Prima ontbeten in het hotel en dus om 10.00 uur verzamelen. Blij dat we laat vertrekken, geheel tegen mijn aard in heb ik geslapen als een os!
Nadat de financiën zijn geregeld voor de bus, (wordt volgens mij fors op verdiend, maar goed, dat weten we van Marco) gaan we eerst naar de immigratiedienst. Daar zijn we 20 min te vroeg, gaat pas om 1100 uur open. We rijden maar hotsebots een rondje, de wegen zijn hier grotendeels geplaveid met puin en kuilen, op zoek naar een koffietent, maar nagenoeg alles is dicht vanwege het festival. Dan weer terug, maar de man die een stempel moet zetten viert ergens festival, dus dat wordt het niet, dan maar weer eind van de dag naar de luchthaven. Inmiddels is het programma natuurlijk uitgelopen en gaan we eerst maar richting Patan, tijdstechnisch kennelijk beter.

We brengen een bezoek aan de Kumari (levende godin) van Patan (ook wel Laliput genoemd, de stad der schoonheid). De Kumari van Kathmandu zullen we niet snel zien, zij is de Koninklijke Kumari, dan is er nog een in Bhaktapur en dus in Patan. Vroeger waren er negen. De Kumari van Patan houdt regelmatig "blessings". Dus daar gaan we dan maar voor. Ondanks dat ik natuurlijk atheïst ben, kan het vast geen kwaad. Het zal wel goed komen met mij, met al die blessings en heilige plaatsen die ik uit curiositeit natuurlijk al heb bezocht en vandaag ook nog zal bezoeken.

Het bestaan van een Kumari is vol beperkingen: zij staat op een strikt dieet en mag bijvoorbeeld geen kippeneieren eten (enkel ganzeneieren). Ze mag niet huilen , lachen of praten in het publiek, dient steeds in het rood gekleed te gaan, en haar voeten mogen nooit de grond raken (tenzij in haar residentie) omdat de dan niet rein meer is of zo. Die residentie stelde eerlijk gezegd niet zo veel voor. Een smoezelige kamer achter een paar smoezelige opgehangen gordijnen.

De Kumari is een ‘levende godin’ die gezien wordt als de reïncarnatie van de godin Durga (Kali). Ze wordt gekozen op basis van horoscopen uit 3 tot 5 jarige meisjes uit de Shakya-kaste van de Nepalese Newar-bevolkingsgroep. Ze ook een aantal (32) fysieke eigenschappen te hebben zoals de vorm van haar gezicht, de kleur van haar huid en wimpers als een koe. nou ja...Verder is het van belang dat ze niet bang is. De aankomende Kumari kandidaten worden met een stuk of 20 lotgenoten een nacht opgesloten in een kamer met daarin de afgehakte hoofden van buffels en andere beesten. Als ze niet bang is en ook nog zoals bij de Dalai Lama, gebruiksvoorwerpen van haar voorgangster herkent, is ze de ware reïncarnatie. Haar leven bestaat uit het dagelijks geven van zegeningen aan in ruil waarvoor ze offers krijgt in de vorm van geld, eten of zelfs speelgoed (gebruikelijk is 50 rupee, 40 eurocent) . Niemand mag haar bevelen of corrigeren wat het moeilijk maakt om haar een fatsoenlijke schoolopleiding te geven. Tijdens het Dashain-festival, het belangrijkste Hindoe-feest van het jaar dat worden ter ere van de Kumari 108 geiten en buffels geslacht. Maar dat blijkt dan weer morgen te zijn...Jammer dat we dat missen (vind niet iedereen in de groep, maar ik wel). De Kumari dient dan haar moed te tonen door tussen de gedode dieren door te lopen. De andere dagen van dit grootste festival zijn de enige waarop ze haar residentie mag verlaten: zij wordt dan op een gouden troon door Kathmandu, Patan of Bhaktapur rondgedragen. De Nepalezen geloven dat wie een glimp van haar kan opvangen een gelukkig leven tegemoet gaat. Nou, die is dus weer in the pocket !! Nadien hebben veel meisjes het moeilijk om zich terug thuis te voelen in het gewone leven. Ze moeten wennen aan heel gewone dingen als schoenen en het verkeer, zijn gewoon om bediend te worden en zijn niet gewend aan sociale contacten. Ook op het vlak van onderwijs hebben zij vaak nog heel wat achterstand. Vroeger geloofde men zelfs dat trouwen met een voormalige Kumari zo goed als zeker de dood van de echtgenoot betekende.

Het is een bizar ontmoeten met deze traditie die een 400 jaar teruggaat. De Kumari Ghar, is het gebouw waar ze woont. Prachtig met houtsnede versierd, een mooie binnenplaats. Maar binnen, wat uitgewoonde kamertjes met vieze vloeren en muren. We gaan een trap op en komen op een soort overloopje waar wat foto's hangen van de Kumari met bekende filmsterren. Het meisje resideert in een ook weer smoezelige kamer, voor zover ik door de spleet langs de gordijnen kon zien. Op de overloop staat ook een zinken teiltje met een een prut erin van wat kikkererwten, spinazie en een lepel. Het is half ingedroogd en ziet er smering uit. Niet wat je bij een godin die door zowel de hindoes als boeddhisten wordt aanbeden verwacht. In een kamer van 4 bij 6 of zo staat een soort van troon, verder in het vertrek haast niets. Wat rommel en een schaal waar je dan je offergave in mag doen in ruil voor een zegening compleet met rode stip. Het meisje wordt gebracht door een vrouw die haar draagt, immers, ze mag alleen maar lopen in haar eigen kamer.

