Na een prima ontbijtje lopen we de hoek van de straat om, nog een hoek en we staan bij de Memorial Gate en het Taj Mahal Palace Hotel dat er tegenover ligt. Wat een drommen mensen! Het blijkt dat we daar doorheen moeten want dat is de enige manier, er staan hekken rondom en je kunt niet anders. Blijkt dat er een soort van controle is van tassen die door een röntgen moeten. Ik kies strategisch de linker rij, die niet langs de tassencontrole gaat, lach een keer vriendelijk en ben met camera en tas er zo doorheen. Adrie is wat braver en laat netjes controleren. Verschil moet er zijn toch?

Het is duidelijk zondag-familiedag. Hele gezinnen die allemaal op een selfie moeten of zich door een professional laten vereeuwigen voor een paar roepies. Dat is eigenlijk wel het leukste . Verder is het gewoon een groot gebouw met een poort en een enorme inscriptie met duiding waar deze gate voor gebouwd is. Er schijnen wel zalen in te zijn, maar ik daar kunnen we niet in. Het is overigens wel flink heet, zo’n 36 graden en pal in de zon, dus ben blij met Alexandra haar luxe factor 50 die ik voor mijn verjaardag kreeg. We hebben dit jaar nog geen zon gezien. Er zijn veel bootjes op het water en we lopen nog wat rond voordat we een metertaxi zoeken die ons naar de Haji Ali Dargah moskee brengt die helemaal in het water ligt en waar je heen kunt lopen over een wandelpad. Op het wandelpad zien we weer gelijk het gebruikelijke straatbeeld bij tempels en allerhande andere religieuze toestanden: een heel scala aan bedelaars, mismaakten, minderbedeelden en niet te vergeten mensen die je weer van alles willen aansmeren.

Maar er is nog een leuk fenomeen selfies: een selfie of foto met een van ons erop. Of beien. Nu moet ik eerlijk zeggen dat we ook ons uiterste best hebben gedaan om mogelijke verwarring te voorkomen om er als rasechte toeristen uit te zien. Ik ga zelfs een uurtje overstag om zo’n raar blauw hoedje op te zetten als de zon daar bij het water wel erg hard brandt. Verder maar liefst de wind door mijn ultra-korte haar zodat die zweetkop goed opdroogt. Het is werkelijk komisch, van die gastjes die makkelijk mijn zoon kunnen zijn, willen graaaaag op de foto met mij. Vorig jaar in Nepal was dit ook zo, Akshay, mijn gids daar die net zo oud was als zoon Frank, lag steeds helemaal in een deuk (ik ook trouwens).

Het is wel een heel vrolijk gezicht om al die mensen op en rond het strand te ziet lopen, pootjebaden, flaneren enz. Maar we gaan ook even naar de moskee kijken. Het stelt niet veel voor. Schoenen moeten natuurlijk uit, maar ik heb nog geen kleingeld en verwijs maar naar mijn echtgenoot die ik nergens zie, maar die vast zo wel weer opduikt, want je hebt hier naar goed Islamitisch gebruik een mannen- en een vrouweningang. Er zijn een paar mannen druk bezig met allerlei groen-rood-gouden sjaals over een baar te draperen. Op het einde van de dag worden ze vast weer mooi opgevouwen en opnieuw verkocht. Overal staan er ook borden dat je niet moet laten oplichten met al dat offergedoe enz. want kennelijk is niet iedere moslim zonder zonden.

We besluiten maar door te lopen naar Mahalakshmi Tempel te gaan, een 10 minuutjes lopen. Je valt weer over de verkopers ten bate van je zieleheil, maar mijn ziel is niet meer te redden, dus we kopen niets. Op een gegeven moment zien we de gigantische rij met mensen die kennelijk ook graag naar de tempel willen en we zijn niet van plan een paar uur in de brandende zon te gaan staan. Ik zie wél een soort van lokaal eettentje waar ze dosas (een soort opgerolde flinterdunne knapperige pannenkoek van linzenmeel) met sambar en chutneys hebben dus daar gaan we maar even wat eten. 2 x dosa met een flesje fris voor nog geen 1,50 euro. Bizar. ,s middags drinken we een koffie in een moderne tent en betalen meer voor 1 kop koffie…Het zat propvol maar even later is bijna iedereen weg en is de rij nog een paar honderd meter langer geworden. Tijd voor een taxi terug. Ondanks dat de meter aan stond wil de taxichauffeur ons nog een poot uitdraaien, maar ik ken de regels. Gelijk korte metten mee maken en anders vragen naar zijn licence daar evt. een foto van maken en van het nr van zijn auto in het uiterste geval. Maar beter gewoon geen woorden aan vuilmaken. Leuk geprobeerd.

Het is prettig even op te frissen voordat we worden opgepikt om naar Daravi, de grootste sloppenwijk van Mumbai te gaan. Bekend geworden door Slumdog Millionaire, maar ook van documentaires onder andere over de recycling “industrie” aldaar. Onderweg daarheen vertelt onze gids nog een en ander. Zo rijden we door de rosse buurt (yellow house street oid), maar de prosituees zijn gewoon met sari gekleed, niets geen nagenoeg blote dames als bij ons. Hij vertelt over de buurten over de markten enz. En dan komen we bij de Dobi Ghat. De grootste van Mumbai (er zijn er meerdere in Mumbai) en wereldwijd in het Guiness book of records, de grootste openlucht-handwasserij. Al zagen we hier en daar ook grote machines. Begonnen als wasserij voor de Britse uniformen, maar nu wassen ze voor zo ongeveer alle hotels, restaurants en particulieren en gaat dit gepaard met een uniek systeem zodat je niet per ongeluk ineens in de onderbroek van je buurman loopt. We zagen een soort van vierkante bassins waarin gewassen wordt. Je betaalt een bepaald bedrag per maand voor het water. Later bij Daravi zien we de enorme pijpleidingen die deze hele toestand van water voorzien. Dobi wallas zijn overigens: wasmannen.

