Op weg naar het busstation van Shiraz liep ik langs een kraampje waar vers brood werd gekocht. Ik ging in de rij staan om er ook een te kopen maar al voor ik aan de beurt was trok iemand vooraan me naar de balie en bestelde een extra brood, dat hij aan me gaf. Ik bedankte hem en wilde hem geld geven, maar dat nam hij niet aan, hoezeer ik ook aandrong. Ik kon niet vaak genoeg “merci” (wat vreemd genoeg de standaard manier om dankjewel te zeggen is in Iran) zeggen en was werkelijk onder de indruk van dit spontane vriendelijke gebaar. Iets verderop werd ik weer staande gehouden door een groepje jonge mannen die een foto met me wilde maken en gedurende de rest van de wandeling naar het station werd ik nog meerdere malen door vreemden begroet. De mensen hier waren nog socialer dan in Oman!

Vanaf het station heb ik een minibus genomen naar Marvdasht, een stadje 40 kilometer ten noorden van Shiraz. Voor we vertrokken is de hele opstelling van de bus nog 3 keer veranderd. Het is namelijk niet toegestaan om als alleen reizende vrouw naast een vreemde man te zitten. De buschauffeur blijft de mensen dus net zo lang verplaatsen tot er alleen mannen naast mannen zitten en vrouwen naast vrouwen (tenzij het familie is). Vanaf Marvdasht heb ik een taxi genomen naar het dorpje Kenareh, waar ik had afgesproken met mijn volgende CS host, Alireza. Ik wist niet precies waar ik moest zijn dus beldde hem op en gaf de telefoon aan de taxichauffeur, die me vervolgens naar het dorpje reed en stopte voor een winkeltje. Ik stapte de winkel in en werd glimlachend begroet door een volwassen man met een vriendelijk gezicht, Alireza. Ik had verwacht dat hij jonger was en niet een eigenaar van een kruidenierswinkeltje in een miniscuul dorpje. Zijn Engels was desondanks perfect en hij was onwijs gastvrij en bood me een kopje thee aan. Hij vertelde dat hij nu tijdelijk de winkel van zijn vader runde en dat ze over een half uur zouden sluiten voor de middag pauze. Ik heb een rondje door de straat gelopen en werd overal begroet door mensen die me aanboden bij hun binnen te komen voor thee of lunch. In Iran is het gebruikelijk om dit soort dingen aan te bieden, als teken van gastvrijheid. Maar het is niet altijd de bedoeling om hier gelijk ja op te zeggen. Vaak menen ze het niet echt en is het alleen een teken van respect, dit wordt ‘Tarof’ genoemd. Pas als diegene het meerder malen aanbiedt of blijft aandringen weet je zeker dat hij of zij het meent en je ja kan zeggen. Tarof wordt met name veel naar vreemden gebruikt, om respect en gastvrijheid te tonen. Familieleden en vrienden onder elkaar doen dit veel minder aangezien ze elkaar toch al goed kennen en bekend zijn met elkaars gebruiken en vriendelijkheid.

Aangezien het overdag erg heet kan worden zijn de meeste winkels tijdens de middaguren (meestal tussen 12 en 4) gesloten en houden mensen een pauze om te eten of te slapen, een soort siesta dus. Alireza nam me tijden de middagpauze mee naar het huis van zijn familie. Hij had zelf geen vrouw of kinderen maar woonde met zijn zussen en vader samen, die inmiddels vrij oud was en niet meer helemaal voor zich zelf kon zorgen. Een van zijn zussen had voor ons gekookt: polow, gekookte rijst met kip waarbij altijd de onderkant van de pan licht wordt laten aangebakken zodat er een laagje krokante rijst overblijft. Veel Iranesen vinden dit het lekkerste van de maaltijd.

Na de lunch ben ik op pad gegaan om het beroemde Persepolis te bezoeken, wat nog geen 5 kilometer van Kenareh af lag en ik lopend heen ben gegaan. Persepolis, wat letterlijk de Perszische stad betekent, was de hoofdstad van het Perzische rijk in de vijfde eeuw voor Christus. De eerste bouwwerken zijn gedateerd uit 515 BC en is in de loop van tweehonderd jaar steeds verder uitgebouwd door verschillende koningen, waaronder Darius I en Xerxes I. De stad was voor die tijd uniek en bouwkundig hoogstaand. De enorme tempelcomplexen en paleizen zouden ontelbare schatten te hebben gewaarborgd. In het jaar 330 is Alexander de Grote (die in Iran ook wel Alexander de Verschrikkelijke wordt genoemd) Persepolis binnen gevallen en heeft met zijn Griekse leger de stad geplunderd en vernietigd. Naar zeggen was de aanval een daad uit wraak nadat het Perzische leger de Acropolis in Athene heeft platgebrand. De vernietiging van Persepolis was het begin van het einde voor het Perzische rijk en vandaag de dag zijn er enkel nog ruines die doen herinneren aan dit ooit zo machtige rijk. Maar zelfs het bezoeken van deze ruines is bijzonder indrukwekkend en zeker de moeiwe waard. Het complex is enorm en op veel plekken zijn pilaren en gebouwen deels gerestoreerd zodat je een goed beeld kan krijgen van de grootsheid van de stad. Het idee om door een 2,5 duizend jaar oude nederzetting te wandelen is bizar, zeker als je kijkt naar de bouwkundige precisie van sommige gebouwen. Gigantische pilaren met daar bovenop enorme stenen dieren die meerdere tonnen moeten wegen. Onvoorstelbaar hoe dat in die tijd, zonder enige moderne bouwmiddelen, is gecreërd.

