Vandaag wordt een culturele dag. Waar we gisteren de musea bijna allemaal links hebben laten liggen, gaan we er vandaag twee bezoeken. Eentje voor de lunch, en eentje daarna. We starten bij het Muzeum II Wojny Swiatowej w Gdańsku, een museum dat geheel is geweid aan de tweede wereldoorlog. Om kwart voor 11 parkeren we de fiets naast een indrukwekkend gebouw. We lopen de trap af om bij de ingang te komen, en dan moeten we nog 3 etages naar beneden om bij de kassa te komen. Het museum is geheel ondergronds gebouwd. We kopen een kaartje en een audiotour, dan krijg je toch altijd net even wat meer informatie mee.

De twee stemmen van de audiotour leiden ons langs de verschillende zalen en thema's. Het is een meer dan compleet verhaal, geheel chronologisch en vanuit meerdere kanten belicht. We starten bij de eerste wereldoorlog en de verschuivende verhoudingen in Europa, zien de opkomst van het fascisme, socialisme en communisme, de start van de oorlog, de verschuivende grenzen, Gdańsk (of Danzig) als vrijstaat, hoe Polen wordt opgedeeld door Nazi-Duitsland en Rusland, de razzia's, Jodenhaat, Polenhaat, vernietigingskampen, ondergrondse bewegingen en dan, eindelijk, de bevrijding. Het verhaal kennen we allemaal wel maar om het zo goed gedocumenteerd en volledig achter elkaar te zien maakt indruk. Diepe indruk. Als we onze audiotour inleveren, zien we tot onze schrik dat het al kwart voor drie is. We hebben bijna 4 uur lang in het museum rondgelopen!

Nu nog uitgebreid lunchen op een terrasje in de zon en dan naar het volgende museum zien we niet zitten. Snel kopen we een croissantje (geen Sint Maarten croissant maar een gewone) en een kop koffie, en dan stappen we op de fiets voor het volgende museum: Europejskie Centrum Solidarnośći. Want we zijn in Polen, in Gdańsk. De stad waar in de jaren '70 op een scheepswerf een elektricien werkte die het communisme wist te verdrijven, de Nobelprijs voor de Vrede in de wacht sleepte en het tot president van het land wist te schoppen. Ik heb het over Lech Wałęsa en zijn vakbond Solidarność. Het museum is gevestigd op het terrein van de voormalige Lenin-werf waar hij werkte. Buiten staat een groot beeld, gemaakt op de werf zelf. Op het terrein zijn nog de fundamenten van de kantine zichtbaar, en de originele toegangspoort is er nog, en verder wordt er op dit moment vrolijk gebouwd aan een groot appartementencomplex.

Ook bij dit museum kan je weer een audiotour nemen, maar daar passen we nu voor. We willen ons eigen tempo aanhouden en gaan soms met zevenmijlslaarzen langs de grote hoeveelheid informatie (sorry Lech...). Na WO-II valt Polen onder communistisch bestuur. Door te staken laten Lech en zijn volgelingen merken dat ze het niet eens zijn met hoe het land wordt bestuurd. In het begin worden de stakingen neergeslagen maar hoe groter de vakbond wordt, hoe meer de regering inziet dat ze met elkaar moeten onderhandelen. De van origine Poolse paus Johannes Paulus III (je weet wel, Popi Jopi met zijn pausmobiel die hier notabene in het museum staat!) komt meerdere keren naar Polen. In het zwaar katholieke land vallen zijn woorden over vrijheid en eigen keuze in vruchtbare grond. Daarmee speelt hij Lech Wałęsa mooi in de kaart met als gevolg nog meer aanhangers voor zijn Solidarność-partij. In 1990 worden de eerste vrije verkiezingen uitgeschreven, die Wałęsa met overmacht wint.

Het is al tegen vijven als we onze fiets in het centrum parkeren en op een terrasje neerploffen. We willen drinken! Wederom zitten we eersterangs, vandaag voor een hardloopwedstrijd die precies voor ons neus voorbij komt. De wedstrijd kijken we niet af. Als ons drankje op is, lopen we iets verder de stad in. In een straatje dat gisteren aan onze aandacht is ontsnapt, eten we buiten op het terras een heerlijke maaltijd. Voor de tweede dag op rij hebben we van Gdańsk genoten!

Geschreven door Nienkoen