Het contrast tussen Georgië en Armenië is enorm.
Ik dacht dat in Georgië de naweeën van het Sovjet tijdperk voel-en zichtbaar waren, maar dat is niets vergeleken bij Armenië.
Het straatbeeld is totaal anders, het is net of je in een historische film over de Sovjet Unie terecht bent gekomen.
Het overgrote merendeel van de auto’s is van Russische makelij en oud en der dagen zat, de hellingen omhoog gaan stapvoets met heel veel zwarte rook. Tijdens een buitje zag ik dat bij de meeste oude Russische auto’s de ruitenwissers defect zijn. Heb je maar 1 ruitenwisser met een rubber? Dan zet je om krassen te voorkomen de tweede rechtop.
De meest voorkomende vrachtauto is de blauwe GAZ 52 (zie foto) uit de jaren zestig, die zo te zien voor werkelijk alles wordt gebruikt, voor de wegenbouw, door de boeren, als tankwagen, en zelfs na overlijden als schuurtje.
De bevolking kleedt zich in sombere kleuren, je ziet veel nep leren jacks, glimmende zwarte trainingspakken, bejaarde vrouwen in het zwart met omslagdoeken, hoofddoeken en dikke sokken. De huizen in de dorpen zijn onbeschrijfelijk armetierig, je ziet ook zelfs huisjes gemaakt van de carrosserie van bussen en bestelwagens.
Ik heb tijdens een fietstochtje met de nodige gêne stiekem een foto gemaakt van een van de onderkomentjes waar ik langs kwam.
Zie foto.
Maar dat is de buitenkant van de samenleving, en ik wilde heel graag uit de mond van een Armeniër weten wat er achter die buitenkant schuilging.


Ik had het geluk een hele poos met Martin te kunnen spreken, de uitbater van onze camping in Haghpat.
Martin bljkt een vloeiend Engels sprekende IT specialist te zijn, met een kantoor in Jerevan, die gedurende de zomer vanaf zijn camping werkt.
(Wifi was steengoed op de camping..)
De combinatie winter in Jerevan en in de zomer de camping runnen en op afstand werken vindt hij ideaal.
Haghpat is zijn geboortedorp, zijn grootvader en vader waren belangrijke mannen in het dorp, met als gevolg dat hij ook aanzien heeft bij de dorpelingen, en hij wendt zijn invloed aan om het begrip ‘toerist’ te introduceren in zijn dorp, hetgeen volgens hem aardig lukt.
Zijn moeder was Russische en inmiddels overleden.
Wij werden ieder geval vriendelijk bejegend.
Ik heb hem het hemd van het lijf gevraagd over alles en nog wat.

Naderhand heb ik vlug wat steekwoorden opgeschreven van zijn verhaal, want ‘onthouden’ is een definitief gepasseerd station.

