Maandag 26 juni 2017.
Weer een lange rit voor de boeg, dus we vertrekken vroeg. Wekker om 6 uur, in bad, ontbijten, auto inpakken, huis schoonmaken, klaar. Een laatste blik op de gletscherbergen en dan richten we de blik naar het oosten. Ook daar liggen mooie bergen, met een wolkenrandje eromheen. Rijden maar!
Maandagmorgen acht uur, en de hele weg is leeg. Maandagmorgen 8 uur in Nederland: alles staat vast! Hier niet: geen auto, geen fietser, geen mensen, niks. Kijk, dat is nou vakantie! Het weer is vandaag ook prachtig, de wind is weer gaan liggen en de zon schijnt volop. Langs de kust rijdend zien we nog wat kleine schuimkoppen op de golven, maar niet meer zoals de storm eergisteren.

Als we weer langs dezelfde bergen rijden als eergisteren let ik nog een keer goed op of ik de "Pvotna" richel uit het foldertje met geologische hoogtepunten zie, maar nee hoor. Het zal misschien wel aan de achterkant van de bergen liggen. Eigenlijk moeten ze in zo' n foldertje de coördinaten erbij zetten, dan heb je meer kans om die dingen ook werkelijk te vinden!

We zien wel de Bulandstindur, de piramidevormige berg die bestaat uit allemaal laagjes basalt gesteente. Het is trouwens de hoogste berg in IJsland die direct naast de zee ligt. Maar ook de Blábjörg, een blauwe berg bestaande uit Ignimbrite, een gesteente samengesteld uit as, puim en lapis (vandaar de blauwe kleur) zien we niet. Jammer hoor. Nou ja, er is nog genoeg ander moois te zien, zoals vissersboten op de Berufjordur. Jan heeft niet zoveel tijd om te kijken, de ringweg is hier niet meer geasfalteerd, het is gewoon een gravelweg geworden. Als we de 939 inslaan naar het noordwesten wordt het nog mooier. De weg loopt langs de Berufjardara rivier met hellingen met allemaal watervallen en een mooi uitzicht terug over de Berusfjordur. We klimmen behoorlijk, met hellingen van 17%, dat werd beneden al aangegeven met een waarschuwingsbord, en allemaal met gravel. Het is niet voor niets dat het sterk afgeraden wordt om met een caravan deze weg omhoog te rijden. We zien tijdens de hele klim naar boven de ene waterval na de andere. Genieten! Rechts op de achtergrond ook nog een hoge berg met sneeuw, de Kjalfjallstindur van 1116 meter. Eenmaal boven is het even vlak en dan gaat het weer naar beneden, met weer allemaal watervallen. Maar we gaan nu niet zo ver naar beneden dan dat we omhoog gegaan zijn. We vinden de 1 ringweg weer en er volgt een langgerekt dal waar al het water van de watervalletjes zich verzamelt in een mooie brede rivier, zelfs in een meer, het Skriduvatn. Langzaam komt er weer meer bebouwing en landbouw.

Omdat we naar de Hengifoss willen verlaten we de 1 weer. Een omweg: langs het Lagarlfot, een mooi meer met bos (!) zelfs loofbomen en lupines. En op de achtergrond de Snaefell (rots met sneeuw). We tanken in Hallormstadur, want dat is - sinds we vertrokken zijn uit Höfn - de eerste die we tegenkomen. We hadden eigenlijk in Egilsstadir willen gaan tanken omdat daar een Orkan X zit en die kost maar 175 per liter, maar dat halen we net niet. De benzinestations zijn niet zo dik gezaaid hier in dit deel van IJsland. Dus tanken we 10 liter, niet te veel, want hier kost 190 kronen de liter, en dan straks in Egilstadir tanken we weer vol. We hebben altijd nog een jerrycan met 20 liter in de auto voor het geval we onderweg met een lege tank komen te staan.

De Hengifoss is één van de hoogste watervallen van IJsland. En een goede kandidaat voor een van de mooiste. We moeten er wel wat voor over hebben om hem te kunnen bekijken, het is een flinke klim: over 2,5 kilometer gaat het 180 meter omhoog. Maar het loont de moeite, we krijgen zelfs 2 voor de prijs van 1! Eerst de Litlafoss, die omlaag stort langs een wand van basaltkolommen. En als we helemaal boven zijn nog de Hengifoss. Hij heeft zichzelf een komvormige wand uitgeslepen in het zachte gesteente. En in dat gesteente zitten opvallende rode lagen van vulkanische klei. Zo'n laag ontstaat doordat er een laagje vulkanische as en lava slakken komen te liggen bij een uitbarsting van een vulkaan. In het warme vochtige klimaat van de tertiaire periode ontstond hieruit klei en ijzer. En dat is dus verschillende keren gebeurd, vandaar de laagjes.

