In het begin van mijn reis had ik beloofd in het algemeen iets over Uzbekistan te vertellen. Hier was het nog niet van gekomen, het avontuur slokte me helemaal op. Maar vandaag ben ik én wat later opgestaan, om te wachten met ontbijten tot de drukke groep weg zou zijn. Ik installeer me in alle rust in een soort zitelement (zie een van de foto’s).

Aan een kant bizar dat ik me hierdoor laat leiden. Aan de andere kant ook fijn om zelf de regie te nemen.
En dan ook de tijd te nemen om te gaan zitten om nog eens terug te kijken op het land waar ik zo verrast door ben.

Over foto’s gesproken. Gisteren uploadde ik het verslag per ongeluk veel te vroeg. Ik was nog niet klaar met schrijven. En ik had er nog helemaal geen foto’s bij gezet. Dat heb ik alsnog gedaan. Voor degene die deze al miste. Je kunt altijd terug kijken.
Maar dan eerst een stukje theorie. Puur voor degene die net even wat meer achtergrond zouden willen. En voor mezélf.

Uzbekistan is het culturele hart van Centraal Azië en ligt zoals al gezegd op de vroegere Zijderoute. Het land grenst aan Turkmenistan, Kazachstan, Tadzjikistan, Kirgizië en Afghanistan.
Ik had vanuit Nederland geen visum nodig om hier te komen. Sinds 2019 mag je hier 30 dagen visumvrij reizen. Er zijn ook steeds minder bureaucratische regels. Ik hoef me (waarschijnlijk) niet meer te registreren. Maar dit is niet 100% zeker, dus zoals ik eerder zei, ik vraag bij de guesthouses/ hotels toch voor de zekerheid een bewijsje van verblijf.
Ook de zwarte lijst voor medicijnen is (sinds 2018) verdwenen. Hoewel opiaten natuurlijk verboden blijven. En de zwarte (geld)markt is weg. Ik begreep van Noël dat hij echt nog op zoék moest om euro’s te wisselen. Dat gaat nu veel makkelijker (hoewel, naar een ATM heb ik vandaag wel even moeten zoeken. Maar je kunt nu wel pinnen.
Hoewel ík in eerste instantie juist probeerde mijn euro’s op te maken. Mijn zwart geld, haha.
Maar voor nood wil ik wel iéts op zak hebben. Dus voor de souvenirs vandaag wat opgenomen.

Uzbekistan is snel toeristischer aan het worden. Ik denk dat het goed is dat ik er nú naar toe ben. Hoewel ik nog niet veel Europeanen tegen kom. Ik heb zelfs nog geen Nederlander ontmoet. Maar dat vind ik alleen maar fijn.
Het wordt naar mijn gevoel niet door de traditionele backpackers bezocht (die gaan volgens mij meer naar Kazachstan en Kirgizië). Op een of andere manier heb ik het gevoel dat er vooral 50-plussers rondlopen!? Misschien is deze groep meer in cultuur geïnteresseerd?

Uzbekistan IS ook écht een oriëntaals juweel in Centraal-Azië. Alle dingen die ik er vóór mijn reis over las, zijn méér dan uitgekomen.
Het is de wereld van blauwe moskeeën en traditionele madrassa’s en vele monumenten. Dáár konden jullie niet omheen.
Ik ben echt terug in de tijd gegaan, terwijl de tijd er aan de andere kant juist niét stil heeft gestaan.
Het is een land in ontwikkeling. Een schoon en veilig land om te reizen. Op een of andere manier (dat merkte ik ook heel erg toen ik vooraf zei dat ik hierheen zou gaan) heeft Uzbekistan een slechte reputatie. Het komt waarschijnlijk omdat het op -stan eindigt en naast Afghanistan ligt? Maar het is hier heel rustig en vredig.

In Uzbekistan werd ik binnen één dag miljonair. Bij het wisselen van 100 euro krijg je 1.351.348 Sum ( Sum betekent letterlijk ‘puur’) in handen. Dus ik loop constant met grote stapels biljetten in mijn portemonnee. Munten hébben ze niet eens in gebruik.
Ook hier geldt, dat je moet proberen goed af te dingen. Dat is wel aan mij besteed. Ik heb vandaag dus geshopt. Ik kwam bij een geweldig ‘mannetje’ uit. We hadden er allebei reuze schik in.

Het is ook een schoon land. Ongekend schoon naar mijn gevoel zelfs.Het is gewoon niet te vergelijken met andere landen die ik bezocht heb. Hoewel ik Vietnam ook wel oké vond op dit gebied.
Terwijl ik ook wel denk dat ze de toeristenplekken echt óp poetsen. Het ziet er soms zelfs té gelikt uit. Het Registanplein blijkt echt iédere ochtend totaal geveegd te worden.

Je zult als toerist de armere kant van Uzbekistan niet snel te zien krijgen. Terwijl je hier bijvoorbeeld in India niet omheen kunt.
Maar toen ik door het arme buurtje bij mijn hotel liep, proefde ik deze armoede hier wel degelijk. Ik lees dat 27,2% van de bevolking onder de armoedegrens leeft.

