Als ik uit mijn raam kijk, zie ik nog niets van de stad. Een deel van de wijken van Sarajevo zijn op berghellingen gebouwd en doen landelijk aan. Toch is het centrum maar vijf minuten lopen. Ook voor Sarajevo heb ik een architectuurwandeling over de Oostenrijks-hongaarse tijd, maar ook een aantal musea en plekken die ik wil zien. Min of meer per ongeluk kom ik ook langs de eeuwige vlam en blijk ik achteraf ook paar monumentale markeringen n.a.v. aanslagen uit de jaren negentig gepasseerd te zijn.

De nationale gallery is een oase van stilte en stil word ik van mooie kunst. Namen van Bosnische en jougoslavische schilders die ik niet ken en van wie ik met wil weten. Zoals 'freedom' van Ferdinand Velc.

https://ugbih.ba/en/explore/collections/ #the-art-of-bosnia-and-herzegovina

Het Oostenrijks-hongaarse rijk was een keizerrijk waarbinnen het makkelijk reizen was en een mix van culturen grote invloed had. Ze brachten in Ottomaanse steden nieuwe sociale structuren, economische ontwikkeling en culturele bloei. Ook de brouwerij van Sarajevo is erfgoed uit die tijd. Een tijd die stopte met de aanslag in 1914 in Sarajevo die de eerste wereldoorlog inleidde. Er is een klein museum over met voetstappen in het trottoir op de plek waar Gavrilo Princip geschoten heeft.

https://my.matterport.com/show/?m=rtBDDo7DVo8&play=1&brand=1&help=1&title=1&tourcta=1&vrcoll=0&dh=1&mt=1

Via het Ottomaanse deel van de stad kom ik bij het Art kucá sevdah, een restaurantje dat ook een museum herbergt over de traditionele typisch Bosnische sevdah-muziek. Helaas is het gesloten, wel geeft de ober me een tip waar ik vanavond deze muziek kan horen.

Over Sevdah en sevdahlinka
https://youtu.be/7Q231WH4syI

Playlist van Mostar sevdah Réunion, actuele groep die dit genre speelt
https://youtube.com/channel/UCHi3Qkj0cq3LMX6LsAwJlVw

Ik besluit mijn weg te vervolgen naar de city hall, een mooi voorbeeld van Moorse motieven in de secession-architectuur. Maar ook een plek met een expositie over het Joegoslavië-tribunaal, een zeer leerzame historische tijdijn van de geschiedenis van Bosnië-Herzegovina en de stad Sarajevo. Heel veel geleerd, kan ik nog pagina's vol over schrijven. Al eeuwenlang is Bosnië strijdtoneel - bezettingen, oorlogen door krachten van buitenaf. Bosnië is ook sinds de vroege middeleeuwen een tolerant multicultureel land waar vluchtelingen, ongeacht afkomst welkom waren. Tolerantie en verzuiling die wij als typisch Nederlands beschouwen, zij ook typisch Bosnisch. Maar Bosnië heeft de pech in het centrum van Europa te liggen en veel mineralen en grondstoffen in de bodem te hebben.

City hall
https://www.vijecnica.ba/en/home

Via het oude Ottomaanse centrum, waar ik nog even een moskee binnenloop en de binnenplaats van een tweede bekende moskee bezoek, keer ik terug naar mijn fijne appartement: een tuinhuis in een tuin vol fruitbomen waarvan ik mag plukken en geniet van een siësta.

De avond heb ik gereserveerd in restaurant Kibe Mahala. De live-muziek begint uur later dan mij verteld was. Als gast alleen blijft het ietwat ongemakkelijk op dit soort plekken. Restaurant is te populair en te chique. Als ik vraag hoe laat de musici komen en of ik daarop kan blijven wachten, geeft de ober aan dat dat geen probleem is. Dus meer dan een half uur wachten met dessert bestellen ook niet. Dat ga ik dus bestellen als de gitarist er is. De trappen staan vol kunst, op begane grond is ook een galerie.
De portie kalfsvlees was al behoorlijk groot en aardappelen en komkommer in volle yoghurt zijn qua portie in je eentje niet kleiner dan met twee of drie. Heb ooit de fout gemaakt in Bulgarije een halve salade te laten staan. Is echt een belediging. Gewoon morgen bijna niets eten. In de patio drinken chef-kok en assistent (?) nog een bak koffie. Er staat een buitenoven, zoals overal hier waarin een lam wordt bereid.

https://kibemahala.ba/en/index.php #galleries

Het wachten wordt beloond. Maar vanwege het filmfestival zijn er te veel prominenten in het restaurant - aan de muur hangen foto's van politieke kopstukken, maar ook Juliette Binoche en Eric Cantona - en komen ze niet bij mijn tafel spelen.

Als ik het restaurant verlaat ligt er een boek met bladmuziek - teksten van sevdahlinka's in het Nederlands vertaald door een Bosnische muziekdocent die in Arnhem woont. Er ligt een accordeon in de vitrine van Avdo Buzar. Hij heeft zeven jaar in dit restaurant gespeeld en de Sevdah in de Scala van Milaan laten horen. Mooi einde van een intensieve dag in een heel prettige stad ondanks de drukte.

Avdo Buzar
https://youtu.be/7gTHm_Q9-Zs

Geschreven door Tobia