Lachen mag ze dus niet, ze kijkt ongeïnteresseerd, ik schat ze 6-7 jaar. Eigenlijk gewoon een grote, niet bijster gelukkig uitziende knorrige kleuter. Zonder veel omhaal plaatst ze een slordige rode stip op ons voorhoofd en dat was het. We mochten wel foto's maken, wat bij de Koninklijke Kumari in Kathmandu niet mag. We doen het dus, maar het is een dubbel raar gevoel. Voor ons voelt het als een soort van uitbuiting, maar onze reisleidster die van dezelfde kaste is volgens mij, is het volledig geaccepteerd omdat het zo in de strikte tradities is en dat is hier buitengewoon belangrijk. Overigens begrijpt ze wel onze kanttekeningen.

Na deze unieke ervaring rijden we verder Patan in. We komen bij het Durbar Square van Patan waar veel tempels staan, de een met nog mooier houtsnijwerk dan de andere. Ik kijk mijn ogen uit. Ook buiten op en rond het plein kom je ogen tekort. Wat is dit fantastisch! Er is inmiddels (nog maar vier en half jaar geleden) heel veel aardbevingsschade hersteld. Ongelooflijk...

We lunchen op het plein, vanwege het festival is er veel dicht. Eten is soso, de rekening gepeperd. Zoals bijv. ook wel in India in de iets betere restaurants komt er nog 13 % tax en 10 % verplichte fooi bij. Maar ik kan goed rekenen en het klopt niet. Hij rekent 33% ipv 23... Het blijkt dat hij "per ongeluk" bij ons allemaal teveel heeft gerekend, dus alles gaat weer opnieuw. Het gaat me niet om die 2 euro, maar om het feit dat je wordt opgelicht. We balen en Juna excuseert zich eindeloos.
Volgende hoogtepunt vandaag is Pashupatinath; dit is de heiligste hindutempel (zie je, weer een op de lijst) en een van de grootste Shiva sites. De god Shiva zijn lichaam is grijsachtig of wit van kleur omdat hij zich insmeert met de as van de lijkverbrandingsplaatsen. Nou, dan zit hij daar dus goed, want er worden daar aan de lopende band mensen gecremeerd op flinke houtstapels, duurt een uur of 3-4. Bijzonder zijn de 108 stupaatjes die ook deel uitmaken van het grote Pashupatinath complex de linga's die erin staan (waarin het mannelijke en vrouwelijke samenkomen). Pas gehuwde stellen komen er om zwanger te raken. Zwanger raken kan alleen als je getrouwd bent en ik kan het niet nalaten onze lieftallige gids uit te leggen, dat dat ook heel goed kan zonder trouwen en dat ze dus op moet passen als deze plaats zo vaak bezoekt. Ze moet er om lachen, maar weet duidelijk niet goed wat ze er mee aan moet.

Er zitten natuurlijk ook weer de nodige saddhoes (asceten, resp. klaplopers), die zich in navolging van Shiva ook insmeren met as van de crematieplaatsen en die vrolijk uitgedost in oranje met veel haar best op de foto willen, maar wel voor geld. Tuurlijk onderhandel ik wat, maar vandaag hebben ze mazzel. ... De echt tempel zelf mogen we niet in als niet-hindoe, maar we kunnen wel een glimp opvangen van het ongelooflijk grote achterwerk van een gouden koe die daar staat. Een filmisch geheel.

En als toetje vandaag dan nog Boudhanath, de grote witte stupa met daarboven de bekende "ogen". Ook deze stupa is in 2015 volledig ingestort door de aardbeving,echter heel snel met donaties van de gemeenschap weer opgebouwd. We zien hier ook heel veel Tibatanen, die hier als vluchteling zijn gekomen, maar zich wonderwel aanpassen en welkom zijn. Het is er ook vanwege het festival weer een drukte van belang en vele mensen lopen er een of meerdere kora (ronden met de klok mee) om zo weer een beter leven te krijgen. Mijn camera maakt vandaag overuren. Mijn-hulp-bij-camera-problemen ook, want niemand heeft hier ook maar enige sjoeha van fotograferen en dus moet ik bij deze en gene belichting aanpassen en andere instellingen uitleggen. Jammer genoeg blijkt het dan ook lastig om zelf een keer met mijn eigen camera fatsoenlijk op de foto te komen (sowieso nogal een ding). Op een foto na, een groepsfoto, waarvoor ik dan voor een brave voorbijganger mijn camera maar op live view heb gezet. ..

Ook vanavond was er bij het restaurant waar we eindelijk terechtkwamen een wisseltruc. Ik was er klaar mee en ik zeg: kom we gaan weg. Als het echt niet klopt komen ze achter ons aan en dat gebeurde niet. Later herinner ik me dat de man die afrekende met geld in zijn handen zich omdraaide naar een collega om zogenaamd om wisselgeld te vragen. Toen is het gebeurd. Lullig, 2 x op een dag! Maar dat is maar minor problems. Die arme Annette heeft nog uren gespendeerd bij domme, niet begrijpende ambtenaren op de luchthaven. Gelukkig probeerde de bagageman haar zo goed mogelijk bij haar stempelprobleem te helpen, maar het mocht niet baten. Bagage is ook nog steeds kwijt, dus nog maar wat troost geboden in de vorm van het laden van haar foto's op mijn laptop om ze te bekijken, batterijen zijn leeg en oplader in koffer... en nog maar wat onderbroeken. Het is niet veel maar toch wat.

Morgen geheid een korter verhaal en veel minder foto's, dan rijden we naar Nagarkot, met mooie bergen, met name voor het uitzicht.

Geschreven door Jacquelijne.opreis