Om 6.25 u. op een zondagmorgen opstaan voelde niet eens meer ongewoon aan. Na anderhalve maand vervangingsopdracht voor mijn dochter in het Xaveriuscollege in Borgerhout is het alweer bijna routine geworden. Telkens om halfzeven op in plaats van om halfnegen. En dan in de duisternis van het koude weer aanschuiven op de ring van Antwerpen. Waar gaan al die mensen heen?
Vrijdag heb ik (voorlopig?) mijn laatste les gegeven. “I Have a Dream” uit 1963 van Martin Luther King staat nog altijd en volledig terecht op het programma. Meer dan 50 jaar geleden ook al in het Damiaancollege in Kortrijk bij mijn toenmalige leerkrachten. Was het Wilfried Debruyne of Gaby Vanhuylenbrouck? Ik weet het niet meer, maar “Free at last” bleef wel altijd in mijn geheugen zitten.
Ik was ondertussen vergeten hoe zwaar en vermoeiend lesgeven wel is. Sint-Ritacollege ligt al 39 jaar achter mij, en tien jaar geleden heb ik op Karel de Grote de deur achter mij dichtgeslagen (zachtjes!). De verrassing was dan ook groot om Jane te vervangen, omdat er geen vervanger te vinden was. Wat een verschil met 1978, toen ik afstudeerde. Echt waar: circa 250 sollicitatiebrieven handgeschreven, en slechts één antwoord gekregen: acht uur in het Sint-Ritacollege in Kontich. En ondertussen al wel honderd keer de vraag gekregen waarom en hoe ik in het Antwerpse ben terechtgekomen. Ik antwoord nog steeds hetzelfde: missionarissen zijn ook hier nodig. De reacties zijn altijd heel verschillend geweest: van een heldere over een flauwe lach tot ontkenning en tegenreactie, met alle variaties daartussenin. En nu dus een groot lerarentekort. Het kan verkeren, zei Bredero, en dus heb ik nu Nederlands en Engels gegeven in het laatste jaar secundair. Voor je kinderen doe je toch alles. En dus hop, naar Borgerhout.
Nederlands was nieuw, maar het was literatuur en dus toch niet zo nieuw, maar zalig: Van Ostaijen en episch theater. Ik mocht over Bertolt Brecht spreken, zoveel jaren nadat ik mijn thesis over Mutter Courage had gemaakt. En ook nog eens Mistero buffo uit de kast halen. Mie en ik waren 17 toen we dat stuk in de Stadsschouwburg in Kortrijk zagen. Het sloeg in als een bom.
En voor Engels mocht ik beginnen met de beroemdste “soliloquy” uit de hele literatuurgeschiedenis. Jawel, To be or not to be. Als ik dan toch ging lesgeven, kon ik niets beter dromen dan net dat. En toch was het allemaal ver weg en veel, heel veel voorbereidingswerk. Alle activiteiten stopgezet, behalve de eindredactie van het themanummer van Volkskunde dat op stapel staat (en nu bij de drukker is) en de drie geplande lezingen. De heemkundige kring moest dus even op pauzeknop. Niks samen met Mie gedaan, behalve gegeten. De hele zondag voorbereiden. Het bekruipt je toch, in zoverre dat ik er zelfs over droomde: ik kreeg mijn buddy Annick (die ik al kende van KdG) maar niet te pakken. Ze liet zich in de grote gebouwen telkens even zien en verdween dan weer. Wat zou Freud daarvan hebben gemaakt? Maak je verder maar geen zorgen, Annick.
Mijn dochter moest wel wat geduld hebben met mij, want er waren toch heel wat vragen. De administratieve druk is inderdaad duidelijk toegenomen. Ook al heb ik heel snel in de vorige eeuw de computer in mijn lessen geïntegreerd, Smartschool was voor mij toch helemaal nieuw en vaak niet echt transparant. Ik heb de indruk dat hier vooral IT'ers aan het werk zijn geweest, voor wie de onderwijskant niet primordiaal was. Daar zit echt nog wel heel veel verbetermarge in.
