Next stop: Varanasi, de heiligste steden voor het Hindoeïsme in India. De rivier de Ganges stroomt dwars door de stad en langs de oevers worden dagelijks rituelen gehouden omtrent het Hindoeïsme. Van te voren had ik gehoord over hoe de Hindu's hier hun doden verbranden en de restanten in de rivier dumpen, als reiniging van de ziel en voorbereiding tot reïncarnatie. Dit klonk bijzonder spectaculair en aangezien we toch naar het oosten gingen voor onze vlucht naar Thailand besloten we voor drie dagen in Varanasi te stoppen.

Nadat we 's ochtends in de stad waren aangekomen en ontbijt hadden bereid in het hostel zijn we richting de Ganges gelopen om op onderzoek te gaan. Parallel aan de rivier zijn over de hele rivieroever stenen trappen gemaakt die afdalen naar het water. De trappen worden Ghats genoemd en dit is de plek waar de verbrandingen en andere rituelen plaatsvinden. We liepen langs het water en werden overwelfd door een enorme stank. Hoewel de Ganges een heilige rivier is, is het ook de meest vervuilde rivieren in de wereld. De rivier is de op drie na grootste ter wereld en 400 miljoen inwoners in India maken gebruik van het water. Afval wordt constant in de rivier gedumpt waardoor het water zo vervuild is dat de kans op ziektes enorm is bij alleen al aanraking, laat staan drinken.
In de verte zagen we op verschillende locaties rook de lucht in stijgen van brandstapels. We liepen naar de plek waar de rook vandaan kwam en van dichtbij was in de brandende stapel hout duidelijk een menselijk silhouet te herkennen. Een groep Indiërs stond om het vuur en we realiseerden ons dat dit een van de religieuze crematies moest zijn. Het lichaam van de overleden persoon was in een witte doek gewikkeld en werd met een olieachtige substantie besprenkeld, wat het vuur hoger liet opvlammen. Een Pandit (Hindoe priester) liep 3 rondjes om de brandstapel, spreuken prevelend, en legde een bloemenkrans op het vuur. We hebben een tijdje staan kijken hoe het vuur steeds intenser werd en het lichaam langzaam verkoolde. Het hele proces was vrij bizar en enigszins schokkend om van dichtbij te zien. Ik had nog nooit een brandend menselijk lichaam gezien en als westerlingen kunnen wij ons niet voorstellen dat we onze doden in het openbaar zouden cremeren. Voor de Indiërs hier is het een eeuwenoud gebruik en deel van hun cultuur en tradities. Vanuit dat oogpunt was het bijzonder interessant om dit te kunnen zien.

We liepen verder langs de Ganges en zagen steeds meer brandstapel waar mensen werden verbrand. Niet alle brandstapels waren even groot en hadden een even mooie locatie. De familie van de overledene moet geld betalen om de crematie uit te voeren en koopt zelf het benodigde hout. Mensen met minder geld kunnen zich geen grote brandstapel veroorloven waardoor de crematie niet altijd even vlekkeloos verloopt. In een van de kleinere brandstapels lag een man die duidelijk te groot was en wiens benen uit het hout staken. De rest van het lichaam was al volledig weggebrand en we zagen hoe een van de opzichters van de crematies met een houten stok de beide benen afbrak en boven op het vuur gooide. Vrij luguber.
Terwijl we stonden te kijken bij een van de crematies kwam er een kleine Indiër naast ons staan wiens familie naar zeggen de crematies in dit deel van de Ghat overzag. Hij begon te vertellen over de religieuze achtergrond van de verbrandingen en alle gebruiken. De man was oprecht en vriendelijk en het leek er op dat we voor het eerst een Indiër hadden ontmoet die niet alleen in ons geld geïnteresseerd was. Hij legde uit dat als een persoon overleed en in Varanasi verbrand wilde worden, dat binnen 24 uur moest gebeuren, om rotting van het lichaam te voorkomen in het warme klimaat van India. Eenmaal in de stad wordt het lichaam gewassen in de rivier en op de brandstapel gelegd waarna de rituelen beginnen en het vuur wordt ontstoken. Het duurt ruim drie uur voor het hele lichaam is verbrand en gedurende die tijd blijft de familie om toe te kijken en te bidden voor de ziel van de overledene. Alleen de mannen in de familie zijn toegestaan om de verbranding bij te wonen. De "zwakkere" vrouwen kunnen zo veel emotie niet aan en hun gehuil zou de oversteek van de overledene naar het hiernamaals kunnen belemmeren, volgens het Hindoeïsme. De Hindoe religie stelt wel meer vreemde regels op aan de crematie. Zo zijn er 5 uitzonderingen wanneer een overledene NIET verbrand mag worden. De ziel van jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen die aan pokken, lepra of een slangenbeet zijn overleden hoeven niet te worden gereinigd met vuur. In plaats van te worden verbrand wordt hun lichaam vastgebonden aan een aantal zware stenen en in het midden van de Ganges gedumpt.

