1 Waarom een tussenstop in Alba Iulia?
2 Muzeul Național Unirii & Salle Unirii
3 Irritant en fijn Alba Iulia
4 Het noodlot slaat toe

1 Waarom een tussenstop in Alba Iulia?
Ik heb me niet verslapen, heb nog ruim tijd voor koffie en loop om half zeven naar de bushalte. Het is stil op straat. Enkele mannen halen zakken uit een vuilcontainer op zoek naar iets wat ze kunnen gebruiken. Echte armoede is er nog steeds hier in Roemenië. Op de parkeerplaats van Kaufland spelen een paar honden. Mijn bus (vertrektijd 7:25) komt een kwartier te vroeg en vertrekt meteen. We rijden lekker door, al trapt de șoferul (chauffeur) wel even op de rem als hij een politieagent ziet. Ook snel even zijn gordel om. Er hangt een briefje " Vă rugăm nu discutați cu șoferul în timpul mersului", maar de tweede chauffeur kletst wat af.

Het busstation in Alba Iulia ligt naast het treinstation. Gelukkig want daar kan ik mijn bagage kwijt en neem ik later de trein naar Sibiu. Heel vaak zijn stations van lange afstand-bussen (ook in steden als Parijs) op een heel andere locatie. Tien minuten lopen naar het enorme fort dat het oude centrum van Alba Iulia is.

Het is rond negen uur als ik het fort van Alba Iulia bereik. Meteen tref ik een houten kerk. De poort is dicht, maar niet op slot en ik loop naar binnen. De kerk zelf is nog wel gesloten en behalve een paar rondscharrelen de kippen is er geen kip te bekennen. Later blijkt dit dus de kerk ter ere van Mihai Viteazul te zijn, maar als ik daar achter kom, ben ik hem al zo vaak tegen gekomen dat ik in geen zin meer heb deze kerk van binnen te zien.

Via de hoofdpoort loop ik de nog stille citadel binnen. Nu nog lege terrassen, paar leuke bronzen beelden, een restant van een oude Romeinse weg - Alba Iulia was een belangrijke plek in de Romeinse tijd - een pyramide met foto's van een kroning - ik realiseer me dan nog niet hoe trots Alba Iulia is dat de kroning van Ferdinand de eerste in 1922 hier heeft plaatsgevonden. De orthodoxe kathedraal die ter gelegenheid van die kroning is gebouwd is inmiddels de zetel van de aartsbisschop (of hoe dat ook heet in orthodoxe kerk). Enige politieke ondertoon van de aandacht voor de eenwording (Transsylvanië, Walachije en Moldavië) is deze stad volgens mij niet vreemd. Na de Daciërs, waren het de veroveringen van de heilige Mihai in 1600 die de drie regio's samenbracht. De kroning van 1922 - die in 2022 weer uitgebreid is herdacht - was het gevolg van de oprichting van het huidige Roemenië in 1918. Dat verdrag of verklaring is door vertegenwoordigers uit verschillende streken hier in Alba Iulia getekend.

Dat is de reden dat ik deze stad vandaag bezoek. Ik hoop meer te weten te komen over de ontwikkelingen voorafgaand aan heg tekenen van dat convenant/ verdrag/ verklaring. Ik weet niet zo goed welk woord te gebruiken. Alle informatie vandaag was uitsluitend in het Roemeens. De hoofdlijnen begrijp ik, mede door mijn Frans en Latijn, maar voor dit soort details moet ik toch echt een woordenboek raadplegen. En Tijd nemen om nu echt dat boek wat ik bij me heb te lezen. Alba Iulia is overduidelijk ingericht op touristen stromen, en misschien zijn de musea die ik niet bezocht wel gericht op internationaal tourisme, maar het verhaal dat ik hier zoek wordt uitsluitend in het Roemeens verteld (niet eens in het Hongaars, dat zegt ook iets). Dus moet je eerst de taal beheersen voordat je de geschiedenis kunt verstaan.

2 Muzeul Național al Unirii & Salle Unirii
Ik drink koffie op een terrasje wachtend totdat het museum van de eenwording opengaat. Ik had niet verwacht dat ook dit museum begon in het neolithicum en ook weer uitgebreid aandacht voor de Daciërs en Romeinen. Locaties die ik deze of vorige reizen hebben bezocht zie ik weer terug, maar vooral ook veel kaarten, waar ik als geograaf natuurlijk blij mee ben, veel verwijzingen naar Latijnse teksten waarin over Daciërs gesproken wordt en zelfs een kaart van Ptolemaeus - toch een van de grondleggers van dd cartografie. De artistieke kwaliteit van wat ik hier in vitrines zie liggen is hoog. Ik zie opnieuw neolitische weefgetouwen zoals in Orăștie, ik herken de godin Nemesis bij wiens tempel ik in Sarmizetegusa Ulpia frambozen at en de Mithras-cultuur. Dan komen de Middeleeuwen met veel aandacht voor Mihai Viteazul. Ook Stefan del mare, een naam die ik herken zonder hem te kunnen plaatsen krijgt veel aandacht, toch eens onderzoeken wie hij was.

En dan eindelijk de periode waarvoor ik gekomen ben. Ik leer dat in 1881 de partij voor onafhankelijkheid van Roemenië is opgericht. Wat betreft de revolutie van 1848-1849 - natuurlijk komt ook Avram Iancu weer aan bod - begrijp ik dat er in de aanloop daarvan ook een rol is voor de intellectuelen uit Blaj - in die tijd een (of hèt) culturele centrum van Transilvanië. Ik weet nog niet goed wat de connectie is. Uiteindelijk resulteren verschillende ontwikkelingen ertoe dat tijdens de eerste Wereldoorlog Roemenië zich onafhankelijk verklaart. Frankrijk steunt die onafhankelijkheid - uit die tijd komt dus de adoptie van het Franse model voor de Roemeense staatsinrichting en de bijnaam 'micul Paris' ("klein Parijs") van București.

