Maandag 31 augustus

Vandaag een lange dag voor de boeg. Eerst met de huurauto terug naar Kalmar. Zo druk als het was op de heenweg, zo stil was het nu, dus ruim op tijd bij het station van Kalmar.
De Öresundtåg van Kalmar naar Kopenhagen stond er al. In Zweden hebben de regionale treinen blijkbaar namen, die van Linköping naar Kalmar heette Krösatåg en krösa is lingon, een soort bes vergelijkbaar met cranberry.
We hadden geluk, dat onze trein in Kalmar begon, want hij werd uiteindelijk zo vol als een Nederlandse trein, waarbij mensen moesten staan. Helemaal prettig was het ook niet echt in ons treindeel. In de coupé naast ons zat een Israelische familie, ouders met 2 zoontjes, waarvan de tweede zeer afwijkend autistisch gedrag vertoonde, kreten slakend en alvast oefenend voor de klaagmuur door te bonken tegen het raam, de rugleuning en tafel. Verderop zaten 2 zwakbegaafden met 2 honden en in onze eigen coupé zat naast Bengt een moeder met een baby van 5 maanden, wel lief, maar ook bewegelijk en naast mij zat een moeder met een kind op schoot. Dat kind was al ongeveer 10 jaar, maar durfde niet alleen naast ons te zitten. Ik zat geklemd tussen stevige moeder met kind en het raam.
Enfin, we hebben het overleefd en vochten ons een weg naar de uitgang in Malmö. Onze koffers stonden in een bagageruimte met kinderwagens, fietsen en overal mensen op die koffers of op de grond. Zij hoefden er niet uit, dus verroerden zich ook niet om plaats te maken. Eigen schuld, dat ze blauwe plekken kregen.
Na een lekkere cappuccino met een laatste bulle, in de taxi naar de haven voor de veerboot.
In het verleden waren we gewend aan de Stenaline, die je op kon lopen of rijden, maar deze veerboot lag echt heel ver van de terminal en we moesten wachten tot er een shuttlebus kwam om ons naar de boot te rijden.
Inmiddels hadden ze ook de tijd van vertrek met een half uur verlaat, dus we moesten weer bellen met het taxibedrijf in Lübeck om ze te waarschuwen.
De overtocht zou, op een kwartiertje na, 9 uur duren en de aankomst zou nu 00.45 worden. Wij hadden geen hut genomen, omdat we normaal gesproken ook niet op dat tijdstip slapen. In Lübeck hadden we wel een appartement voor de nacht.
Het was niet zo’n groot schip, 2 dekken voor vrachtwagens en personenauto’s, 2 dekken voor slaaphutten en een dek met een restaurant, bar en winkel. We keken een beetje verbaasd om ons heen, omdat iedereen meteen na vertrek begon te eten, maar besloten toch voor later te gaan totdat er omgeroepen werd, dat het restaurant tot 5 uur open zou zijn, de rest van de reis gesloten en dan weer open zou gaan om 12 uur ‘s nachts. Ik heb nog nooit zoiets raars gehoord. Ook de winkel was alleen maar open vanaf 12 uur, een uur voor aankomst. Alleen de bar was open voor koffie of een drankje.
De overtocht ging min of meer geruisloos, geen hoge golven en niet veel te zien, alleen aan het begin was het wel leuk, dat we onder die grote brug tussen Zweden en Denemarken vaarden en een tijdje langs een paar eilanden voor de Deense kust.
Zonder de mogelijkheid uitgebreid te eten, een beetje te shoppen en soms te dansen is 9 uur heel lang en saai, maar ja, niets aan te doen.
Toen we aankwamen hetzelfde verhaal, wachten op de shuttlebus, die ons aan wal zou brengen en toen hadden ze ook nog de ramp om af te rijden, niet goed geplaatst en duurde het nog een half uur langer en moesten wij via de telefoon de taxichauffeur bezweren te blijven wachten en gerust te stellen, dat we meer zouden betalen. Het viel ondertussen met bakken uit de hemel, welkom in Duitsland.
Uiteindelijk was de taxichauffeur uit Pakistan heel aardig en reed ons in een klein half uur van Travemünde naar Lübeck, waar we om 2 uur ‘s nachts aankwamen. De code werkte en het appartement is prima, middenin het centrum gelegen.
We waren heel blij, dat we welterusten konden zeggen.

