"Lees voor gebruik de bijsluiter" stond er zelfs in het Nederlands op mijn verkoelende spray. Maar er zat geen verpakking omheen en er was ook geen bijsluiter, dus toen ik gisteravond in mijn tent lag sprayde ik drie of vier keer op mijn been. Onmiddellijk werd ik gedrogeerd door een mentholwolk die ook op mijn ogen sloeg. Ik moest de binnen- en buitentent openritsen om adem te halen en heb de rest van de nacht de buitentent opengelaten, mijn been in de slaapzak gestopt en de slaapzak goed dicht gehouden. Maar ik heb daarna geslapen als een roos.

Het was werkelijk een schitterende dag en ik begon blij en verwonderd met lopen. Verwonderd, omdat ik na een rustige start en boodschappen doen in Grevenmacher, al snel tussen de wijnvelden langs de Moezel liep. Dit kan dus gewoon, dacht ik, je kunt thuis een tas met spullen volproppen, die op je rug hijsen, en een paar weken later tussen wijnvelden langs de Moezel lopen. Natuurlijk was dat van tevoren ook de bedoeling en de verwachting, maar als het dan in werkelijkheid zo is, is het tóch wonderlijk dat het zo is.

Is dit dan de perfecte pelgrimage, vroeg ik me af. Wat perfect is, is dat ik tot nu toe eigenlijk bij bijna alles kan instemmen met hoe het gaat. Een stomme camping, pijn in mijn knie, 2 kilometer omlopen voor een gascartridge die ze niet hebben, ik voel me er eigenlijk steeds behoorlijk gelijkmoedig onder. En zo kom ik te denken over het stoïcisme, de filosofische stroming die als levenshouding uitdraagt om onaangedaan (stoïcijns) te blijven bij datgene wat er gebeurt. Mijn lievelingsgeschrift zijn de overpeinzingen van Marcus Aurelius, online te vinden in de vertaling van - even uit mijn hoofd- Ars Floreat.

Toch ben ik het niet eens met de Stoïcijnen: ik houd van gevoelens en hartstochten en zou die nooit willen missen. Het probleem is denk ik dat wij dingen indelen in wat goed is en er wél mag zijn en wat slecht is waar we zo snel mogelijk vanaf willen: als we verdriet hebben, willen we blij worden, als we boos zijn, zegt een ander dat je aardig moet doen, als we pijn hebben, slikken we paracetamol, als we somber zijn, vragen we ons af wat er mis is met ons. Terwijl het juist goed is om soms echt verdrietig te zijn als iets moeilijk of verdrietig is, en als ik nu niemand zou missen, zou ik toch ook niet merken hoezeer ik anderen liefheb? Zelfs de pijn aan mijn knie doet me beseffen dat ik zuinig moet zijn op mijn lijf, dat het niet is 'u vraagt, wij draaien' en tegelijkertijd word ik, zoals gisteravond, ervan doordrongen hoe fijn en bijzonder het is dat een lijf dit gewoon aankan.

Wat de Stoïcijnen in mijn ogen dus missen, is het feit dat al die gevoelens er gerust mogen zijn. Wat wij van de Stoïcijnen kunnen leren, is dat het niet erg is dat ze er zijn, dat ze ons verder helpen of iets leren of juist zorgen dat je dingen te boven komt, bijvoorbeeld door een pijnlijk maar helend rouwproces.

Terwijl mijn koor in de Cenakelkerk de viering van Maria ten Hemelopneming viert (hier in Luxemburg is het morgen een feestdag, ik heb voor twee dagen boodschappen ingeslagen) loop ik dit zo te overdenken tussen de Gewürztraminer en de Chardonnay en te genieten van het uitzicht.

Vandaag ook weer wat meer aanspraak: ik loop even op met een Poolse, die in Luxemburg werkt maar in Trier is gaan wonen omdat Luxemburg zo duur is. Wat dat betreft doet het land echt denken aan Zwitserland: alles goed georganiseerd, duur, de mensen soms wat afstandelijk en prachtige wandelmogelijkheden. Daarna ook nog een praatje gemaakt met heel aardige Luxemburgse wandelaars, en nu aan een overnachtingsplekje geholpen door een echtpaar in het dorp, een picknickplek langs de wijngaard waar verder geen verkeer komt en nu ook geen wandelaars meer. Voor morgen (niet vannacht gelukkig) is regen en onweer voorspeld. Da's weer eens wat anders dan die hitte van de afgelopen tijd!

Geschreven door Hanneke.op.pelgrimage