Ik heb ruim 3 uur door Persepolis gewandeld en de verschillende ingestorte gebouwen bekeken voor ik de terugweg begon naar Kenareh. Terwijl ik langs de weg liep werd stopte er een man in een auto die me wenkte. Verwachtend dat het een taxi was schudde ik mijn hoofd en liep ik door, maar de man probeerde het opnieuw en riep nu “no money!”. Het bleek dat hij me gewoon een lift wilde aanbieden, voor niks. Oke! De man woonde zelf ook in Kenareh en kon me dus helemaal naar mijn bestemming brengen. Hij sprak amper engels maar bizar genoeg wel vloeiend Japans. Daar had hij twee jaar gewerkt voor Suzuki. Helaas was mijn Japans een beetje roestig.

We stopten voor Alireza’s winkeltje en de man liep met me mee naar binnen. Toen hij en Alireza elkaar zagen begroeten ze elkaar hartelijk, blijkbaar kenden ze elkaar al! Alireza vertelde dat dit zijn oude leraar was van de basischool. Dat krijg je dus in zijn klein gehucht, ons kent ons. Samen met Alireza en zijn leraar hebben we buiten een kopje thee gedronken en het duurde niet lang voor ook de automonteur aan de overkant van de straat er bij kwam zitten. Even later haalde hij ook nog zijn vader en zoon erbij en nog een paar minuten later kwam de groentenboer langs. Heel het dorp trok uit! Iedereen was bijzonder vriendelijk en geinteresseerd in mij en de automonteur nam me mee zijn werkplaats in om een kijkje te nemen. Ik moest met zijn hele familie op de foto en de moeder bood me al bijna haar dochter aan ten huwelijk. Ik moest lachen om de bizarre situatie waar ik nou weer in terecht was gekomen. Hier zat ik dan, thee te drinken met wild vreemde Iranesen die amper een woord engels spraken en me al bijna behandelde als familie. Super leuk!

Het werd inmiddels donker en Alireza sloot zijn winkeltje. De andere buren gingen ook sluiten en op huis aan en ik heb iedereen gedag gezegd. Alreza vertelde dat hij van plan was naar de sportschool te gaan met een van zijn vrienden. Of ik even mee wilde, het zou maar een half uurtje duren. Sure! Daar zat ik dus, als enige westerling, midden in een afthanse kleine sportschool vol zwetende Iranesen. Ik kon er de lol wel wan inzien.

Alireza’s vriend nodigde ons na het sporten uit om bij hem thuis te komen eten met zijn familie. Bij binnenkomst werd ik belaagd door zijn zoontje, een klein jongetje van een jaar of 3 die behoorlijk druk was en constant aandacht zocht. Ik heb hem geprobeerd bezig te houden door met zijn speelgoedautotjes te spelen, tot we gingen eten. Alireza’s vriend en zijn vrouw waren erg vriendelijk en ik merkte al gauw dat zij niet zo veel gaven om de Iraanse tradities. De vrouw droeg geen hoofddoek thuis en we aten gewoon aan tafel, in plaats van op de grond zoals veel Iraanse families doen. Het huis was op een moderne manier ingerecht en er hingen foto’s aan de muur van onder andere de Eifeltoren en de skyline van New York. Tijdens het eten raakten we aan de praat over cultuur en religie en Alreza vertelde dat zowel hij als zijn vriend en zijn vrouw geen moslim waren. Dat zouden ze in het openbaar nooit kunnen zeggen. In de Islamitische Staat van Iran is het niet toegestaan om een andere geloofsovertuiging aan te houden maar volgens Alireza zijn er toch veel mensen in Iran die stiekem helemaal niet gelovig zijn. Onder dit soort mensen is er veel kritiek op de regering en de regels in Iran, maar helaas is het vrijwel onmogelijk om je mening daar open over te uiten. Alireza’s vriend haalde een klein boekje te voorschijn met gedichten, geschreven door een Iraanse dichter in de 19e eeuw. In die tijd was Iran een stuk opener en de gedichten gaan dus onder andere over het genieten van het leven en het nuttigen van alcohol. Bijzonder hoe een land zo kan veranderen en in bepaalde opzichten erg achteruit is gegaan.

‘ s Avonds nam Alireza me mee naar zijn huis, en niet het huis waar we eerder met zijn familie hadden gegeten, maar een appartement in Marvdasht dat alleen van hem was. Normaal woonde hij hier alleen maar omdat hij nu voor zijn vader moest zorgen zou hij weer terug gaan en had ik het appartement helemaal voor mezelf. Wauw! Wat een vertrouwen, en wat een luxe! Nadat ik had gedouchd en in bed was gekropen dacht ik nog eens na over alle vriendelijke mensen die ik vandaag had ontmoet. Ik denk niet dat ik ooit eerder zoveel gastvrijheid heb meegemaakt op een dag. Wat is Iran een prachtig land!

Geschreven door Milan