Even in een notendop (uiteraard ligt het veel ingewikkelder en uitgebreider).
Alexander de Grote, het Perzische Rijk en de Mongoolse veroveraar Dzjengis Khan legden in het verre verleden beslag op Uzbekistan. Na de val van het Mongoolse Rijk in de 15e eeuw, kwamen er verschillende Uzbeekse dynastieën aan de macht. Geleidelijk aan annexeerde en koloniseerde Rusland deze islamitische emiraten en kanaten.
De Uzbeken kwamen tot aan de Eerste Wereldoorlog meermalen in opstand, maar dit werd neergeslagen.
Uzbekistan werd dan toch in 1991 onafhankelijk met het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
In eerste instantie was Islom Karimov president (op weg naar het Registan plein kom ik dagelijks langs zijn grote (hier in Uzbekistan zijn dit soort beelden altijd gróót) standbeeld,
Na Karimov’s dood in 2016 is Sjavkat Mirzijojev de huidige president. Het land is onder andere lid van de Verenigde Naties.

Als ik dan toch met feiten bezig ben (uiteraard zoek ik die gewoon op internet op):
De oppervlakte is 11 keer zo groot als Nederland (447.400 vierkante kilometer).
Het land heeft 35 en een half miljoen inwoners. Het is snel aan het verstedelijken. Er is nu een bevolkingsdichtheid van 70 inwoners per vierkante kilometer. Als ik dan tóch aan het googlen ben. Nederland heeft een bevolkingsdichtheid van 529 inwoners/vierkante kilometer.
Voorheen lag het accent in Uzbekistan op irrigatielandbouw. Er werd/wordt vooral katoen, fruit, zijde, rijst en wijn geproduceerd. Verder wordt olie/aardgas gewonnen en ook geëxporteerd door een overschot hiervan. Ook is het land rijk aan grondstoffen zoals oa koper, zwavel, steenkool, arseen, uraan.

De levensverwachting is 73,8 jaar voor mannen en 76,2 jaar voor vrouwen.
Er wonen nog 2,3% Russen in Uzbekistan. En hoewel 74,3% van de inwoners Uzbeeks spreekt, wordt er nog door 14,2% van hen Russisch gesproken. Alleen de jongere generatie spreekt (soms) een beetje engels.

De meeste Uzbeken zijn soennitische moslims (88%). Het islamitische centrum van uzbekistan is Bukhara. De Russisch-orthodoxe christenen maken 9% van de bevolking uit.
Hoewel de ruime meerderheid dus moslim is, is het land niet super conservatief. De regering heeft een seculier beleid en veel mensen hangen een gemátigde vorm van het soennisme aan. Er wordt ook vrij alcohol gedronken. Ik zie zelfs veel ‘slijterijen’, op zoek naar mijn Cola Zero. De vrouwen dragen echt geen zwarte gewaden, ze zijn juist heel kleurrijk, sprankelend en vaak met veel glitters gekleed. En een hoofddoek is zeker geen verplichting. Je ziet ‘ze’ wel, maar ik zie absoluut ook veel vrouwen zonder. Zeker de jeugdige generatie. Eigenlijk is er een mix van ‘van alles’.

Ik ben in de namiddag en vooravond dan toch in alle rust op het Registanplein geweest. Ik heb Peter zelfs door middel van videobellen een rondleiding gegeven. Zo bijzonder en bizar dat dat kan.
Ik laat van/voor mezelf met behulp van een ronddraaiende camera een heel maf filmpje maken. Tegen 50.000 Sum (een kleine 4 euro), kun je op een (stilstaand) plateau gaan staan. En iemand met een laptop bedient die camera, die om je heen cirkelt. Via een QR-code kun je het vervolgens naar je toe laten sturen, via Whatsapp.
Gelijk met mij, doen eental locals het. Ze staan soms met een heel gezin op het kleine plateau. We bekijken elkaars filmpjes. Zó gezellig. Ik voel een grappige verbondenheid.

Ik ga tussendoor weer even bij het Koreaans restaurant eten en loop via het park (met extreem tjilpende vogels) toch nog even naar ‘het plein’. Met het ticket van eerder, loop ik er via een sluipweggetje weer op.
Ja, het is tóch wel bijzonderder om óp het plein zélf te lopen. Je te verwonderen, je door het mooie licht (dit keer geen kitsch licht) te laten betoveren. Je te vergapen aan al die schoonheid. En hoewel ik er al eens in de vroege ochtend was, blíjf ik foto’s maken.
Dat wordt thuis flink selecteren en deleten. Maar voor nu heb ik er behoefte aan en zin in.
Het is echt míjn feestje.

Het feestje loopt bijna af.
Morgen om 12 uur zal ik in dit (heerlijke) hotel moeten uitchecken. Ik zag het echt als een thuis.
Ik heb vooral aardewerken dingen gekocht. Geen grote stukken, maar al bij al van behoorlijk gewicht. Na de onderhandeling gaven we elkaar een (ferme) hand. Ai, die voélde ik toch nog wel. In mijn pols. Maar ik kan er eigenlijk weer alles mee doen. Dus dat is met een sisser afgelopen.

En nu nog twee dagen reizen, met al die breekbare dingen. Ik ga het maar als een uitdaging zien.

Morgen vermoedelijk geen verslag. Ik vertrek morgen om 17.37 (weer met de bullettrein - een rit van 2.15 uur) en kom dan net voor 20 uur op station Tashkent (de hoofdstad) aan. Eer ik bij mijn hotel ben!? Ik heb nog niet uitgezocht hoever het hotel van het station ligt. Morgen zet ik ter plekke de GPS wel aan en beslis dan hoe te gaan.

Ps. Ik heb het verslag op mijn iPad zitten typen. Ik ga eerst de foto’s van mijn camera uploaden. En erna op de telefoon de andere foto’s . Dus het duurt echt wel even eer het verslag mét foto’s er allemaal opstaan.

Geschreven door Yvonnereiskriebels.reisblog