Dinsdag 1 augustus

Goed uitgerust op pad, want we hebben een heel lijstje to-do gemaakt. Eerst het Heiligen Geist Hospital, een van de oudste sociale instellingen van de wereld uit 1278. Aanvankelijk een hospitaal, later een bejaardenhuis, geleid door broeders van de Heilige Geest. Het gebouw was heel mooi in wat ze hier noemen Baksteengothiek.
Lübeck is heel oud en heeft heel veel koopmanshuizen in die stijl, mooie gevels alleen wat grover dan bv. in Amsterdam en inderdaad vaak rode baksteen of geglazuurde stenen.
Verder naar de Marienkirche, een plaatje van buiten met 2 mooie spitse torens, maar ook van binnen zeer de moeite waard. Het grootste orgel van de wereld staat hier met wel 10.000 pijpen, sommige 11 meter hoog. In de ‘Dans van de doodkapel’ hangt een astronomische klok. Die kapel heet zo, omdat er allemaal afbeeldingen rondom zijn aangebracht van personen, dansend met skeletten. In een andere hoek was een indrukwekkend monument ter ere van de oorlog, 1914-1918, allemaal grove kruisen, maar het komt wel binnen. In een andere hoek lagen 2 kapot gebombardeerde klokken uit de toren, die in 1942 gebombardeerd werd. Naast al die dingen, die de kerk zelf te bieden had, was er ook nog een tentoonstelling met leuke opvallende zaken, een slinger van Foucault met een beest, een altaar met allemaal gegoten engeltjes uit metaal, een beeld van Jezus die billekoek kreeg. Ik was zeer te spreken over die kerk. En dan was er ook nog een legende: in de tijd, dat de kerk gebouwd werd, kwam de duivel vragen, wat er gebouwd werd en hij kreeg als antwoord, een herberg. Toen achteraf bleek, dat dat niet waar was, werd de duivel zo kwaad, dat hij een steen pakte om de kerk te vernielen. Men heeft hem toen beloofd een herberg naast de kerk te bouwen, waarmee de duivel genoegen nam en op z’n steen ging zitten buiten de kerk en hij zit er nu nog.
Tijd voor koffie en lekkers. Lübeck is de stad van de marsepein en om de echte, originele te eten, moet je naar Niederegger. Een heel groot gebouw, beneden alleen maar verkoop van honderden soorten doosjes met marsepein en boven het restaurant voor Kaffee mit Kuchen. Uiteraard gingen wij hier voor de marsepeintaart, maar echt jammie vond ik het niet.
Toen we weer buiten kwamen, viel het met bakken uit de hemel, maar TK Maxx bood uitkomst en 3 topjes. In tijd van nood, mag TK Maxx altijd en voor mij hoeft er niet eens nood te zijn. Het is en blijft mijn favoriete winkel.
Op naar het Rathaus, waar we om half 4 een rondleiding hadden. Het is een van de grootste middeleeuwse stadhuizen van Duitsland en dat was maar al te waar, echt gigantisch met heel veel delen eraangebouwd, enorm rijk aan details, veel van die glazuren tegels, een prachtig trappenhuis, enorme zalen voor het Hanzebestuur en de Gemeenteraad en van de gids kregen we veel informatie. Hij vertelde dat in de eerste zaal waar we in kwamen, recht werd gesproken en als de aangeklaagde onschuldig was bevonden, mocht hij door de hoge deur, in het andere geval door de lage deur.
Het was mooi geweest en het zonnetje scheen zowaar, dus de hoogste tijd voor een terrasje. Leve Duitsland, waar je wijntjes kunt drinken voor € 5 i.p.v. € 15!

