar ook hele oude auto's, om maar te zwijgen over de scooters. We denken erover om mondkapjes te kopen. Je ziet er veel mensen mee rond lopen of rijden.

Het is nu 5 december.
Hans kwam vannacht op het lumineuze idee een doek voor de airco te hangen. Zo wordt het wel koel maar liggen we niet meer in de tocht. Dit maakte het slapen een stuk prettiger.
Het soep ontbijt bij de drijvende markt is Hans zo goed bevallen dat hij er nu een gewoonte van heeft gemaakt. Omdat hij hier geen maagzuurremmers slikt, had hij altijd veel last zijn maag, van de bergen bacon, eggs , sausages en baked beans die hij eerst altijd at. Met een noodlesoep ontbijt heeft hij nergens last van en hij vindt het nog lekker ook.
Gisteren hadden we aan 2 tuktukchaufeurs een offerte gevraagd voor een rit naar het zijde-eiland vlak buiten de stad. Ze stonden allebei klaar toen we om kart voor negen uit het hotel stapten. We hebben de chauffeur genomen die het beste Engels sprak. De andere heeft Hans een dollar gegeven voor de moeite. Hij was best teleurgesteld.
De tocht naar het zijde- eiland was heel leuk. Lekker in een tuktuk je langzaam laten rijden is veel relaxter dan lopen door een hete stad. Onze tassen werden direct aan een beugel vastgelegd tegen 'bagsnatchers' en langzaam tuften we de stad uit. Eerst over de Chinese brug (de Japanse brug die er pal naast ligt was in onderhoud) en na een tijdje met een pontje naar het zijde- eiland. Eerst gingen we naar een familiebedrijf waar ze zijde spinnen en weven. Daarna bezochten we het Silk Island park. Hier worden de zijdewormen gekweekt en de zijde gewonnen en gesponnen. Daarnaast is het een pretpark voor de lokale bevolking. Onze chauffeur vertelde dat vroeger bijna iedereen op het eiland zijdewormen kweekte en verwerkte maar dat tegenwoordig de kweek en de verwerking gedaan wordt door het park en dat het verven en het weven wordt uitbesteed aan de lokale bevolking. We kregen uitleg over het hele proces van eitje tot zijdedraad en een rondleiding door het park. Achter het park lag een zwembad in de rivier, duidelijk alleen bestemd voor de lokale bevolking. Ze hadden ook een klein dierentuintje erbij, met o.a. twee aapjes, maar die zaten in zo'n klein hokje, dat was heel zielig. Het zijn de enige apen die we hier tot nu toe gezien hebben. Vervolgens tuften we het hele eiland rond, wat heel leuk was. Er was maar weinig verkeer en er was veel te zien. Er was zelfs nog een espressobar bij een hotel waar we lekkere koffie konden drinken. Ze hadden geen cappuccino want er er was geen melk en dat terwijl we al honderden koeien voorbij waren gereden. Dit waren echter vleeskoeien en geen melkkoeien.
De veerboot die we terug namen lag aan de noordpunt van het zijde eiland en was heel rustig omdat hier alleen lokaal verkeer was en geen toeristenverkeer zoals op het zuidelijke veer. Silk Island is namelijk een van de toeristische attracties die in elk toeristen hotel als excursie worden aan geboden, naast het Koninklijk Paleis, het Nationaal Museum het Genocide Museum en de Killing Fields , maar die wonderlijk genoeg niet in de Lonely Planet staat.
Op de terugweg kwamen we nog langs een steenfabriek en bracht onze chauffeur ons nog even langs een expat supermarkt want onze groene thee was op (een essentieel onderdeel van Anneke's ontbijt) en onderweg hadden we reclameborden gezien voor Barley Black, een extra stout, die Hans natuurlijk wilde proeven.
Vlakbij de stad zagen we ook nog nieuwe woonwijken, helemaal afgesloten van de buitenwereld mer een grote muur, hekken en wachtposten. Zoiets hebben we ook gezien in Zuid-Afrika voor de blanke elite. Hier is het voor de rijke partij elite. Onze gids was duidelijk niet te spreken over de leider wiens portret om de twee honderd meter langs de weg hing. Met de Vietnamezen die de Rode Khmer verjaagd hebben en de Chinezen die nu de economie bestieren heeft ook de corruptie een hoge vlucht genomen.
Om ongeveer 2 uur waren we weer terug. We hebben onze chauffeur nog een flinke fooi gegeven want hij had ons een heerlijke ochtend bezorgd en had ons van Silk Island meer laten zien dan de meeste toeristen te zien krijgen. Die komen meestal niet verder dan het park.
's Avonds zijn we gaan eten in een restaurant bij ons in de buurt., met Khmer keuken. Het was minder chique en minder gericht op buitenlanders dan dat van gisteren, maar deze stond niet in de Lonely Planet. En - omdat we heel vroeg waren - was het ook nog heel rustig. Het eten was er goed en niet duur. Er was een klein podium met enkele instrumenten en de bijbehorende apparatuur. Na een tijdje kwamen er een paar jonge vrouwen binnen die plaats namen op het podium, en later kwam er nog een gitarist. En jawel, hoor, ze begonnen muziek te maken. Moeilijk te beschrijven. Moderne Khmerse smartlappen.
Na het eten hebben we nog even gewandeld over het middenplein van de National Assembly Street. Er waren volop lichtjes, en een gebouw dat er overdag heel saai uitziet kwam 's avonds helemaal tot leven door de lichtanimaties. Van één kant van het gebouw kolkte een waterval naar beneden en op de andere wanden waren er verspringende lichtpatronen te zien. Het was er vol leven: Alle mensen met hondjes ontmoetten elkaar (en de hondjes hadden ook hun onderonsjes), er waren jongens die allerlei kunstjes uithaalden en oefenden op hun ATB's, skaters, groepen mensen die aan een soort dans-fitness deden (met muziek uit grote luidsprekers). Er werd badminton gespeeld, voetbal, enz. enz. Ook waren er nog veel kleine kinderen op straat met hun moeders en de bankjes waren allemaal bezet. Het zag er heel gezellig uit.
Morgen vertrekken we naar Siem Reap, waar Anneke's ex-collega Jos van Kuijck woont. Dat is dicht bij Angkor Wat, het culturele hoogtepunt van Cambodja.

Video op Youtube:
5 PhnomPenh 11’19” : https://youtu.be/ZPVU6HtYnQU
6 Zijde Eiland 9’54”: https://youtu.be/iFJTuVNi9D8

Geschreven door Annekeenhans.op.reis