1947, de tweede wereld oorlog zit er net een paar jaar op en Engeland, uitgeput door de oorlog, besluit het door haar gekoloniseerde Palestina op te geven. De pas gevormde Verenigde Naties buigen zich over het conflict tussen de populatie Joden en Arabieren dat hier al eeuwen plaatsvind en stelt voor om het land op te delen in twee even grote delen tussen de twee facties. De Joden, die na jarenlange vervolging en de holocaust eindelijk een eigen land aangeboden krijgen, accepteren het voorstel. De Arabieren daarentegen kunnen zich niet vinden in deze verdeling en wijzen het voorstel af.

Op de nacht van 14 op 15 mei 1948 trekken de laatste Engelse troepen weg uit het land, onder het mom “jullie zoeken het maar uit”. Meteen grijpt de Joodse populatie haar kans en roept de onafhankelijke Joodse staat Israël uit. Israëlische militairen beginnen met de bezetting van grote gebieden van Palestina en jagen honderdduizenden Arabieren hun huis uit. Deze gebeurtenis, die door de Joden wordt gevierd als de onafhankelijkheid van Israël, wordt door de Palestijnen “Al-Naqba” genoemd, de catastrofe.
Wanneer de omringende Arabische landen horen wat er gaande is in Palestina schieten ze meteen te hulp. De legers van Egypte, Syrië, Jordanië, Libanon en Irak omsingelen Israël en een oorlog breekt uit die Israël onmogelijk lijkt te kunnen winnen. De Britse maarschalk Montgomery voorspelt dat Israël het nog geen 3 weken vol zal houden, maar het tegendeel blijkt te gebeuren. De 650 duizend Israëlieten verslaan de Arabische legers op alle fronten en veroveren bijna 80% van heel Palestina. Jordanië weet het gebied dat vandaag de dag de West Oever beslaat te behouden en Egypte verovert een klein stuk aan de west kust: Gaza. In slechts een paar maanden is de populatie Arabieren in het gebied dat door Israël is ingenomen gedaald van 800 duizend naar 160 duizend. Weggejaagde Palestijnen zoeken hun toevlucht in omringende landen, met name Jordanië. Naar schatting wonen er tegenwoordig meer dan 3 miljoen mensen met Palestijnse origine in Jordanië.

15 mei 2016, Israël viert haar 68e verjaardag. Ik ben naar de zuidelijkste stad van Jordanië gereisd, Aqaba, nog geen 2 kilometer van de grens met Israel. Aan de andere kant wordt vandaag feest gevierd, maar daar is hier weinig van te merken. De Jordaniërs leven mee met de Palestijnen en hoewel de catastrofe uit 1948 niet grootschalig wordt herdacht, staat iedereen er toch ieder jaar wel even bij stil. Zo ook Mohammad, de Couchsurfing host bij wie ik twee nachten in Aqaba mag slapen. Mohammad is een vriendelijke, intelligente jonge man die als werktuigbouwkundige werkt. Hij vertrouwde me toe om alleen in zijn appartement rond te hangen terwijl hij op werk is en na te hebben gedoucht ben ik de stad in gelopen. Aqaba is de enige echte badplaats in Jordanië. Het land is bijna helemaal door andere landen ingesloten, alleen in het zuiden is er een klein strookje waar het grenst aan de Golf van Aqaba, een uitloper van de rode zee. Het strand waaraan Aqaba ligt biedt vandaag mooi uitkomst voor een duik in zee. Voor de tijd van het jaar is het vandaag namelijk belachelijk heet, ruim 40 graden!

’s Avonds eet ik samen met Mohammad falafel en olijven bij hem thuis op het balkon van zijn appartement. Na het eten stelt hij voor om een stukje te gaan rijden en stappen in zijn auto. We rijden parallel aan de kust richting het zuiden en passeren een aantal grote havens, de enigen in Jordanië, dus een belangrijke inkomstenbron. We stoppen langs de kust en zijn een stuk langs het water gaan wandelen, waar we praten over werk en reizen. Mohammad weet heel veel en vertelt me onder andere over de plannen voor het Red sea – Dead sea project, de pijplijn tussen de twee zeeën. Mohammad heeft eerder ook als engineer gewerkt in Saoedi Arabië, Abu Dhabi, Nigeria en zelfs Papoea Nieuw Guinea. In het donker steekt Aqaba fel af met al haar verlichting in de verte. Niet ver link van Aqaba is een andere grote cluster lichtjes te zien, Eilat, de zuidelijkste stad van Israel. Mohammad wijst naar de overkant van het water, waar kleine concentraties lichtjes te zien zijn. “Sinai” zegt hij. Daar begint Egypte al! Het Sinai gebied ligt als een schiereiland tussen Egypte en de Arabische landen. 10 kilometer naar het zuiden van ons, aan deze kant van het water, begint ook Saoedi Arabië. Vier landen die hier op bijna 1 punt bij elkaar komen.

Ik slaap op Mohammads bank die vrij comfortabel ligt en ik merk dus amper iets van de schok die midden in de nacht het huis doet trillen. Even wordt ik wakker, kijk om me heen en van dan weer in slaap, ik zal de schok wel gedroomd hebben. De volgende ochtend ontbijt ik samen met Mohammad. “Did you feel the earthquake too?” vraagt hij. Aardbeving?! Ik had het dus toch niet gedroomd! Mohammad laat me een website zien die aardbevingen registreert en inderdaad, rond Aqaba staan grote rode uitroeptekens met het cijfer vijf: 5 op de schaal van richter! Aqaba ligt precies op de breuk tussen de Arabische en Afrikaanse plaat, die ook de Dode zee heeft doen ontstaan, en aardbevingen komen hier regelmatig voor. Zo’n zware als gisteravond was wel zeldzaam, vertelde Mohammad.

Mijn laatste dag in Aqaba, en daarbij ook Jordanië, was vrij relaxed. Ik heb mijn blogs bijgewerkt en in zee gezwommen. Morgen zou ik naar Israël vertrekken. Tijd om de andere kant van het verhaal te horen.

Geschreven door Milan