Onze gids kwam uit Goa, maar is in Daravi opgegroeid en het merendeel van zijn familie woont er nog. Ik wordt verzocht geen foto’s te maken uit respect voor de mensen daar en vind dit natuurlijk ongelooflijk lastig, maar zal me eraan houden. Met een grote spiegelreflex kun je ook wat lastiger snapshots maken die niet opvallen.
Feitelijk zijn er twee delen in Daravi, deel één is het commerciële stuk. Hier zitten heel veel bedrijven. De mensen die er werken, komen van heinde en ver om daar te werken onder zeer slechte omstandigheden. Om niet zo ongeveer hun hele inkomen aan huur kwijt te zijn, slapen ze ook vaak gewoon op een stuk karton op de grond. Zo houden ze wat geld over dat ze aan hun familie kunnen sturen en de eigenaar heeft gratis bewaking. Smalle, donkere steegjes en overal modder en afval. Veel naaiateliertjes, waar een paar mensen onze goedkope kleding zitten te naaien. Leerbewerkingsindustrietjes, waarvan we onder andere huiden zien liggen, die worden in Chennai (Madras) geschoond en geverfd en verder in Daravi verwerkt (geit, schaap en waterbuffelleer). Een andere grote industrie (steegjes vol krotjes en zooi en eindeloze balen en hopen met allerhande plastic afval. Dat wordt gesorteerd, geschredderd, gesmolten, draden van getrokken en vervolgens bolletjes van vermaakt en weer omgesmolten tot emmers enz. Heb er wel eens een docu over gezien. Het stinkt er behoorlijk chemisch. Het meeste plastic wordt verzameld door de armen en dalits (onaanraakbaren, de onderste kaste). Maar iedereen is vriendelijk, onze gids maakt met iedereen een praatje en alle kinderen komen vrolijk naar ons toe en willen allemaal een boks.

Dan komen we in het domestic gedeelte, daar waar de mensen wonen. Tot 1995 mocht er gebouwd worden en kreeg met zelfs eigendomsrechten. Na 1995 niet meer, dus is men de hoogte in gegaan. De steegjes zijn soms zo smal dat je elkaar niet kunt passeren, je moet ook oppassen voor putten en open riolen en het is er enorm smal. Bizar genoeg stinkt het niet erg. Er is wel stromend water, 2 uur per dag in de avond, dus overal staan tonnen gevuld met drinkwater. Maar geen riolering en de mensen hebben geen sanitair in de kleine huisjes. Men leeft meestal met een heel gezin in één kamer. Er zijn gedeelde sanitaire voorzieningen, lees: ongeveer 300 mensen doen met één toilet. Er staan dan ook vooral ’s ochtends grote rijen. Wat zijn we dan bevoorrecht.

De laatste industrie die we zien, maar die dus in het woongedeelte staat is pottenbakkerij. Maar dat zijn familiebedrijfjes en daarom dus ook in het woongedeelte. Er is een grote kuil waar de klei in wordt bewaard en de potten worden gebakken in primitieve ovens die eigendom zijn van meestal een paar families. Het ziet er werkelijk zwart van de rook. Niet bepaald een gezonde omgeving. Overigens werken de mensen die in Daravi wonen verder gewoon overal en nergens in Mumbai in allerlei uiteenlopende jobs. Doorgaans wonen ze bij elkaar gegroepeerd op herkomst. Zelfs uit Calcutta, vreemd genoeg, want daar gaan ook weer heel veel gelukszoekers heen. Maar hierdoor kunnen ze hun eigen gebruiken, festivals en eten beter behouden.

Hier en daar zijn de stegen breder en de huizen groter, dit zijn de eerste huizen, toen er nog plaats was. Het was een indrukwekkende tour.
We komen aan bij het kantoor van de tourorganisatie, een bureau, wat bankjes voor wachtende groepjes en een koelkast met fris. Met nog een drankje moeten we een beoordeling invullen en worden we bedankt voor het kiezen van hun organisatie (Reality tours). Maar aangezien onze reisorganisatie Better Places dit voor ons had geregeld wisten wij dit niet natuurlijk. Maar gezien de insteek van Better Places te verwachten. 80 % van de inkomsten gaat naar de wijk waar een scholingsproject is. Alle kinderen gaan wel naar een normale openbare school, maar daar wordt bijv. geen Engels gegeven en dat is wel handig, ook als je in India wat verder wilt komen. We waren overigens ook langs de lokaaltjes van het project gekomen en geven daardoor onze gids ook maar een goede fooi.

We rijden weer terug in de luxe airco auto (wat een contrast) en vinden niet te ver van het hotel een restaurantje waar ze ook een biertje verkopen. Dat was wel heerlijk na een dag met zoveel indrukken!

Geschreven door Jacquelijne.opreis