Raja Ampat is nog één van die plaatsen op onze planeet waar je de Natuur nog volop met een grote 'N' kunt schrijven! Het is een archipel van ongeveer 1600 paradijselijke eilanden die zich bevindt tussen de Molukken en Nieuw-Guinea. Het overgrote deel van de eilanden is onbewoond en allen zijn ze bedekt met een ongerept tropisch regenwoud. Vaak zijn ze omzoomd door mangrovebossen, maagdelijke witte stranden en verborgen romantische lagunes. In principe zou je er met een klein vliegtuigje moeten overvliegen om de ware pracht en schaal van deze eilandenwereld enigszins te kunnen vatten. Dit stukje hemel op aarde heeft zich steeds buiten schot kunnen houden voor de veranderingsimpact van de mens en slaat elke bezoeker met haar verbluffende schoonheid zoals het honderden jaren geleden ook deed bij ontdekkingsreizigers.

Bij het grote publiek is Raja Ampat nauwelijks gekend, wellicht omdat het zo afgelegen is. Bij duikfreaks is de archipel echter een fenomeen en enkele van mijn beste vrienden (hoewel je die ook gewoon 'freaks' tout court kunt noemen; wel van de goeie soort!) zijn reeds tot hier afgezakt.
Terwijl mijn vorige bestemming, Pulau Bunaken, tot de top tien ter wereld behoort van beste duik- en snorkelgebieden bekleedt de Raja Ampatarchipel wellicht wel de eerste plaats!

Marinebiologen beschouwen het als het epicentrum van het marine leven op aarde. Het is een ware kraamkliniek voor biodiversiteit en de cijfers hou je bijna niet voor mogelijk: tot nu toe zijn hier 1459 soorten vissen geteld en meer dan 550 soorten harde koralen (maar liefst 75% van het wereldtotaal!).
Enorme squadrons van snappers en fuseliers, zwermen papegaai- en napoleonvissen, dwerg-, juweel- een torpedobaarsen, reusachtige wolken plankton, een ongeëvenaarde microkosmos van zeepaardjes, maar ook grote vissen zoals reuzenmanta's, haaien, barracuda's, duivelsroggen, walvishaaien en kleppers zoals schildpadden, lamantijnen, dolfijnen en walvissen komen er voor.

Gelukkig heeft de Indonesische overheid deze uitzonderlijke waarde ingezien en heeft de hele archipel uitgeroepen tot beschermd gebied. Licenties voor mijnbouw worden er hardnekkig geweigerd en grootschalige commerciële visvangst is er verboden. Zou er dan toch ergens een belletje beginnen rinkelen bij de moderne mens?
Raja Ampat is zo'n plaats waar duurzame ontwikkeling enkel maar voordelen biedt voor de lokale bevolking, ook economisch. Net zoals elke grote bergbeklimmer wel eens een top van het Himalaya-gebergte zal willen bedwingen of elke surfer ooit zal willen glijden over de golven van Hawaii zal elke duikliefhebber in zijn of haar leven wel eens naar Raja Ampat willen komen. Wanneer de archipel intact wordt gelaten zullen de eilandbewoners ten eeuwige dagen van een extra bron van inkomsten kunnen genieten door buitenlanders te ontvangen. Mijnbouw zou daarentegen snel voor de ondergang van het gebied zorgen en enkel kortstondig de zakken vullen van een paar enkelingen zoals dit bij Borneo en Sumatra helaas reeds te beurt is gevallen.

Met een vliegtuigvlucht en twee boottochten heeft het toch een anderhalve dag geduurd vooraleer ik vanuit Sulawesi uiteindelijk de Raja Ampatarchipel bereikte. Ik werd er afgezet aan een langgerekt paradijselijk wit strand waar ik een zogenaamde 'homestay' had geregeld en ontdekte dat ik er de enigste gast was. Ik kreeg een verlaten strandhut ter beschikking en deelde het hele strand slechts met drie lokale tieners. Geen idee waar hun ouders naartoe waren. Dit is nog een keer een verblijfplaatsje in the middle of nowhere!
Ik sprak de tieners aan met te zeggen dat ze hier wel zeer mooi wonen en eentje antwoordde me al glimlachend dat ik nog niet onder het wateroppervlak had gekeken. Ik zei dat ik er reeds van gehoord had en vroeg of zij zich nog ten volle bewust zijn van die schoonheid of dat het voor hen - hier wonende - eerder iets normaal is. Ik kreeg als antwoord dat ze wanneer ze 's morgens wakker worden zich soms reeds afvragen hoe mooi de zonsondergang die avond wel ging zijn. Hoewel ik misschien wat moeilijk repliceerde dat ze tot de rijkste mensen behoren die ik in mijn leven reeds was tegengekomen leken ze me mij wel te verstaan.

