In tegenstelling tot het gemak waarmee Paul zich begeeft tot de plaats die dezelfde naam draagt, veroorzaakt de rijstkuur die ik volg andere resultaten. Ik k wijdt hierover niet verder uit dan nodig.
Hoe zeg je dat, de wekker loopt af, terwijl het geen wekker is, en nog minder loopt.
Mijn GSM zoemt om 6:20, maar ik was al vroeger wakker, toch doet het ding me schrikken, snel schuif ik haar terug tot stilte.
Douche en zet me aan het werk. Ik moet de foto's nog selecteren voor mijn story van gisteren.
Moeizaam werkt het ding haar opdracht af.
Paul wordt wakker en valt terug in slaap om uiteindelijk echt tot bewustzijn te komen.
We eten beneden, vers fruit, toast, en een koeieoog, spiegelei, Paardenoog verbeter ik hem.Koeieoog zegt hij me, het is een koeieoog. Aandringen heeft geen zin.
Hij eet zijn koeienoog op ik mijn Paardenoog, iedereen gelukkig.
Het beste ei dat ik hier al at, zou ik zeggen, waarschijnlijk door de naam.
Ik ga naar boven om mijn fototoestel en wandelstok te nemen en we vertrekken naar de viering. Te voet tot aan de brug. Dan per motor naar centrum. Zoals gewoonlijk regelt Paul de financies en de transacties en onderhandelingen met de voerders. Ik heb geen klachten en laat dit gewoon aan hem over.
We tsoeffen voort door de straten. Daar aangekomen zie ik dat we niet alleen zijn. Als ik zeg een massa volk, dan bedoel ik ook een massa volk. 8000 mensen zijn naar hier gekomen om de bisschop te groeten. Een bonte kleuren stoet en blije gezichten, prachtige gewaden en met een aantal gaan we op de foto. We worden aangesproken door Jan en alleman, niettegenstaande deze namen hier niet voorkomen. Een politica houdt ons staande en vraagt vanwaar we komen en zegt dat onze ambassadeur bij haar is geweest. Goed om weten, alhoewel geen idee heb wie dit is.i
Haar kaartje heb ik nog gekregen, op-en-top politica.
Ik wring me door de massa. Geluid staat loei en loei hard. Ik moet af en toe mijn handen om mijn oren zetten om geen Overkill te krijgen., het doet soms pijn in mijn oren.
Ma'Mery ziet ons blijkbaar en komt uit het niets naar ons toe, ze glimlacht breed. Ze wil ons bij haar zetten, maar ze wordt afgewezen omdat we rond willen wandelen. Een heel enthousiaste massa. Zang en dans en muziek. Ik film en fotografeer links en rechts.
Overal waar je ook maar kijkt zie je gelukkige mensen. De komst van de bisschop is duidelijk een inspiratie voor deze gemeenschap. Zonder te willen oordelen,laat staan veroordelen kan ik dit wel wat begrijpen. De moslim religie lijkt hier nogal een dwingend trekje te hebben. Je kan er niet omheen. Ook 's nachts en meerdere malen per dag is de geluidsterke aanroeping vanuit de verschillende moskeeën. Paul is door het dolle heen. Het devote schouwspel heeft greep op hem gekregen. Een niets tegenhouden kracht trekt hem door de massa heen. We zijn hier een dik uur, en mijn geloof, in Paul, wordt zwaar op de proef gesteld. In een wip zit hij op straat, steekt die over, slalommend tussen de andere gelovigen. Ik hinkel zo goed ok kan achterna. Paul kijkt om en onze ogen kruisen elkaar. Een wit licht schittert in het zwarte deel van zijn ogen, het vuur brandt nog. Hij staat voor een poort, wacht even en stapt binnen. Hoge clerus staat in de voortuin, hij negeert ze en stapt direct af op de Bisschop. Ik verlies hem even uit het oog, omdat er veel volk staat. Ik kan niet zien of Paul nu op zijn knieën is gaan zitten of niet. Als ik hem terug zie is hij in gesprek. Buigt nog eens diep en neemt afscheid, en zoekt de volgende pastor op, drie vier pastors geven hem de absolutie. Ik trek aan zijn mouw, het wordt me teveel.

