1 Muzeul Taranului
2 Expozitia Grupo Celor Patru
3 Calea Victoriei op zaterdag

1 Muzeul Taranului (boerenmuseum of museum van de plattelandskunst)
De Bulevardul Carol is relatief stil op zaterdagochtend. Weinig auto's en nog minder mensen op straat. De koffietentjes op de route naar de metro zijn gesloten in het weekend. Wel is de broodjeszaak in de metropassage open en kan ik een broodje kipschnitzel scoren. De eerste keer dat ik ontbijtte met schnitzel is alweer dertig jaar geleden in Slowakije. In Oost-europa redelijk normaal. En lekkerder dan die dunne fliebertjes gebraden kipfilet die we in Nederland nog wel eens aan ontbijttafel hebben.

Het Muzeul Taranului (museum van plattelandskunst) staat al jaren op mijn verlanglijstje maar was altijd gesloten. Heb er vorig jaar wel een gaaf festival over de wandelweg Via Transilvanica bezocht (voor wandelaars: even googelen, echt een aanrader en gegarandeerd rustiger dan de camino of het Pieterpad), maar dat was een event op de binnenplaats. Ook nu is het museum maar voor klein deel open. Een van de medewerkers vertelt me dat ze stapje voor stapje het museumgebouw aan het herstellen zijn, en dat steeds als er een ruimte gereed is, er een stukje van de omvangrijke collectie terugkomt.

Hadden we met de schilderijen van Grigorescu al de Roemeense "ziel" van het geromantiseerde platteland te pakken. Dit museum wilde en wil de echte kunst van het platteland naar de stad halen. Enerzijds om de trots op de Roemeense (jonge) natie te bevorderen, maar zeker ook om de esthetische schoonheid en kwaliteit van het ambachtelijke vakmanschap naar de stad te halen om nieuwe generaties kunstenaars te inspireren. De culturele geografie van Paul Claval die ik in Parijs studeerde heeft - in navolging van leerlingen van Vidal de la Blache- veel aandacht voor lokaal ambacht. Er ligt een identiteit, een traditie in de technieken, symboliek in de patronen van borduurwerk en houtsnijwerk, maar de patronen worden door elke generatie opnieuw geïnterpreteerd en evolueren met de tijd. Volkskunst verbindt met het verleden, maar geeft ook een interpretatie van het heden. Gezamenlijk borgt dat de culturele identiteit. Of zoiets, ik zou terug mijn boeken in moeten duiken om dat beter te duiden en door een reis als deze krijg ik daar ook steeds meer zin in. Omdat folklore ook een stukje van mijn is geworden en mij inspireert en nieuwsgierig maakt. Hoop volgend jaar meer te kunnen zien in dit museum.

Elk weekend is er een "Gypsy market" o de binnenplaats van het museum met iconen, Roemeense blouses (tegen betaalbare prijzen) en veel antiek en zilverwerk. In het gebouw is ook nog een expo van een schilder die vooral interieurs van kerkjes heeft geschilderd. Het zijn Roemeense kerken, maar lijken op de vele kerken die ik in Noord-Macedonië en Bulgarije heb gezien - sommigen gerestaureerd in heldere kleuren, andere met donkere vage fresco's en puinhoop van steen en hout aan de binnenkant. Ik scoor nog even een kop mierzoete thee bij de automaat in het gebouw (voor 3 lei, 60 cent) en ga weer verder.

Alle foto's
https://youtu.be/q2njd7tGX7M?si=9BR7KvWFAk4IECMZ

Video over museum (in Roemeens)
https://youtu.be/0gvfyDBzwlI?si=moLYc5pxpf5B2C_U

Virtual Tour museum:
(je moet wel veel klikken om iets te zien, wel Engelse tekst beschikbaar)
https://sitevechi.muzeultaranuluiroman.ro/alegetur/tur.html


2 Grupul Celor Patru (expositie over groep van 4 Roemeense kunstenaars).

Roemenië had dus Grigorescu als 'nationale schilder', Alexandru Tzigare-Samurcas, de oprichter van het museum als 'nationale volkskunstambassadeur', koning Carol I met zakken vol geld en Gheorghe Enescu als nationale componist. Ik ben een jaar of twintig geleden in het Enescu-museum geweest, maar vond zijn zomerhuis tussen Sinaia en Busteni indrukwekkender. Het museum staat nog steeds in de steigers.

Wel loop ik even langs het huis van Dinu Lipatti, het Roemeens wonderkind op de piano, maar dat is alleen toegankelijk tijdens evenementen. Hoopvol lees ik de posters aan het hek, maar die zijn van 2021,2022 en voorjaar 2023. Het ligt aan de Bulevardul Lascar Catargiu vlakbij het Piata Romana. Een interessant plein waar de ene helft van de bebouwing typisch communistisch is en de andere helft nog het rijke bourgeois leven van Bucuresti laat zien: art nouveau, art deco, neo-Roemeense bouwstijl. Het huis van de Lipatti's , een familie van musici, is wel een stuk kleiner dan de omliggende panden, maar de buitenkant heeft wel haar charme en ik wil dit huis zeker nog eens van binnen zien.