Wat enorm meeviel: het niveau van de leerlingen (die ik uit gewoonte steeds studenten noemde) en de collega’s. Heel wat van hen, de leerlingen bedoel ik, halen voor Engels niveau C1. En dat is toch behoorlijk anders en beter dan wat ik op de Groenplaats meemaakte. Opvallend ook: de diversiteit in culturele achtergrond. Hier zitten de mensen die later op dat gebied het verschil kunnen maken. Hoop op de toekomst. Zeker weten. Het is bemoedigend om vast te stellen dat het niveau en de kwaliteit van het onderwijs nog absoluut worden bewaard.
Ik voelde me ook zeer welkom onder de collega-leerkrachten, het voelt aan als een warm korps. Zeer behulpzaam bij alles. Leuke gesprekken. Bovendien ook nog lekkere koffie. Het was toch een beetje thuiskomen. Ook al is het toch wat grappig om je als papa tussen de collega’s van je dochter te begeven. Je wordt er natuurlijk weer jonger door. En al zeker door de leerlingen, als je het hebt over 9/11 en dan merkt dat zij vijf tot zes jaar later zijn geboren.
Afgelopen week nog samen met Jane examens opgesteld en bij thuiskomst opnieuw met rood aan de slag. Heb al een aantal keren gehoord dat ik mild moet zijn. Volgens mij ben ik dat eigenlijk altijd al geweest.
Maar nu dus veertien dagen naar Rhodos en een stukje Zuid-Turkije (Izmir, Efeze, …). Een week rondreizen en een week ter plaatse. Zal wel deugd doen, want ik voel(de) me toch wel moe. Elke dag deed ik een dutje na het lesgeven. Ik heb opnieuw ervaren dat het onderwijs niet enkel een roeping is, maar ook een zware job. En iedereen die dat laatste tegenspreekt, daag ik uit om eens een weekje voor de klas te gaan staan en les te geven. En niet één keer met een mooi voorbereide PowerPoint, maar telkens weer opnieuw. Van kleuteronderwijs tot het hoger onderwijs. Het respect zou zeer snel terug zijn.
Maar nu dus in het vliegtuig. Op weg naar Rhodos. En toch één minpunt: deze namiddag is de boekvoorstelling van Spoorloos, het eerste boek van Jane en haar (en ondertussen ook mijn) collega Frederik Bosmans in het Trammuseum in Edegem. Frederik schreef de tekst en Jane maakte de illustraties. De symbiose van tekst en beeld is zeer goed geslaagd, althans volgens deze subjectieve papa. We waren er graag bij geweest, maar zoals altijd: spijt is wat de koe schijt. Mocht je nieuwsgierigheid geprikkeld raken, tik gewoon “Spoorloos” en “De Eenhoorn” in en je komt automatisch terecht.
Goh, wat een lange introductie voor een reis die een jaar geleden werd gepland. Het is weer aanknopen bij onze vorige reis in het voorjaar. Sindsdien niet meer weggeweest wegens de nieuwe knie van Mie. Rijmt mooi, hè. En op Zaventem sputterde de scan bij haar niet tegen, terwijl ik net niet werd uitgekleed. Dit gevaarlijke sujet was vergeten zijn riem uit te doen.
Nu nog even lezen in Kairos van de Duitse Jenny Erpenbeck. Zij is een Ossie die een deprimerend verhaal vertelt over een onmogelijke liefde in DDR-tijden. Prachtig boek. Een aanrader, die me doet denken aan een van de mooiste romans die ik de laatste jaren heb gelezen: In Zeiten des abnehmenden Lichts van Eugen Ruge. Is ook beschikbaar in het Nederlands.
Voilà, ik heb gezegd.
Rhodos: kalispera*.

*te laat en te donker voor foto’s

Geschreven door Paul.gaat.op.reis.en.neemt.mee