1 Koffie en krant: waarom efficiency op het spoor niet per definitie beter is
2 Stuttgart 1996 : een persoonlijke herinnering en de bron van mijn liefde voor centraal- en Oost-europa.
3 Kunstmuseum " from 1914 till Ukraine" : met een prachtige film van een Oekraïense die je kan bekijken op YouTube (link in mijn blog)
4 De bouwplaats: verbouwing van het station, digitalisering en multimodaliteit


Koffie en Krant
Het ontbijt wordt pas geserveerd als mijn trein vertrekt dus drink ik oploskoffie op het balkon. Ik weet niet wat erger is: oploskoffie of Senseo. Grappig vind ik wel dat in Nederland de Italiaanse koffie hoog staat aangeschreven, maar op de Balkan dat zeker niet zo gezien wordt. Ik scoor mijn ontbijtje op het station waar nog best veel vierdaagse wandelaars de trein pakken. Zullen wel 30 km lopen met late start.

In Trouw van vandaag een artikel over internationale treinreizen en dat er een integraal boekingssysteem moet komen. In de jaren negentig ging ik naar de Breestraat in Leiden en zaten er treinliefhebbers met wie ik leuke routes en leuke steden aan mijn reisplanning toevoegden en konden zij wel alle tickets boeken. Die tijd is voorbij.

(Link naar digitale krant doet het niet, ik bedoelde artikel links onderaan de pagina).

Ik geloof niet dat de auteur van dit artikel van treinreizen houdt, want ik deel zijn conclusies dus absoluut niet. Mijn ticket - supersparpreis- van Arnhem naar Stuttgart was 43,88 van centrum naar centrum. Daar vlieg je niet tegenop. Niet inwisselbaar en eigenlijk zou ik dus vanmorgen uit Den Haag vertrekken en hele dag in trein zitten. Omdat er werkzaamheden waren zou ik extra moeten overstappen en een half uur later in Stuttgart zijn. Dan mag je ook met supersparpreis- andere treinen nemen!

De treinreiswinkel moest ik zelf vertellen dat er werkzaamheden waren (dat wist ik omdat ik app van Deutsche Bahn heb) en of ze voor mij andere trein konden reserveren. Zonder overleg kreeg ik een aanbod waarmee ik rond half zes in Stuttgart zou zijn en dus nog ruim op tijd voor de nachttrein naar Zagreb. Maar de charme van treinreizen is juist dat je van elke dag een vakantiedag maakt. Dat je de tijd neemt om ergens uit te stappen en te eten of een tentoonstelling te bezoeken.

De meeste intermediairs bieden je niet alle mogelijkheden aan en denken niet meer met je mee wat jij wilt. Ze vullen voor jou in dat je de meest efficiënte route wil en dan heb je dus altijd de duurdere ICE i.p.v. de andere treinen inclusief de verplichte reserveringen. Terwijl er goedkopere opties zijn via nationale en lokale aanbieders. Waarom zijn die goedkoper? Omdat de intermediairs alleen bepaalde treinen aanbieden. Die zitten dan snel vol en worden dan snel duur. En je hebt slechtere voorwaarden als je wilt omruilen. Interrailkaarten zijn vaak ook duurder dan als je dezelfde reizen maakt met lokale kaartjes. Dat is geen gedoe, dat is de charme van treinreizen. Treinen kan heel goedkoop als je dat wilt.

Als ik zou vliegen, zou ik dus niet Arnhem, Stuttgart en Zagreb bezoeken. En als ik het niet zelf had aangegeven, had de treinreiswinkel me die tip niet gegeven. Ja, ik ben nu langer onderweg naar Bucuresti dan met het vliegtuig. Maar dat is charme van de trein. Dat je voor hetzelfde bedrag als een retourtje Bucuresti per vliegtuig ook de halve Balkan kunt doorkruisen. Sterker nog: mijn reis is goedkoper. En ja, hoge snelheidslijnen zijn efficiënter maar van het traject tussen Köln en Stuttgart waar we 250 reden heb ik weinig gezien. We reden te snel om lekker naar buiten te kijken. De charme van treinreizen boven vliegen is dat je naar buiten kunt kijken en de wereld ziet zoals zij werkelijk is met de mooie panorama's en de sloppen en industriegebieden. Je ziet veel meer van een stad.

Meer efficiëntie op het spoor degradeert een trein tot een vliegtuig. Niet doen. Integrale app voor het plannen bestaat al jaren en is er nog steeds: Deutsche Bahn. Je kunt niet alles boeken, maar ze weten wel welke treinen er rijden. En bijna elke nationale spoorwegen heeft een Engelstalige website en app. CFR calatori uit Roemenië is een hele fijne app op mijn telefoon.