Ben ik een veeleisende Tourist of meer geograaf dan Tourist? Er is geen enkele informatie in het Engels, Frans of Duits te vinden in dit museum. Als ik na het museum naar de Salla Unirii ga - de zaal waar het convenant van de onafhankelijkheid is getekend - krijg ik te horen dat in dat gebouw vooral de kroning van Ferdinand I met video en documenten te zien is. In de zaal van de eenwording zijn er wel QR codes om de speeches van 100 jaar Roemenië of 100 jaar na de kroning te scannen in Roemeens, Engels en Frans, maar NIET het oorspronkelijke document uit 1918. Wel de mythe, het narratief dat politici en/ of de kerkelijke macht vandaag de dag uitkomt, niet de historische feiten. De wereld zou een stuk begrijpelijker zijn zonder communicatiespecialisten en propagandisten met hun politiek of commercieel gedreven " narratief-gedoe".

https://mnuai.ro/

https://albaiuliaqr.ro/sala-unirii/

3 Irritant en fijn Alba Iulia
Ik ben geïrriteerd door de propagandistische sfeer van dd Salle Unirii en de trots van de suppoosten op de kroning - ze zijn vol verbazing dat ik daarin weinig interesse heb, maar ik heb niet zoveel met koningshuizen. Ik ben moe van het ontcijferen van de vele Roemeense teksten en het is erg warm. Graad of 35 ofzoiets. Ik koop limonade bij een paar kinderen en bezoek de kathedraal - vraag me af waarom de zus van de heilige Mihai - ook een mozaïek gekregen heeft - wie is zij? Waarom heb ik haar nooit eerder gezien, terwijl je Mihai overal wel tegenkomt?

Ondertussen is heg tourisme op gang gekomen, wel fijn dat de langos-tentjes open zijn en de gids die zich verkleed heeft als kruisridder met zijn kinderschaar lijkt op Dolf uit kruistocht in spijkerbroek. Ik ontvlucht de drukte in de zone tussen verschillende muren van het fort. Een park achtige zone met fijne terrassen, fietsers, een paard (?) en ik eindig in een parkje naast het monument van dd eenheid waar fijne ligstoelen staan bij speakers waar heerlijke lounge-muziek uitkomt. Ik heb veel interessante informatie opgehaald in Alba Iulia, maar ben gewoon even doodop en leeg. Deze ligstoelen zijn perfect.

4 Het noodlot slaat toe
Ik neem de trein naar Sibiu. We stoppen op elk station. Sommige stopplaatsen zijn niet eens een station, maar een bordje in het gras. Alle perron opzichters hebben rode pet en spiegelei. Wij hebben een conducteur met een geel vlaggetje. En dat werkt uitstekend.

Rond half zeven ben ik in Sibiu en neem een bus naar mijn appartement in het centrum. Ik bel de verhuurder en vertel in mijn beste Roemeens dat ik ben aangekomen. We hadden gisteren nog contact gehad en hij wist dat ik er rond zeven uur zou zijn. Chag'rijnig vraag hij meg Vlaamse tongval waarom ik niet gewoon Nederlands praat - wist ik veel- en hij zegt me een vriend te bellen om de deur open te doen. So far so good.

Dan slaat het noodlot toe. Na 20 minuten nog geen reactie. Wel zie ik een man de deur opendoen. Ik spreek hem aan en hij blijkt het pand paar maanden geleden gekocht te hebben; het wordt niet meer verhuurd. Hij vraagt me of ik recensies op booking niet heb gezien? De recensies zjjn van dit voorjaar - ik heb in januari al geboekt - en buitengewoon negatief. Het is gewoon oplichting. Ik bel nog paar keer en steeds hangt hij na twee zinnen op. Na vijf keer neemt hij niet meer op. En voordat iemand nu d er conclusie trekt dat Roemenen niet td vertrouwen zijn: deze oplichter was een Belg. Géén Roemeen.

Van de nieuwe eigenaar naar mag ik wel even naar het toilet en hij raadt me een hotel aan. Dat ligt boven mijn budget, maar een straat verder vind ik wel een pension. Nu ik voor vanavond onderdak heb komt frustratie los en sta ik bijna huilend in te checken. Is me in dertig jaar nog nooit overkomen. Dani, de pensionhouder, zegt me toe me morgen verder te helpen als dat nodig is. Hij adviseert me om td gaan eten bij Frieda, het terras naast mijn pension.

Ik loop de stad in waar het festival Art Mania bezig is, sinds 2006 een van de grootste rock/metal festivals in Europa. Er is een hoekje waar je zonder kaartje enerzijds het kleine podium en anderzijds een van de schermen van het hoofdpodium kan zien. Hier verzamelt zich ern bont gezelschap van alle leeftijden. Ik sta even te headbangen met een paar jonge meiden en voel me al een stuk beter. Daarna nog even genieten van de volgende artieste:

Fragment Art Mania (geen idee wie dit is)
https://youtu.be/-xV4Oa62mB0?si=ol4XieWGR0JEU0Gg

Even verderop vind ik bij café Wien een live pianist en eet ik een net iets te taaie schnitzel. Roemenië is een onwijs gastvrij land en ik laat dat niet verpesten door een stomme Belg die dat imago verpest.

Een paar dagen later zal blijken dat het advies van de pensionhouder om bij Frieda te gaan eten een heel positieve wending krijgt en dat ik niet door het noodlot getroffen ben, maar vrouwe Fortuna heeft ingegrepen. (Cliff-hanger).

https://www.artmaniafestival.ro/

Geschreven door Tobia