Naar de waterval toe waren we langs de oostelijke kant van het meer langs naar het zuiden gereden, nu rijden we langs de westkant van het meer weer omhoog. Ook hier zijn wel bossen, maar alleen naaldbomen. En de weg is beduidend slechter. Maar gedeeltelijk geasfalteerd, hele stukken gravelweg. En nog een klein stukje terug naar Egilstadir om te tanken. Vanaf Egilsstadir hebben we een tijdje een saai stuk, glooiende groene bergen, in het dal gras, en op de hellingen een afwisseling van gras en mos, af en toe een waterval, en een rivier naast ons, die soms rustig over zandbanken stroomt, maar af en toe een flinke kloof heeft uitgeslepen.
En of het nou komt omdat het landschap hier wat saai is, of omdat we vanmorgen zo vroeg op moesten, maar mijn oogjes vallen dicht. Van een hobbel word ik weer wakker en ineens is het landschap weer helemaal veranderd. Een eindeloze kale stenenvlakte. Gelukkig is er al snel een parkeerplaats (met uitzicht over de stenenvlakte) waar we onze benen even kunnen strekken. Dat is wel fijn, we hebben een lange rit vandaag. Op een paar informatieborden lezen we dat deze vlakte vroeger (in de middeleeuwen) wel begroeiing had, en dat er een boerderij was en er schapen werden gehouden. Na de uitbarsting van de Vatnajokull in 1477 en daarna door winderosie en een paar overstromingen van de gletscherrivier de Jokulsa is de vegetatie hier verdwenen. De boerderij is nu ook verlaten. Natuurbescherming heeft het gekocht en probeert nu door gras en lupines te zaaien weer een vlakte met vegetatie te krijgen. Er loopt hier naast de weg een oud pad, gemarkeerd met stenenstapels, steenmannetjes, die hier vroeger dus duidelijk een functie hadden; namelijk om de weg te wijzen, vooral heel zinnig als het slecht weer is met sneeuw of mist. Want dan zie je niet ver vooruit en kon je van het ene steenmannetje naar het andere lopen of paardrijden. Het is tegenwoordig verboden om sneeuwmannetjes te maken, omdat toeristen de laatste tijd overal steenmannetjes gingen maken. De behoefte van de mens om iets achter te laten waaruit bleek dat ze daar geweest zijn is nu eenmaal groot. Maar soms vind ik het onzin: als je langs een pad een steenmannetje maakt dien je toch ook het doel? Zeker op plaatsen waar het even onduidelijk is waar je naar toe moet.

En verder rijdend verandert het landschap weer; lava, grote brokken en ook stroperig uitgevloeid, rond en in stukken gebroken. Het ziet er troosteloos uit, maar ik vind het mooi. Nog mooier: een klein voorproefje van wat we later nog gaan zien: een wit/geel getinte helling met rookwolkjes erboven uit. Seismologische activiteit, we gaan er later nog veel meer van genieten! Nu rijden we snel door, we hebben met Eva en Sighvatur afgesproken er rond etenstijd te zijn, en het is nu al 6 uur. Bij het Myvatn meer is het direct weer een stuk drukker, het stadje Reykjahlid en langs het meer allemaal vakantiehuisjes en hotelletjes. Die hoeven wij niet, wij gaan vannacht in Laugar logeren, bij Eva en Sighvatur, waar we - als we terugkomen van de Westfjords - 3 weken mogen blijven, terwijl zij naar Vleuten gaan.