Over het Dinu Lipatti huis
https://visitbucharest.today/dinu-lipatti-house/

In een parkje vol graffiti en rommelig slecht onderhouden panden bij een mooi beeld geniet ik even van verliefde duiven en een limonade. Morgen zal ik ontdekken wie hier is afgebeeld hier staat, wie de beeldhouwer was en wat de graffiti betekent. Vandaag is het nog een lelijk plekje met een bankje in de schaduw wat wel even prettig is.

In het muzeul colectiilor de arts is wel een expositie over de Grupul Celor patru, een groep van drie schilders en een beeldhouwer die tussen 1925-1934 een collectief vormden dat jaarlijks tentoonstellingen organiseerde, elkaar inspireerden en ook graag samen een glas dronken. Ze hadden gestudeerd in iasi, Bucuresti, Paris, München en waren van grote invloed op de Roemeense kunstscene. Zij gaven weer hun eigen weergave van de Roemeense identiteit. De een hoorde tot de optimistische kunstenaars die zich vrijwillig meldden bij het leger. Op school leerde ik over loopgraven bij Verdun en de IJzer, de Balkanoorlogen en de loopgraven aan het Oostfront zijn terloops genoemd, maar niet minder ingrijpend geweest. De ander heeft gewerkt als secretaris bij het jonge muzeul Taranului waar ik de dag begon. Ik kende ze alle vier al van naam en heb al veel van hun werk gezien, maar heb nooit geweten dat ze een vriendengroep en kunstenaars collectief waren.

Zij waren een generatie voor wie het vanzelfsprekend was om in plekken als wien, München, Brussel, Parijs te studeren. Pas nu, zo'n honderd jaar later, de kunstenaars die nu zo'n jaar of 30 zijn, is culturele beïnvloeding en inspiratie met west-europa weer mogelijk. Ik wil deze reis en volgende reizen ook die nieuwe Europese generatie zien en leren kennen. Ik besluit daarom om voor morgen een streetart-tour te boeken. Ik moet toch ook volgend jaar echt paar dagen naar Iasi. Van alle Roemeense steden die belangrijk zijn voor de kunst, is dat de enige waar ik nog nooit geweest ben.

Alle foto's expositie
https://youtu.be/ksWgMcTBsUY?si=2g7RFrmFk4l4-Xxt

Over de expositie
https://mnar.ro/evenimente-muzeu/eveniment/692-expozi %C8%9Bia-%E2%80%9Egrupul-celor-patru-1925-%E2%80%93-1934-oscar-han,-%C8%99tefan-dimitrescu,-nicolae-tonitza-%C8%99i-francisc-%C8%99irato%E2%80%9D

Virtuele tour:
https://youtu.be/j5UQGo-K01I?si=BBXWhxbeJf0b9Ew1

3 Calea Victoriei op zaterdag
Mijn hoofd zit vol gedachten en inspiratie. In de binnentuin van het Greenhouse Jazz-café komt er wat rust in mijn hoofd van alle indrukken van vandaag. Ik wil borduren, viool spelen, hout snijden, heel veel lezen en Roemeens leren zodat ik ook Roemeense artikelen kan lezen. Er is nog zoveel over Roemeense kunst niet in andere talen te lezen. Roemenië zelf is ook nog volop bezig haar eigen historie te herontdekken.

Ik drink graag Ursus (=beer) in het Roemeens en ik vind het taalkundig grappig dat ik in het Engels een bier bestel en dan dus een 🐻 bestel. Aan het begin van de avond flaneer ik over de calea victoriei - in het weekend het domein van wandelaars en fietsers vol terrassen en live muziek. Het is nog wat vroeg en rustig. Dus geniet ik even van een circusvoorstelling. Huwelijksfoto's o de calea victoriei maken is blijkbaar ook populair - ik kom verschillende bruidsparen tegen. Naarmate ik verder van de oude stad vandaan ben, zijn er minder toeristen.

Bij Hotel Continental speelt een pianist. Ik twijfel tussen het hotel of de koffietent/ chocolaterie ertegenover maar heb best wel trek. Dus bestel ik kipschnitzel - besef pas later dat ik die vanmorgen ook al had, maar zowel die van vanmorgen als het stukje bij Caboo dat Mihai me gisteren liet proeven zijn beter dan deze schnitzel. En Roemenen zijn echt niet goed in friet bakken. Maar het is wel ok.

Verderop nog een violist met een dichte koffer die op zijn gemak een sigaret rookt. Gaat voorlopig nog niet spelen dus ik loop hem voorbij. Twee jonge violisten staan op een stukje met geen goede akoestiek en zonder versterking klassiek te spelen. Ze maken geen contact met het publiek en hadden voor meer aandacht misschien wat populairdere stukken moeten kiezen, maar ook wel lef om met z'n tweeën de vijfde van Beethoven te durven spelen. Ik ben beetje moe en pak tegen half tien de metro bij het Piata victoriei. Inspirerende dag.

Impressie van de calea victoriei o zaterdag:
https://youtu.be/rXA472GGVYE?si=JBmteBnLO4zJYBvi

Geschreven door Tobia