Woensdag 2 augustus

Vandaag niet richting Altstadt maar naar de Trave. Lübeck ligt op een eiland omgeven door rivieren, o.a. de Trave, waar 1 van de 2 overgebleven stadspoorten staat, de Holstentor, laat Gothisch. Het is een massief gebouw, maar dat vind ik hier van de meeste gebouwen, massief en stoer. Deze Holstentor stond in de tijd van de DMark op de briefjes van 50 DM.
We wilden naar het Hanzemuseum, maar kregen pas een slottijd om 3.45 uur dus het programma omgegooid en eerst naar het Museum Behnhaus Drägerhaus met een tentoonstelling van Thomas en Heinrich Mann en kunst van Caspar David Friedrich en Edvard Munck. Die Thomas Mann en natuurlijk ook z’n broer waren inwoners van de stad en Thomas Mann heeft de Nobelprijs voor Literatuur gekregen voor zijn boek ‘de Buddenbrooks’. De stad heeft hem hier in eerste instantie voor verguisd, maar later toch weer geaccepteerd. Het boek gaat over het leven van de familie Buddenbrooks in Lübeck en blijkbaar had Thomas de nodige kritiek op het leven in de stad. Ik heb het niet gelezen, maar ga dat zeker doen. Ik heb al op Bol gekeken en het is tweedehands te koop. Het museum is in een heel mooi koopmanshuis en de informatie over de Mannfamilie was interessant, de kunst was oké, beetje weinig met van voornoemde schilders slechts 3 werken.
We wilden ook nog in dat Buddenbrookshuis, maar dat was vanwege renovatie gesloten.
Om 3.45 uur naar het Hanzemuseum. Dat hele Hanzegedoe heeft me altijd geïntrigeerd en hier kreeg ik een heel duidelijk beeld hoe het in z’n werk ging. Een handelsnetwerk met steeds meer tentakels. Eerst alleen Noord Duitsland met Novgorod in Rusland, Riga en Tallinn, maar daarna zich steeds meer uitbreidend tot Brugge en Gent in België, Londen, Bergen in Noorwegen, Kampen en Amsterdam en op het hoogtepunt 172 steden en ook een connectie met het zuiden dat vanuit Italië geregeerd werd. Ze spraken aanvankelijk allemaal dezelfde taal, Niederdeutsch, wat gewoon plat Nederlands is. Ik kon het allemaal lezen. Een heel mooi opgezet en zeer interessant museum!
Nu vrij vroeg een Duitse hap, voor Bengt nog eens een maaltijd uit zijn jeugd, nl.matjesharing en voor mij Nordseekrabben, maar dat bleken gewoon garnalen te zijn met Kartoffel, Soße en Sommersalaat. Niet echt exquis, maar zeker wel eetbaar. We moesten zo vroeg eten, want we hadden warempel weer eens een avondprogramma en wel een voorstelling Hafen Träume van het Lübecker Sommercabarett. Toen wij erover lazen, dat ze zeemansliedereren en shanti ten gehore zouden brengen, moesten we aan Sturla denken, die in een koor heeft gezeten, dat zeemansliederen uit Engeland en Ierland zong. Wij wilden de Duitse variant wel eens horen. De voorstelling was in een oude havenloods, zeer authentiek.
De zangers bestonden uit een grijs koor, 4 solisten, 2 sopranen, een tenor en een bariton een een zeer bekwaam begeleidingsorkest. Er waren 3 delen, eerst de zeemansliederen. Ik moest aan mijn moeder denken, die ooit in de keuken met veel gevoel en weinig talent ook ‘dass ist das Leben der Matrosen’ zong en ook dachten we steeds aan Ingmar. Als Ingmar over Duitsland praat, zegt hij altijd ‘Die grosse Heimat’ en in deze liederen hadden de matrozen veel Sehnsucht nach die grosse Heimat en dan met name naar St Pauli, Reeperbahn en Hamburg.
Na een pauze met merkwaardige snacks, een plak worst op een papiertje of een Brezel, hetzelfde als een pretzel in Amerika, alleen minder zout en met boter erin, kwamen er liederen van Lale Andersen en Kurt Weil, o.a. lily Marleen, Macky Messer.
Het was best leuk, alleen is het volume bij dit soort amateurkoren wel wat magertjes. Judith zou ze allemaal aan kunnen.
Dit was het al weer, maar wat was het de moeite waard. Lübeck is een dikke, vette aanrader, waar we zeer van genoten hebben.

Geschreven door Monique.op.pad