Ze wonen in een ruim houten huis aan de rand van het dorp. Nou ja, dorp, ik denk dat er 100 huizen staan. Voor onze Nederlandse begrippen zou het geeneens een dorp mogen heten. Er is wel een supermarkt en een benzinestation. Een adres van het huis hebben we niet, maar wel een plaatje en een klein plattegrondje van de Intervac huizenruil site, en daarmee kunnen we het gemakkelijk vinden. We worden hartelijk verwelkomt. Het zijn leuke mensen, hij een vlot klein mannetje van in de 50, zij een wat stiller vrouwtje, ook klein, en heel lief denk ik (als ik mijn eerste indruk mag geloven). Eva staat te koken en Sighvatur vertelt ons over het huis. Het is een huis wat gebouwd was in het zuiden van IJsland als noodwoning na een vulkaan uitbarsting voor de mensen die hun huis kwijt waren. Na een jaar waren de huizen daar weer herbouwd, en werden de houten huizen verkocht. Hij heeft er toen een gekocht en het naar het noorden getransporteerd over de Sprengisandur, de onverharde weg die dwars door het binnenland van IJsland van het zuiden naar het noorden (of andersom) loopt. Hij had voor die weg gekozen omdat dat veel goedkoper was. Als hij over de 1 was gegaan had hij de hele tijd politie escorte moeten hebben en dat kost veel geld. Nu hoefde dat niet, maar het was wel veel langer rijden, want het is wel een gravelweg met rivierdoorwadingen en smalle bruggen. Jeetje, wat een onderneming moet dat geweest zijn!

Onder het eten praten we gezellig over onze huizen, over wat wij willen gaan zien in IJsland, over wat zij willen gaan zien in Nederland. Sighvatur is voornamelijk geïnteresseerd in het waterbeheer, molens, dijken, de drooglegging en landwinning, het voor hun bizarre feit dat veel huizen in Nederland lager staan dan ANP. Het intrigeert hem blijkbaar want hij wist ook van de watersnood in 1953. Maar hé, wij vinden het bizar dat je woont in een gebied waar toch relatief vaak aardbevingen zijn en af en toe een vulkaanuitbarsting. Hij stelt ons gerust, de meeste aardbevingen zijn kleintjes en het huis is stevig gebouwd, dus we kunnen rustig slapen. We hebben het over de verschillen tussen Nederland en IJsland, over economie, duurzaamheid, energie. Hier hebben ze allemaal hele goedkope energie, en er zijn plannen om energie te gaan verkopen aan Engeland. Dan moet er wel een kabel gelegd worden. Sighvatur is er niet voor, nu is er voor iedereen in IJsland genoeg energie, en als je wilt verkopen moet er straks bij iedere waterval en hete bron energie gewonnen worden. Dat is een aanslag op de mooie natuur. Beter om het zo te houden als het nu is, met nog een goed evenwicht tussen industrie en natuur. We zijn het wel met hem eens. We krijgen nog tips over wat we zeker moeten gaan zien, over waar het voor onze 4x4 wel of niet haalbaar is over de binnenwegen te rijden. Wij beloven nog informatie te mailen over de windmolens en (stoom)gemalen in Nederland.

Na het eten vraag ik of ze ook foto' s hebben van het transport van het huis. Dat lijkt me leuk om te zien. Hij moet even zoeken, maar komt dan met een oude laptop aan waar foto' s op staan. Heel leuk om te zien! Wat een avontuur: met een kraan werd het huis opgetild en op een lange vrachtwagen gezet, het eerste stuk met politie escorte, dan over de Spregisandur door het binnenland, en dan weer met een kraan op de - al eerder door hem gebouwde - betonnen kelderverdieping. Ze vinden het zelf ook leuk de foto's weer te zien, dat was al weer jáááren geleden.

Dan laten ze het huis aan ons voor deze nacht, ze gaan zelf in hun "familie-huis" slapen. Hun familie komt hiervandaan, en hij is de enige die hier nog woont. Zijn broers en zussen wonen in Reykjavik, zijn ouders in Husavik en zijn kinderen in het zuiden. Ze gebruiken wel allemaal het " familie-huis" voor vakanties. Logisch, het is hier een schitterende omgeving. Het is nog best vroeg in de avond verontschuldigen ze zich, maar morgen moeten ze weer vroeg op om naar hun werk te gaan. Hij werkt in een visfabriek hier in het dorp waar ze vissekoppen drogen die worden geëxporteerd naar Afrika. Mijn eerste reactie is, huh, eten ze die daar dan? Jazeker, ze hebben daar weinig eten, het is goedkoop, en er zit veel proteïne in. Ze kunnen het hier heel goedkoop produceren omdat er hier - gratis - heet water uit de grond komt, wat nodig is voor het drogingsproces. Wel mooi eigenlijk, zo leveren ze - van afvalproducten van de visindustrie - een bijdrage aan de oplossing voor het voedselprobleem in Afrika.

Wij gaan zelf ook op tijd naar bed, morgen nog weer een lange rit voor de boeg.

Geschreven door Iceland