Liefdevol Stuttgart 1996
In 1996 was er een Europese Jongerenontmoeting in Stuttgart georganiseerd door de communautaire van Taizé. Die organiseren dat elk jaar tussen kerst en oud en nieuw.

https://vimeo.com/10400349
https://www.taize.fr/nl_article9430.html

In 1977 was de pilot in Breda en in 1979 Barcelona, 1980 Roma was ik er als kind. Later ging ik naar Wien (1992), München (1993), Paris (1994), Stuttgart (1996) en Milano (1998). In 2010 had ik gasten bij de ontmoeting in Rotterdam. Stuttgart 1996 is me het meest bijgebleven. Van de stad herinner ik me weinig, maar de gesprekken met Alexander nog heel goed. Oudejaarsavond 1996 liepen we samen na het opruimen van de oranje doeken in de gebedshal op een heuvel waar het vuurwerk volop losbarstte. Met het klokje dat hij me had gegeven - een Slowaakse traditie - belden we op elke straathoek om te laten horen dat we eraan kwamen.Ik heb vandaag de hele dag gezocht naar een punt van herkenning om tenminste deze heuvel te herkennen maar de grote bouwput rondom het station desoriënteert.

De Taizé-ontmoetingen zijn de basis geworden voor mijn vriendschappen met centraal- en oost-europeanen. In de zomer wisselde ik logeerpartijen bij hen af met vrijwilligerswerk voor de Bouworde. We hadden nog geen sociale media, maar ik heb wel ordners vol handgeschreven brieven. Op oudejaarsavond 1996 zeiden we tegen elkaar dat we niet verliefd waren, maar soms denk ik dat wel was. Was een bijzonder intense tijd, Stuttgart 1996. Mijn liefde voor centraal- en Oost-europa klinkt heeft nu een plek gekregen in mijn 🎻🎵🎶 althans, dat probeer ik.

Ons lied was "in manos tuas pater, commendo spititum meum" wat in seculiere taal "Amor Fati" betekent zoals René Gude me dat leerde aan de ISVW.

https://youtu.be/QoTuDizxdtc

Kunstmuseum "From 1914 till Ukraine"
Bij de bagagekluizen , die alleen op muntgeld werken, - zoals je kan lezen op de site van het station - lach ik de backpackende millenials uit. Hun smartwatch werkt niet en ze hebben geen idee hoe aan vijfeuromunten te komen. Geld pinnen, koffie kopen... Hoe moeilijk kan het zijn.

Via de winkelstraat loop ik naar het Kunstmuseum voor de tentoonstelling "From 1914 till Ukraine"; Een combinatie van werk van de Duitse Otto Dix en kunstenaars uit Oekraïne. Dix ging vrijwillig naar het front in 1914. Hij schilderde zich eerst als held, later de hel van de loopgraven in Frankrijk en Rusland. Zijn kunst werd voor nazi's entartet verklaard wat in WOIi een zelfportret als krijgsgevangene opleverde.

Ik raak onder de indruk van een video van Katya Buchatska, die je ook op youtube kunt bekijken. In kraters planten we bomen. We creëren een tuin zodat we iets te verliezen hebben. We creëren een herinnering aan oorlog, bodem, oogst, ecosysteem. Kijk zelf maar :

Filmpje Katya Buchatska The World is recording:
https://youtu.be/BqEzJv46hqM

https://www.katyabuchatska.me/shows/this-world-is-recording

https://www.kunstmuseum-stuttgart.de/ausstellungen/1914-till-ukraine

https://www.kunstbus.nl/kunst/Otto +Dix.html

Het jaar 1914 is ook het jaar waarin de Markthallen in Stuttgart werd geopend. Mooi Jugendstilpand met een Marktstūbli die Schwabische Gerechten serveert.

https://www.markthalle-stuttgart.de/

Ik slenter door het saaie Schloss park, heel veel gras en een vaag kunstwerk in het water. Dat kunstwerk representeert dus een stuk van het operagebouw dat er af viel tijdens een storm die het park verwoestte. Via een enorme bouwput rondom het station kom ik in een leuk stuk park waar mensen picknicken, schaken en jongleren. Twee Biergartens, een beeld van Liszt en vooral heel veel ruimte onder de bomen. Ver weg van iedereen pak ik mijn 🎻🎵🎶 om zachtjes met sourdine wat te improviseren. "Stuttgart 1996". Als een vriendelijke jongen vraagt of hij bij me mag zitten omdat hij het mooi vindt, durf ik niet meer en sluit ik af met wat makkelijk Roemeens repertoire.

De bouwplaats
Op het station van Stuttgart is een gratis gave tentoonstelling over de verbouwing van het station. Ik kon treinmachinist spelen in een simulator die uitlegt wat ETCS is. Met een virtuele drone kon ik door het nieuwe station vliegen, veel aandacht voor digitalisering, duurzaamheid en multimodaliteit. Maar ook protesten uit de stad tegen de bouw. Je kunt hier ook verschillende rondleidingen krijgen en borrels met wijn uit het Weingut Diehl (ja, dezelfde naam als de architect in Arnhem). Meelezende collega's: Ik zie een werkbezoek voor me. Treinticket is maar 43,88 en nu is mooie tijd want ze zijn nu met tunnels bezig.

https://www.its-projekt.de/

Ik sluit mijn middag in Stuttgart af met bier in een Biergarten. Slenter nog even naar de andere kant van het station en neem de nachttrein naar Zagreb.

Geschreven door Tobia