Gelukkig is ons transport op het uur afgesproken en moeten we verder.
We eten in het hotel een Pizza.
Het is dertien uur dertig en Pa'Mery en Marthen arriveren, we vertrekken voor een laatste toer in Sulawesi en de buurt van Rantepao.

Eerst naar graf van Koning Dinas Pendidikan Dan Kebudayaan van Sangalan, niet zo ver uit de buurt, in de rotswand uitgehouwen zoals het een Torajan betaamd zou je zeggen.
Het is de plaats van het herkomst die bepaald waar je graf komt, dat is het aller belangrijkste voor de Toraja. In de rotswand zijn mooie richels gehouwen, met een balustrade . Deze is ook zeer vakkundig in de rots gebeiteld. Een knap staaltje Engineering zou ik zeggen. In de richels, nissen staan TauTau's. Ik vermoed, gezien hun eenvoud, al zeer oud. Op de foto's die ik trek zie zeer goed dat de rechtse twee nieuwer zijn en meer gelaatsuitdrukkingen hebben. Het is zelfs best mogelijk dat ze bijna levensgetrouw zijn. De beeldcultuur beïnvloed de voorstellingswaarde, maar wie zal het zeggen.
Beneden aan de wand zie je, een naar ons normen normaal graf. Hier ligt zijn zus, h Puang Lai rinding. Beiden zijn ze begraven op de grond van hun voorouders. Hij Christelijk, zij moslim, zijn geloof laat toe om volledig naar traditie te worden begraven, haar geloof niet. Hoe dat zich dan later ontwikkeld weet ik niet.
Rond de grafsite ligt een heleboel giften, nieuwe en oude.
De oude giften, zoals sigaretten, water in plastiekflessen of plasticbekers vormen een probleem. Ze slagen lek, inhoud loopt leen of verdampt, verpakking blijft over en begint te emigreren van de offerplaats. Het resultaat is dat op de site een honderdvoud aan plastiek en andere materialen rondslingeren. Het wordt niet opgeruimd. Vraag is of je giften zomaar kan opruimen, geen eenvoudige taak, noch beslissing.
We rijden geïnspireerd verder.
Marthen brengt ons naar een christelijk oort te Sangalang. Een bedevaartsoord met beelden en processie . Paul is niet te houden en kruipt bijna op zijn knieën de processie rond.ik kan hem niet volgen en zet me neer op een bank, terwijl hij naar boven de helling op trekt, naar meer christelijk geluk. Ik wacht beneden langs de weg terug.plots hoor ik hem roepen een eind verder over het beekje dat we samen overstaken. Ik roep hem toe, ochgottekestoch hoe zijt gij daar geraakt,!
Langs de andere kant, klinkt het antwoord. Wie zal het zeggen.
Ik stap de auto in, de rest zit al te wachten. We rijden naar Beraku , waar een 40 m hoge Christus op de top van bergkamp staat. Foto's nemen en genomen worden. Paul wijkt af van het reisschema en beklimt een andere heuvel, waar hij zich laat omringen door schoon volk, ik leg vast zodat dit gedocumenteerd kan worden.
Ik fotografeer ook vergezichten en het beeld, onderaan zie ik een prachtige groene kever, de caucasus kever.
Bij het verlaten merk ik nog een lege grot op, net zoals in de Pierstraat in Kontich, hier zit nog niks in, maar de bank staat al klaar.
We eindigen met een ijsje uit België, lekker.
Het laatste wat ons te doen staat is afscheid te nemen van Ma'Mery , Pa'Mery, en selpi.
Ik voel dat ik al sterk gehecht was aan Pa, een brok in de keel komt.
Ma'Mery ken ik precies al jaren, die vrouw heeft een hoog knuffel gehalte. ze geven me een presentje in een zak. Hun grootste geschenk had ik al. De brok wordt groter als ik bedenk dat ik die twee gouden harten misschien nooit weer zie.
Wie weet in een andere tijd, wie weet in een gelijke wereld.

Geschreven door Chris.op.weg