De crematies zijn verdeeld over twee primaire locaties aan de rivier in Varanasi. De ene is enkel voor Hindoes bedoeld en de traditionele gebruiken zijn hier meer aanwezig dan bij de andere locatie, waar iedereen mag worden verbrand, ongeacht religie. Op deze plek komen vooral de lagere klassen van de samenleving aangezien de prijs van crematie hier een stuk lager is. Rijkere mensen kunnen geld doneren waarmee hout wordt gekocht voor de armere, wat behoorlijk prijzig is. Een simpele crematie start op 8000 roepie (100 euro), wat een hoop geld is voor veel mensen in India. De vriendelijke Indiër vertelde ons dat er in het verleden wel eens lichamen zijn verbrand van vermoorde mensen, die door hun moordenaars naar Varanasi werden gebracht. De moordenaar beweerde dat de persoon familie was en had zo een makkelijke manier om van het lichaam af te komen.
Nadat we een geruime tijd naar de Indier hebben staan luisteren vroeg hij of we interesse hadden in een kleine tour door het centrum van de stad. We kregen het gevoel dat de man uiteindelijk toch meer zocht dan alleen een wederzijds gesprek, maar besloten hem te volgen. Varanasi staat naast de crematies ook bekend om de productie van zijde. We liepen langs een aantal werkplaatsen waar de zijdedraden met grote houten werktuigen tot kledingstukken en doeken werden geweven. We eindigden in een klein winkeltje van een van zijn vrienden die zijde verkocht, waar hij ons verzocht even rond te kijken in de hoop dat we wat zouden kopen. De vriendelijkheid was dus niet helemaal zonder profijt voor hem, hoe kon het ook anders. De verkoopman was gelukkig vriendelijk en niet zo opdringerig als de meeste verkopers. De zijde die hij verkocht was prachtig en Roy en ik kochten beiden een sjaal, voor Roys moeder en Tiana.

Nadat we avond eten hebben gekookt in het hostel zijn we 's avonds weer terug gegaan naar de Ghats, waar die avond een indrukwekkende ceremonie plaatsvindt met muziek en vuur. Het zag zwart van de mensen, met name Indiërs die op de grond zaten in rijen voor het podium waar de ceremonie werd uitgevoerd. Talloze kleine bootjes lagen aan de oever in het water en boden toeristen een goed uitzicht over het spektakel. Een vijftal Indiërs, besmeerd met gekleurde verf, stonden op de verhoging aan het water en maakte muziek met trommels en belletjes en zwaaide in het rond met vlammende fakkels. Waar de ceremonie precies om ging kregen we niet helemaal mee, maar het was wel zeker indrukwekkend. Echt lang bleven we niet, de volgende ochtend zouden we namelijk vroeg opstaan om de rivier met zonsopgang te kunnen zien.
De wekker ging om 5 uur en samen met een drietal andere backpackers uit het hostel begaven we ons richting de Ganges. We stapten in bij een van de vele schippers aan de oever die ons een vaart in zijn bootje aanbood. De zon was inmiddels al even op, maar stond nog laag, waardoor de hemel lichtoranje kleurde, een mooi gezicht! We vaarden langzaam over de rivier langs de verschillende Ghats, de schipper deed al het werk met de hand. Zo vroeg in de morgen was de sfeer een stuk rustiger en mooier dan tijdens de dag ervoor. Desalniettemin zagen we ook nu al een aantal crematies aan de oever, dat gaat blijkbaar dag en nacht door. Temidden van de crematies zagen we ook veel mensen die zichzelf of hun kleren aan het wassen waren in de rivier. Wat een immuunsysteem moeten die Indiërs hebben, om in zulk water te kunnen zwemmen en wassen. Terwijl 50 meter verderop half verkoolde lichaamsdelen in het water worden gedumpt waren deze mensen zich rustig aan het wassen, bizar!