De dag erop trokken we met zijn allen er op uit met een klein bootje om in totaal op vier verschillende plaatsen te snorkelen. Hetgeen je in Raja Ampat aantreft onder water moet je met uw eigen ogen gezien hebben om te geloven! Je komt in een totaal andere wereld terecht (alsof het om een psychedelische droomwereld gaat) waarbij de meest kleurrijke vissen met de gekste patronen en vormen zich een weg banen door even vreemd aandoende koralen. Het zonlicht dat tot zeer diep in het water doordringt, wordt door het bewegend wateroppervlak gebroken en gebogen en zorgt ervoor dat zelfs de kleuren lijken te leven. Dit onderwaterlandschap is zo divers dat je er niet op uitgekeken kunt raken en het wereldrecord van 374 soorten vissen aantreffen in één enkele duik is hier behaald.
Hoewel ik het er nooit met een duiker over gehad heb, ben ik er zeker van dat ze zullen beamen dat je de schoonheid van dit maritieme wonderland niet op foto kunt vastleggen. Het hele palet van verschillende soorten organismen is er zo continu al bewegend met elkaar in interactie dat je naar een professionele natuurdocumentaire zou moeten kijken om u er een idee van te kunnen vormen. Het is me dan ook met mijn klein pruts-onder-water-cameraatje in de verste verte niet gelukt om deze fenomenale 'aquarium' enigszins kwaliteitsvol op beeld vast te leggen.

Helaas heb ik wel niet het geluk gehad om de gigantische reuzenmanta's (tot vijf meter breed!) te zien waar elke duiker/snorkelaar hier zeker naar zoekt. Maar als je in de laatste vijf maanden onder andere gorilla's, chimpansees, olifanten, leeuwen, hyena's, neushoorns, orang-oetans en zelfs een tijger hebt gezien zou het zonde zijn om hier lang over te klagen.
Daarenboven zou een groot deel van het spannend zoeken verdwijnen als het aantreffen van een bepaald dier gegarandeerd is. Wel heb ik hier de staart van een lamantijn niet ver van ons bootje even uit het water zien komen en op een gegeven moment zag ik tijdens het snorkelen drie zwartpunthaaien onder me doorzwemmen.

Hoewel ze moeilijk te vinden zijn wou ik op land beslist één van de vele soorten paradijsvogels zien waarvoor deze regio ook is gekend. De tieners zeiden me dat ze wel iemand kenden die me daarmee kon helpen en dat ik de volgende dag om vijf uur 's morgens op het strand moest staan. Hoewel dit schandalig vroeg opstaan is, deed ik het toch en ik zag een man met een bootje langzaam naar met toe varen. Hij sprak geen woord Engels, maar gezien de bedoeling duidelijk was, betekende dit niet direct een probleem. Wel noemde hij me steeds voor één of andere duistere reden 'Sir Russel Wallace'.
We voeren een lagune binnen van een eiland en hoewel het nog donker was, stapten we wat later in de jungle omhoog tot zo'n tweehonderd meter boven de zeespiegel. Plots deed hij teken dat ik moest zitten en naar de top van een bepaalde boom moest kijken. Toen het eerste zonlicht de hemel begon op te klaren kwam ineens een rood-gele paradijsvogel naar de plaats gevlogen die de man me had aangewezen. Na zijn liedje te hebben gezongen om aandacht van vrouwtjes te trekken begon hij met een uitvoerige paringsdans waarvoor paradijsvogels om gekend zijn. Ongelooflijk wat mannetjes allemaal uit hun kast halen om in de gunst te vallen bij de andere sexe en op menig dansvloer heb ik eigenlijk ook al veel gasten rare trucs zien bovenhalen...hoewel een paar andere factoren daar wellicht ook een grote rol in speelden.
Plotseling zei ik tegen de man 'Russel Wallace - Darwin!?' en hij antwoordde enthousiast 'Darwin, Darwin!'. Als in een helder moment herinnerde ik me dat ik eens had gelezen dat Sir Russel Wallace één van de grootste natuuronderzoekers was allertijden, jaren in Indonesië heeft rondgetrokken en zijn ogen niet kon geloven wanneer hij voor de eerste keer een paradijsvogel een paringsdans zag doen. Hij was een groot vriend en collega van Darwin en hoewel hij co-ontdekker is van de evolutietheorie is zijn naam veel minder bekend geraakt.

Tijdens mijn laatste nacht in Raja Ampat werd ik plots wakker door een hels lawaai: een onweer met luid gedonder en bliksem was hevig losgebarsten en de golven braken oorverdovend toen ze in de branding over kop gingen. Ik denk veel te rationeel om snel in paniek te geraken, maar moet wel toegeven dat het zo imponerend was dat ik toch even buiten ging kijken of alles wel oké was. Eens ik terug in mijn strandhutje lag, duurde het uren vooraleer ik opnieuw in slaap viel,...denkend aan Natuur die je met een grote 'N' moet schrijven.

Geschreven door KevinYayoiTravel