Eén van de aspecten van verre reizen waar ik het meest van hou, is dat je even afstand neemt van uw eigen vertrouwde samenleving. Niet dat ik onze maatschappij niet graag heb, integendeel, maar bepaalde zaken eens vanuit een breder perspectief bekijken kan zeker zinvol en leerrijk zijn.
Nadat ik nu toch reeds verschillende uithoeken van de wereld heb gezien ben ik nog steeds tevreden dat ik ben geboren en opgegroeid in een Westerse cultuur. Geen enkele andere plaats op aarde (of zelfs periode in de menselijke geschiedenis) heeft zoveel vrijheden en mogelijkheden kunnen creëren voor haar bevolking dan de onze. Onze welvaart is wereldtop en wat je maakt van uw leven heb je grotendeels in eigen handen. Ik weet niet met wat ik het zou willen inruilen.
Ondanks deze verworvenheden lijkt onze grootste zorg toch vaak de vraag te zijn of onze economie volgend jaar nu met 0,8 of 0,9% zal groeien. Materiële welvaart voor alles! De nieuwe religie. Helaas zijn we ook vaak wereldtop van onder andere: slikkers van antidepressiva, aantal zelfmoorden, mensen die zichzelf vernietigen in verslavingen, zichzelf voorbij lopen in de gejaagdheid van het bestaan of wegkwijnen van eenzaamheid in een dichtbevolkt gebied. Hoogtijd dat we meer beginnen inzetten op welzijn. Dit is toch duizend keer belangrijker dan welvaart. Stop even. Adem. Leef!
Eén van de beste plaatsen om u even onder te dompelen in een volledig andere cultuur (let wel op voor een eventuele cultuurshock!) moet toch wel het uiterste zuiden van Ethiopië zijn. In een afgelegen gebied - ongeveer tweemaal zo groot als België - leven nog maar liefst 15 verschillende stammen. Het zijn geen kleine geïsoleerde stammen zoals bijvoorbeeld in het Amazonewoud, maar nog vrij grote etnische groepen: elke stam telt enkele duizenden tot tienduizenden leden die weliswaar verspreid in piepkleine dorpjes leven. Het is een groot wetteloos gebied waar de overheid nog niet volledig vat op heeft en door stammenconflicten (steeds over grondgebied waar hun vee kan op grazen) zijn er dagelijks ongeveer 50 moorden, meestal onbestraft.
Ondanks deze situatie is de regio grotendeels prima te bereizen - uiteraard op zijn Ethiopisch - en hoef je geen schrik te hebben om de dorpjes van de stammen te benaderen: reizigers vormen namelijk geen bedreiging voor hun vee. Sommigen zien er evenwel best gevaarlijk uit of, met alle respect, bijna even onberekenbaar als wilde dieren en hun sociale omgangsvormen kunnen vrij ver van de onze liggen. Maar zoals met alle mensen in de wereld: wanneer je van ver reeds zwaait, in hun taal goedendag zegt, vriendelijk bent, een grap maakt en interesse toont in hun cultuur breek je al snel het ijs.
Helaas is het forum van een reisblog te beperkt om in detail te kunnen treden over alle ervaringen die we hadden met de verschillende stammen, maar toch wil ik twee fragmenten er even uitpikken.
Zo hadden Yayoi en ik bij het Hamer-volk het geluk om het 'bull-jumping-ritueel' te kunnen bijwonen. Deze ceremonie houdt in dat een jongeman naakt vier keer over een rij runderen moet springen om daarna als volwassen man door het leven te kunnen gaan. Voor het effectieve springen smeken alle vrouwelijke familieleden van hem (behalve kinderen) echter urenlang om stokslagen tot hun rug helemaal is opengereten en grote littekens vormt. Dit doen ze om hun liefde te betuigen. Je moet wel even uw westerse bril over mensenrechten afzetten om dit te kunnen aanschouwen, maar de Hamer-stam creëert op die manier wellicht wel familiebanden die hun weerga niet kennen.
Bij de Mursi-stam, de vrees van alle andere stammen door hun agressieve reputatie, heb ik even kunnen spreken met het stamhoofd. Hij kon Engels gezien hij reeds verschillende keren is uitgenodigd in Amerika en Europa om te spreken voor een universiteit of parlement over de bedreigingen die inheemse gemeenschappen overal ter wereld meemaken. Hij vertelde me dat het inderdaad klopt dat de stammen hier elkaars leden vaak vermoorden, maar dat dit reeds eeuwenlang zo is. Het grootste gevaar voor hen vormt globalisering. Ondanks het primitieve karakter van de regio is ze niet vastgevroren in de tijd: er wordt een dam gebouwd in de levensnoodzakelijke Omo-rivier, fabrieken worden opgericht om olie te ontginnen en bulldozers leggen wegen aan. Het moet voor hem als stamhoofd ondraaglijk zwaar zijn om te beseffen dat zijn oeroude cultuur onder zijn 'regeerperiode' misschien wel volledig ten onder gaat zonder hij er iets kan aan doen.
Ik dacht: 'Welzijn boven welvaart. Stop even. Adem. Leef!

Geschreven door KevinYayoiTravel