We zitten nog steeds in het “kleine regenseizoen “. Dat was en is goed te merken. Tijdens het ontbijt was het nog droog. Daarna viel de regen weer met bakken uit de lucht. Geen nood, mijn plan was om Koto museum te bezoeken en dan ben je binnen en heb je van de regen geen last. Alleen niet met het busje erheen, zei mevrouw Wong (de eigenaresse), teveel regen. Ik heb een taxi genomen. Een alleraardigste chauffeur. Toen hij hoorde dat ik alleen op reis was, stelde hij voor om een avondje met hem te gaan stappen in Club Cosy. Lekker dansen en chillen, zei hij, vanaf 21.00 uur. Nou dan lig ik meestal al gestrekt in bed. Heb netjes bedankt.

Hier in het appartement zijn ze zeer vriendelijk en behulpzaam. Toen ik vroeg voor het sterkste anti-muggenmiddel werd meteen gezegd dat ze het wel voor me zouden meebrengen. Heb zelf ook deeg bij me, maar iets van hier lijkt me beter.
En wat het avondeten betreft, als ik bij het ontbijt opgeef dat ik ‘s avonds graag iets warms zou willen eten, dan wordt dat voor me klaargemaakt en rond 14.00 uur naar mijn kamer gebracht. Ik heb een magnetron, ik hoef alleen maar op te warmen. Vanavond is het roti met kip, kosten € 10.00. Hoe Surinaams wil je het hebben?

Nog voor ik de taxi nam, stond het muggenmiddel al klaar.

Het Koto Museum is een bijzondere plek waar je meegenomen wordt op een reis door de tijd naar het leven en erfgoed van de Creoolse gemeenschap in Suriname. Het museum, ook bekend als A Gudu Oso, wat ‘De Schatkist’ betekent in het Sranantongo, biedt een unieke kijk op de traditionele Creoolse klederdracht, de koto en de angisa. Je wordt ondergedompeld in een sfeer die doet denken aan de oude houten huizen uit grootmoeders tijd, compleet met gevlochten pitriet op de zittingen van antiek houten meubilair, helder gepoetst koperwerk en porseleinen serviesgoed. Naast het bewaren en tentoonstellen van kostbare kledingstukken en voorwerpen, dient het Koto Museum ook als kenniscentrum.

Ik werd allerhartelijkst ontvangen door een mevrouw, die mij niet alleen precies uitlegde hoe de koto (rok) werd/wordt gemaakt en gedragen, maar ook veel wist te vertellen over de angisa (hoofddoek).

Een kotomisi is een traditioneel Surinaams vrouwenkostuum dat een rijke geschiedenis en symboliek heeft. Het kostuum bestaat uit meerdere lagen en onderdelen, die elk hun eigen naam, betekenis en manier van dragen hebben. Toen ik vertelde dat ik in het verleden mijn kleding altijd zelf maakte, zei ze : “Ik ook” en meteen begon ze het hele proces uit te leggen. Geweldig.
Allereerst de rok die uit drie of vier banen stof bestaat. Om te weten hoeveel stof (meestal 1.30 breed) je nodig hebt, moet je 3 of 4 maal de lengte van je lichaam nemen, gemeten van je hoofd tot je enkels. De plooien worden er op een bepaalde manier ingenaaid en aan het uiteinde (bij je hoofd dus) voorzien van twee linten om te binden. Je trekt de rok aan (linten nog steeds bij je hoofd) en bindt hem met een ander lint/koord vast in je taille. Het bovenste stuk vouw je vervolgens naar beneden en klapt dit zodanig dubbel (dus weer terug naar boven) dat je de uiteinden ook in de taille kunt dichtbinden. Die tailleband rol je dan weer naar beneden zodanig dat je de linten niet meer kunt zien.
Onder de rok worden nog een aantal kledingstukken gedragen. Op die manier worden het volumineuze rokken. Het is teveel tekst om hierover nog meer op te nemen. Heb je interesse kijk dan op www.surinaamserfgoed.com


