We rijden, oh pardon worden gereden naar de parking om naar de Amethystmijn te trekken. Vandaag ga ik edelstenen delven en voel me als één van de dwergen uit LOR , ook zij hadden honderden duizenden edelstenen in de berg zitten en konden er niet wegens een kleine barrière, Smaug voor hen, geen ervaring en geen eigen mijn voor mij.een subtiel verschil dat nauwelijks merkbaar is. Ik zie wel wat het wordt.
ik zit in een aanhangwagen achter een met rupsen uitgeruste trekker. Tjokken naar boven, elke bult, put in het pad veroorzaakt en geklik en geklak, schrijven wordt moeilijk, ik word door mekaar geschud. Mijn wijsvinger schuift over het toestenbord en letters worden foutief ingetikt, daar nog de autocorrectie bovenop en voor ik het besef zit ik met een onleesbare tekst,. Wat maakt het uit, dat was voorheen ook al zo.
Ik hoor gespetter tegen de wagonwand , steen of ijsinslagen, de stalen schoenplaten van de rupsen werpen hun lading af tegen de cabine. De cabine en haar ramen geven de hellingsgraad van het landschap prijs. Ik zit op een zachte bank in een rechthoekige box uit aluminium, met feuter bekleed. Buiten zie ik een besneeuwd en ongeschonden plaatje, de rechthoekige ramen zijn als LED- tv met een interludium. Ik ken dit nog van de tijd dat er geen doorlopende programma's waren. Winter landschappen waren favoriet nummer één, waarom weet ik niet. Gelukkig passeert hier geen bord met " even geduld, de filmlas is gebroken"
Gisteren besliste Jan, bij de reservatie, om dit niet te voet af te leggen, deze helling kan ik niet meer aan.. Onderweg wordt er halt gehouden om andere toeristen op te laden en ook dat valt nog mee. De laatste halte voor de laatste klim naar de mijn wordt er tijd gemaakt voor foto's en ik neem er meerdere, het landschap is mooi.
De Lampivaara Amethyst Mine, is gelegen in het Pyhä-Luosto Nationaal Park in Lapland, Deze unieke mijn is een populaire toeristische attractie waar je je eigen amethist kan opgraven. Maar eerst wordt ik ingewijd in de geschiedenis van de mijn door één van de gidsen, een jonge Russische , flink uit de kluiten gewassen delver die hier al veertien jaar woont. In de zomer graven, in de winter gidsen. In vloeiend Engels word ik onderwezen, en verneem ik dat deze openlucht mijn de enige in haar soort is en ook enig in Europa, zeshonderd kilogram wordt hier aan de wereld geschonken, mits betaling natuurlijk, maar gezien de opbrengst en de delfwijze, noem ik het schenken, gezien de rentabiliteit in vergelijk met Brazilié met haar miljoenen kilo's. Deze mijn is pas open van 1984 en dus recent. Maar reeds in oudheid was met verzot op deze edelsteensoort, omwille van haar voorkomen, kleurschakering, rariteit én haar toegeschreven eigenschap die je zou behoeden tegen dronkenschap.
Volgens de Russische gids zou in de Griekse mythologie amethist zijn kleur hebben gekregen toen de god van de wijn, Dionysus, een nuchtere nimf genaamd Amethyst in een kwartssteen veranderde. Toen hij later berouw kreeg, goot hij wijn over de steen, die daardoor zijn paarse kleur kreeg. Lijkt me geloofwaardig, niet. We zullen straks snel nuchter zijn, na een partij krabben in de mijn op zoek naar eigen geluk.
Ik bewonder enkele flinke exemplaren en wandel de mijn in. Ik zeg in wandelen, want voor toeristen in de winter is er speciaal een houten loods gemaakt die ons behoed tegen weer en wind, een beschutte werkplaats zogezegd, en eerlijk, als ik als laatste de trap af daal, daar lijkt het op. Iedereen op zoek naar eigen goud, de dwerg in ons wordt wakker.
Dig, brother dig.
Ik hijs me op mijn knieën en tracht met het krabijzer dat me werd toevertrouwd een weg te banen in de stik bevroren ondergrond, rond een wat later zal blijken de grootste vangst van de eeuw.
Zoals bij de scène in Disney's verhaal wordt het graven stopgezet bij het opgegeven signaal, dan bekijken de gidsen de buit en kan je vertrekken, alles binnen je ene vuist mag je houden, de rest blijft hier.
Ik zie een kind met een zeefje zich aanmelden, één van de gidsen sorteert en manipuleert de vangst en laat één steen verfijnen in haar zak, de rest, wat fragmenten mag het kind houden. Ik ben aan de grond bevroren en te verontwaardigd om te reageren, in tegendeel met wat men zou denken is voor mij de Fun er af, dit had ik niet willen zien. Ik geef mijn mandje af en de gids legt mijn buit opzij, kijkt me aan en geeft me twee steentjes, die ik in mijn zak steek. Pas uren later bekijk ik wat het is. Ametyst is inderdaad een steen die je ontnuchtert, zeker bij mij.
Eens terug in ons huis neem ik een sauna, dertig minuten in, daarna in de verse sneeuw, terug in de sauna, terug de sneeuw in.
Dit is Finland, dit is een verplicht nummer, heerlijk. Heerlijk om dronken van te worden. Mijn steentjes blijven nu waar ze zitten, ver weg in een donkere zak, voor nu, misschien voor eeuwig.
Dat laatste is de leugen die IK me voor houd en Sante is Frans ook met een F.

Geschreven door Chris.op.weg