# Ik heb een hekel aan Tolstoj, want de ultra rechtse Russen misbruiken zijn boeken ter meerder glorie van het ultra rechtse gedachtengoed
# Het onderwijs is in drie talen, op de eerste plaats Russisch, dan Armeens, dan Engels.
# Alle strategische punten in Armenië worden nog steeds bezet door Russische soldaten, maar sinds kortt hebben de Armenen met heel veel moeite het beheer van het vliegveld in Jerevan onder eigen beheer weten te krijgen. Progressieve Armenen vieren dit als een enorme overwinning.
# De Armeense politie is niet meer zo heel erg corrupt. Ze krijgen van hogerhand controle opdracht heen mee, net als in Nederland, alleen de criteria zijn wat anders dan bij ons. Zo moeten ze bijvoorbeeld een week lang alle blauwe auto’s controleren en dan een week alle Toyota’s, (zijn er niet zo veel, rustig weekje) enzovoort.
# De droom van de Armeense jeugd is na de oorlog in 2023 gewijzigd, ze wilden eerst graag een heldhaftige soldaat worden maar dat is nu een baan in de IT geworden, waar je veel geld mee kunt verdienen en waar je ook mee in het buitenland terecht kunt. Ouders stimuleerden tot voor kort hun zonen soldaat te worden en hun dochters verpleegster, maar dat is verleden tijd.
# Ik ben niet religieus, maar ik ben een uitzondering. In tegenstelling tot Georgië, dat achter de met Poetin heulende Russiche patriarch aanloopt, is ons geloof min of meer verbonden aan de leer van het Vaticaan.
# De oude Armenen hebben valse nostalgische verlangens naar de tijd dat Armenië een onderdeel was van de Sovjet Unie
# In Nederland is een levendige Armeense gemeenschap. De eerste ‘Turkse’ gastarbeiders waren Armenen uit het uiterste oosten van Turkije. In Amsterdam is een Armeense Apostologische kerk Surp Hoki aan de Kromboomsloot. We hebben regelmatig contact.
# Tegenwoordig worden de verboden Russische schrijver herdrukt in Armenië, in zowel het Armeens als het Russisch
# De vele kloosters worden vaak ook gebruikt als school
# In Armenie wordt jodium aan het leidingwater toegevoegd, maar omdat een groot deel van de bevolking alleen bronwater drinkt afkomstig van de vele water tappunten met water afkomstig uit de bergen, lijden veel mensen aan jodiumdeficiëntie, hetgeen tot miskramen, hersenschade en struma kan leiden.
# Voor gas zijn we volkomen afhankelijk van Rusland, maar drinkwater wordt sinds kort gemaakt door een Frans bedrijf. De bovengrondse gasleidingen in de dorpen zijn nog aangelegd door de Russen en levensgevaarlijk. Zie foto.
# Ik vertelde moeite te hebben met de de Russische klassiekers omdat ze zo idioot dik zijn. Martin wist te vertellen dat dat komt omdat de schrijvers in die tijd per woord werden betaald, zodat je rustig een beschrijving van een interieur van een huis van vijftien bladzijden kan tegenkomen in de klassiekers. Wist ik niet.

Tot zover mijn aantekeningen.

Martin woont op de camping in een stacaravan, zie foto.
Er staan twee grote afbeelding op de voorkant, één van John Lennon met de tekst ‘above us only sky’, een tekst die ik pas kon plaatsen toen hij vertelde niet religieus te zijn, en een afbeelding van Victor Tsoy, een activistische Russische zanger/acteur die onder de progressieve jeugd in Rusland, voormalig Oost Duitsland en Armenië minstens net zo populair was als John Lennon.
Victor kwam om bij een auto ongeluk op 28 jarige leeftijd

Over sterren gesproken, de Armeense afkomst van Charles Aznavour zijn ze hier niet vergeten, je hoort zijn muziek uit restaurants klinken en zijn afbeelding prijkt op de muren van huizen.

* Ik heb twee foto’s geplaatst waar je C een foto ziet maken en op de volgende foto zie je wat ze fotografeert.
* Binnenin de steen zit een gezichtje verborgen, we weten niet waarom en van wie.
* Verder een foto van C binnen een Karavanserai boven op een pas uit 1312,
*Een foto van een broodoven waarin bakkers hun bijzonder gevormde brood vastplakken.
* Een foto van de illegale stokerij op de camping.
* Een foto van een oude begraafplaats waar Nina, andere foto, aan ons twee paar gebreide sokken wist te slijten. Nina sprak een paar woorden Engels en vertelde vol trots dat ze een geweldige aardappeloogst oogst had gehad, dankzij Hollandse pootaardappelen!
* Drie foto’s van kloosters..we bezoeken kloosters allang niet meer om de kloosters, maar omdat ze steevast op een mooi plekje in de bergen zijn gebouwd met mooi uitzicht, nee, die monniken waren heus niet gek vroeger.
* Een foto die ik om 05.45 heb genomen vanaf ons wildkampeerplekje vlakbij Tatev. We zitten nog geen honderd kilometer vanaf Iran!

Geschreven door K.en.C.fietsen.rond