Om 9 uur staan we bij de fietsverhuur en huren we twee mountainbikes voor de dag, om vervolgens naar een cafeetje te fietsen om te ontbijten. Het is hier ‘s ochtend altijd erg mistig en koud en het is dus niet ons beste plan om smoothiebowls te gaan eten.. Piet heeft kippenvel over heel haar lichaam en we hebben beide een aantal keer een brain freeze, maar gelukkig is het wel heel lekker!
Na het ontbijt fietsen we weer een stukje richting het UXO visitors centre. De zon schijnt nu en door het bewegen warmen we weer lekker op. Als we richting de ingang van het centrum lopen, lopen we langs allerlei bommen, wat gelijk de toon zet voor de rest wat we gaan zien. UXO staat voor unexploded ordnance en dit centrum is van UXO Laos: een organisatie in Laos die probeert het land bomvrij te krijgen en voorlichtingen aan (voornamelijk) kinderen geeft over het herkennen van bommen en de gevaren hiervan.
Als we in het museum binnenstappen zie ik dat dit bestaat uit maar 1 zaal en dus verwacht ik dat we snel weer buiten zullen staan, maar niets is minder waar. Er hangen diverse borden met informatie, maar ook zien we een film van bijna een half uur over de geschiedenis van de bommen in Laos en de verhalen van verschillende kinderen die een bomexplosie hebben overleefd. Laos is het meest gebombardeerde land ter wereld (qua dichtheid)! Tijdens de Vietnamoorlog heeft Amerika heel veel bommen gegooid in Laos, aangezien door Laos de Ho Chi Minh Trail loopt: in die tijd een erg belangrijke handelsroute voor Viëtnam. In totaal werden er door Amerika meer bommen op Laos gegooid, dan het totale aantal bommen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Helaas merkt de bevolking nog steeds veel van de gevolgen van de bombardementen. UXO zijn wapens die nog niet ontploft zijn, waarvan de meest voorkomende bombies zijn. Dit zijn bommen zo groot als een sinaasappel, die in grote hoeveelheden in een groot omhulsel worden gedropt uit vliegtuigen. Tussen 1964 en 1973 zijn er meer dan 270 miljoen (!) van deze bombies op Laos gedropt, waarvan er 80 miljoen niet zijn geëxplodeerd. Deze niet geëxplodeerde bommen zorgen ervoor dat er gemiddeld per 2 weken iemand sterft in Laos, wat grote impact heeft op de kleine, arme dorpjes waar dit vaak gebeurt. De bommen liggen namelijk vooral in de armste delen van Laos en dit is geen toeval. Al het land waar deze bommen liggen, kan niet of nauwelijks gebruikt worden voor landbouw en/of verkoop, waardoor economische groei erg moeilijk is. Ondanks het gevaar, verbouwt de lokale bevolking toch eten op deze grond, waardoor het vaak fout gaat en een bom geraakt wordt, die dan explodeert. Helaas zijn kinderen vaak het slachtoffer. Tijdens het buitenspelen vinden zij bijvoorbeeld een bom en uit nieuwsgierigheid gaan ze hiermee spelen, of ze stoken een vuurtje op grond waaronder een bom ligt. De medische zorg is erg slecht in Laos en veel gezinnen hebben ook het geld niet om naar een arts te gaan, waardoor veel mensen de explosies niet overleven of hier erg letsel aan overhouden. Mensen met letsel worden op school, op het werk, door de bewoners van hun dorp etc. als vreemd gezien en buitengesloten. Tijdens de film vertellen verschillende kinderen hun verhaal en eindigen ze telkens met “Don’t do what I did”, gevolgd door bijvoorbeeld geen vuurtje stoken, niet met een metaaldetector spelen of geen kuilen graven. Iets waar kinderen in Nederland geen twee keer bij stil zouden staan.
Alle verhalen uit het museum maken ontzettend veel indruk op ons. Hier in Luang Prabang (en in Huay Xai, onze eerste bestemming) is er eigenlijk helemaal niets van dit gevaar te merken, wat het nog onwerkelijker maakt dat dit probleem zo’n grote impact op Laos heeft.
Het is ondertussen half 12 en we fietsen naar de Mekong rivier, om hier tussen de locals en een handje vol toeristen de ferry te nemen naar de overkant. Aan de overkant is het super rustig en zijn we in een keer beland in een village waar alles nog echt Laotiaans is, zonder aanpassingen aan de wensen van toeristen. Het is heel mooi om dit te zien en we fietsen stapvoets om alles in ons op te nemen. We mountainbiken nog een stuk verder en komen langs een aantal tempels en de Tham Sakkalin Cave: een heilige grot waar allerlei beelden in staan. De grot wordt nu niet meer gebruikt en een local maakt het hek voor ons open om een kijkje te nemen. Piet heeft het niet zo op grotten, maar we vinden het allebei wel leuk om dit gezien te hebben.
Als we het tempelrondje gefietst hebben, hebben we beide best wel trek, maar tot onze teleurstellingen is het niet aanpassen aan toeristen zo ver doorgetrokken dat er hier dus ook geen enkele vorm van horeca is. We fietsen langs een lokaal marktje met wat bijna rottende stukken fruit of hele vissen op de barbecue. Geen lunch voor ons hier dus. We besluiten terug te gaan naar Luang Prabang, om daar dan maar wat te lunchen. Ik baal wel een beetje, want eigenlijk wilde ik aan deze kant graag nog naar een pottenbakkersdorpje, maar dat zit er nu niet meer in vandaag.
We hebben ondertussen de meeste hoogtepunten van Luang Prabang wel gezien en kunnen niets meer bedenken dat nu op fietsafstand in een middag te doen is. We gaan aan de Mekong zitten voor een lokale Laotiaanse lunch (sticky rice met groenten) en fietsen daarna door naar Utopia om hier net als gister lekker een boekje te lezen.
Aan het begin van de avond leveren we onze fietsen weer in en pakken we alvast onze spullen. Morgen gaan we door naar Vang Vieng!
Geschreven door Maritvhb