Op de terugweg naar het hostel werden we door een Indiër op straat mee naar boven een gebouw in geleid vanwaar we een goed uitzicht hadden over de rivier en de crematies. Op de weg naar beneden werden we belaagd door bedelaars die om geld vroegen. De Indiër die ons naar boven had geleid spoorde ons aan wat te geven, wat duidelijk aangaf dat dit een grote scam was. Roy en ik, inmiddels vrij gehard door de vele bedelaars in India, gaven niks en liepen door. De andere backpackers waren wat socialer en gaven de bedelaars geld. Of dat de mensen echt helpt is maar de vraag. Waarschijnlijk moeten ze een groot deel afgeven aan de Indiër die ons het gebouw in bracht en zo lang toeristen geld blijven geven blijven dit soort oplichterijen gebeuren.
De laatste dag in Varanasi hebben we vrij weinig gedaan. We hadden een behoorlijke kater van de avond ervoor en ik heb vooral in het hostel gehangen en aan m'n blogs gewerkt. 's Avonds hadden we een nachttrein naar Kolkata, een stad aan de oostkust van India vanwaar we de volgende dag naar Thailand zouden vliegen. De trein was overvol en smerig en we troostten onszelf met de wetenschap dat dit onze laatste trein in India was.

In Kolkata hebben we op het station gewacht op Becky en Meimei, de twee Chinese meisjes die we eerder in India hadden ontmoet. Met z'n vieren zijn we de stad in gegaan om het huis van Tagore te bezoeken, een Indische filosoof en dichter. Ik had persoonlijk nog nooit van hem gehoord maar het bleek dat hij een bekend persoon was en in het begin van de 20e eeuw een belangrijke rol speelde in de mengeling van de Indische cultuur in andere delen van de wereld. Hij bezocht Azie, Europa en Amerika en schreef veel gedichten en verhalen die ook in het westen werden gewaardeerd. Hij was de eerste niet-Europeaan die de Nobelprijs in literatuur won.
Op de terugweg naar het station liepen we over een grote indrukwekkende ijzeren vakwerkbrug voor we in de bus stapten naar het vliegveld. We belandden midden in een file en begonnen te vrezen dat we onze vlucht zouden gaan missen. Vijf minuten voor de bagage incheckbalie sloot kwamen we aan op het vliegveld en renden we naar binnen. Een omslachtige beveiligingsprocedure waarbij al onze tassen moesten worden voorzien van een plastic band zorgden er voor dat we nog langer moesten wachten. Uiteraard deed de machine die de banden bevestigde het ineens niet meer en moesten er vijf andere Indiërs aan te pas komen voor het probleem opgelost kon worden. Werkelijk, als er iets is waar ik me dood aan heb geërgerd in India is het de waardeloze efficiëntie. Stratenmakers staan met z'n met z'n 8en toe te kijken hoe 1 iemand cement mengt. Er is vier man voor nodig om een ticket te controleren bij een museum en het teruggeven van wisselgeld lijkt voor veel Indiërs even moeilijk als het begrijpen van de relativiteitstheorie. Met moeite wist ik mezelf in te houden op het vliegveld maar van binnen was ik helemaal klaar met de traagheid en inefficiëntie van dit land. Ik kan dus niet ontkennen dat ik behoorlijk opgelucht was toen we eindelijk ingecheckt waren en in het vliegtuig stapten, weg uit India!

Geschreven door Milan