Als bovenkleding draagt men een zogenoemd Yaki (jasje) van dezelfde stof als de rok. Daaronder een top, vroeger wit, nu ook gekleurd. Aan de rugzijde van het yaki zaten twee linten die vroeger dienden om het jasje tijdens het (gebukt) werken aan de voorzijde dicht te binden; ook bij het naar de kerk gaan. Soms zie je dat de lintjes geheel of gedeeltelijk harmonicavormig geplooid zijn. Daar wordt weleens de volgende betekenis aan gegeven; is het lint over de gehele lengte geplooid dan wil dat zeggen dat de vrouw in kwestie getrouwd is, is alleen het onderste gedeelte gevouwen dan is ze nog vrij en is het afwisselend een stukje geplooid en een stukje glad dan heeft zij wel een man maar bevindt hij zich ver weg. Hoe duidelijk wil je het hebben?

Dan de Angisa. In de creoolse cultuur geldt dit hoofddeksel als het belangrijkste kledingstuk voor vrouwen. Via de vele verschillende bindwijzen kan de draagster laten weten of ze op ruzie uit is, een geheime minnaar wil uitnodigen, of anderszins een boodschap overbrengt. Daarnaast neemt de angisa een uitzonderlijke positie in omdat ze historische gebeurtenissen markeert. Ik zag in een boek een foto van een kast propvol met doeken waarmee de angisa wordt gevouwen. Dacht ik dat ik veel sjaals had ha ha, ja ja de schatkist van de vrouw.

Op internet had ik al over de angisa gelezen. Ook wist ik dat er een boek was verschenen over de angisa, geschreven door Christine van Russel-Henar. Dat boek zou te koop zijn in het Koto Museum. Ik dacht een beter souvenier kan ik niet hebben, dat wil ik wel kopen.

Toen die mevrouw hoorde dat ik uit de buurt van Maastricht kwam, nam ze me mee naar een kast met porselein en wees op een Mosa-servies. “Kijk dat komt ook uit Maastricht”, was haar reactie. Leuk toch.

Op de bovenverdieping van het Koto Museum zijn de zogenoemde “feestkoto’s” te zien, waaronder ook een bruidsjurk. De rondleiding boven werd door een oudere heer, Patrick, verzorgd.

Terug beneden vroeg ik naar het boek. Er was gelukkig nog een exemplaar (inmiddels al derde druk). Patrick wilde het boek geven, maar gaf het aan die mevrouw met de mededeling dat zij iets in het boek wilde schrijven. Wat bleek, zij was de schrijfster van het boek……nou ja……opnieuw toeval?????

Op mijn vraag of er workshops worden gegeven over de vouwwijze van de angisa was haar reactie: “Ja hoor, je kunt morgen meteen aansluiten”. Dus morgen ga ik aan de slag. Vind dit enorm leuk.
Vanaf volgende week verhuist het museum naar een naastgelegen pand voor de duur van een maand. Het huidige pand moet nodig opgeknapt worden, vandaar.

Ik ben inmiddels terug in het appartement. De chauffeur die me terugbracht, vroeg wanneer hij me weer zou zien ?????? Ik dacht nu gaan we het krijgen. Mijn antwoord: “ Dat gaat niet, want dan wordt iemand boos” waarop hij vroeg wie dat dan wel zou zijn. Ik denk leugentje om bestwil:” mijn man”. “O” was zijn reactie, ik dacht dat u alleen was”. Ik heb stilletjes in mijn vuistje gelachen. Misschien morgen toch maar het busje proberen ha ha ha.🤣

Het heeft de hele dag geregend, ook nu weer. Paul en Lieve zijn morgen terug. Vrijdag hebben we een fietstocht gepland. Hoop dat we dan niet zoveel last van de regen hebben als vandaag.
Eerst morgen een angisa vouwen.

Geschreven door JosetteMath.vakantie