Zomaar wat constateringen na enkele weken:

De onderkant van elke boom of stevige struik is wit. Er is een soort pleisterlaag op aangebracht. Ik heb me laten vertellen dat het bescherming is tegen allerhande beestjes die de boom kunnen beschadigen. Maar de 'decoratieve factor' mocht ik zeker niet over het hoofd zien, dus.
Er is verdikkie geen sombrero te bekennen hier, een paar toeristische in Chichen Itza daargelaten. Mexicaanse heren dragen anno 2014 een cowboyhoed.
Oh, en een snor! Ik mag de oververtegenwoordiging van snordragers hier zeker niet uitvlakken. Zo'n lekker dikke, borstelige.
De tequila is me nog niet bovenmatig opgevallen. Wel dat zo ongeveer elk dorp zijn eigen drankje heeft, al dan niet voorzien van vruchtjes. Alcoholisme is ook ruimschoots aanwezig, getuige de vele slingerende en midden op straat slapende kerels die ik tegenkom, of eigenlijk, waar ik dan maar met een bochtje omheen draai.
Winkels dragen hier de naam van het product dat verkocht wordt. Handig. Duidelijk. En soms komisch. Natuurlijk kennen ook wij het systeem van brood-bakker-bakkerij, zoals dat hier pan-panador-panadería is. Er bestaan echter meer varianten. Zo zijn daar uiteraard de zeer Mexicaanse taquería en tortillería (respectievelijk taco- en tortilla-shop), hamburguesería (hamburgerij), dulcería (Zoeterij? Oftewel, de snoepjeswinkel) en mijn persoonlijke favoriet: de volcanisadora (Vrij vertaald met vulkaanderij? Worden daar die gegrilde stukken vlees verkocht? Nope, autobanden).
Er zijn hier zoveel feestwinkels als straten. Met gekke kostuums, maskers, kleurige slingers, etc. Die Mexicanen weten wel hoe je een feestje bouwt. Ook de begraafplaats is niet somber, maar de kleuren en kitschige grafhuisjes dansen je tegemoet. De Día de los Muertos (Dag van de Doden, 1 en 2 november) wordt hier zelfs uitgebreid met de hele familie op de begraafplaats gevierd. Gezellig.
Funerarias (hé, nog eentje! begrafenisserij?) zijn ook veelvoorkomend in het straatbeeld. Oftewel, de rouwkistenwinkel. Met een vrolijk gekleurde gevel en enthousiaste letters die je met geen mogelijkheid kunt missen.
Daar in de buurt, maar eigenlijk overal, bloemenwinkels. Met kransen en bloemstukken zoals ze die alleen hier maken: pompeus. Ook veel kunstbloemen trouwens. De kerken staan vol met beide soorten. Erbij hangen sympathieke bordjes als "Por favor no cortar las flores" ("De bloemen svp niet afknippen"). Nee duh, waarom zou ik dat willen? Oh wacht, Maya-traditie! Met takken of bloemen de grond of religieuze beelden aanraken met daarbij onophoudelijk geprevel waar ik als leek met geen mogelijkheid wijs uit kan worden. Spaans is één ding, maar al die lokale talen? Frisdrank helpt overigens ook bij de verdrijving van boze geesten, vandaar de flesjes cola en sinas in de kerk. Als donatie aan de heilige, maar ook om zelf te gebruiken, want door het boeren raak je het kwade kwijt. Het is op diverse plaatsen een interessante mix van inheemse en katholieke tradities.
De muziek in Mexico heeft een welhaast Duitse hoempapacadans met daarbij ofwel een stevige trompetpartij, ofwel xylofoons, ofwel beide tegelijkertijd. Ik ben voor herinvoering van xylofoonmuziek, hartstikke groovy! (P.S. Foei, het zijn helemaal geen xylofoons, maar marimba's!)
Over wat een acceptabel aantal decibellen is, zijn de meningen verdeeld. Of eigenlijk helemaal niet, vuistregel lijkt: hoe harder hoe beter! Uit de apotheek komt misschien nog wel de luidste muziek gestampt met boxen op elke deurdrempel. Kinderen krijsen alles bij elkaar op elk willekeurig tijdstip. Als je midden in de nacht bij je hotel aankomt, toeter je gewoon een half uur onophoudelijk in plaats van aan te bellen. Omdat alles betegeld is, echoot het gelukkig ook nog 's lekker door. De ventilator klinkt alsof er een vliegtuig opstijgt. Oordoppen zijn een noodzakelijk kwaad. Ook hier gaan verkopers van deur tot deur. Echter, natuurlijk niet lopend (stel je voor!), maar in een auto met grote speakers op het dak. Zo is er de wagen met enorme waterflessen, waarbij ik in San Cristóbal elke keer dacht dat de ijscoboer langskwam, zo'n blij tingelliedje had die. Hier in Comitán is het meer de Peruviaanse panfluit-variant. Of dan de verkopers van gastanks, waar om de paar seconden een soort noodkreet klinkt: "gaassss??" en die, voor als het nog niet duidelijk genoeg was, een rinkelende ketting aan de uitlaat hebben. Van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat zijn ze op pad.
De wegen zijn bezaaid met 'topes', venijnige slapende agenten die je niet kunt passeren zonder je wagen vrijwel stil te zetten. Laten we concluderen dat het de reis ietwat vertraagd over het algemeen, maar de veiligheid vast ten goede komt.
De bedelmethodes zijn ronduit agressief. Een bakje of hand wordt zonder pardon onder je neus geschoven, om over de jammerende en klagende smeekbedes nog maar te zwijgen. Kindjes lopen gewoon met je mee de winkel in en vragen vervolgens of je dit of dit voor ze wilt kopen. Eén knul op het station vroeg directer dan direct om mijn schoenen. Poeh hé.
Vrijwel alle centrale parken hebben om het bankje een stopcontact. Waarom vraag je je af? Gratis wifi! Oftewel, in grote getale zit de hele bevolking 's avonds aan zijn smartphone (teléfono inteligente, hilarisch) gekluisterd in het park. Of gewoon meteen met laptop, waarom niet. Nou ja, ze (we?) zijn in elk geval in de buitenlucht.
Over gezonde stimulans gesproken. Op elke verpakking van levensmiddelen staan de voedingswaarden vermeldt, olé. Ware het alleen niet dat in het gemiddelde winkelassortiment vrijwel niets gezonds te vinden is! Suiker, suiker, suiker. Vet, vet, vet. Gelukkig wordt op veel plekken op straat vers fruit gekocht, gewoon in een plastic zakje of bekertje. "Wil je er suiker op?" "Neeee!" Soms is wat chilipeperpoeder echter best een aanrader.
Dat fruit wordt met regelmaat op het hoofd vervoerd. Ik observeer dat, maar snap er niks van hoe het in balans blijft. Ook hangt er van alles aan het hoofd, met een soort lange band om het voorhoofd waarbij de tas op de rug hangt. Voor boodschappen, sprokkelhout, whatever. Kindjes zitten met sjaals en draagdoeken op alle mogelijke manieren op het lijf van hun moeder geknoopt. Allemaal methodes die meer aan de oorspronkelijke bevolking besteed lijken dan aan de Spaanse deel en gebruikelijker lijken naar mate ik meer zuidelijk kom.

Geschreven door Karianne