Meestal zit ik rond een uur of half zes al buiten voor de camper.in het pikkedonker.
Ik zit dit stukje te schrijven op onze eerste overnachtingsplek in Armenië, en het wordt het pas tegen zevenen een beetje licht.
Het is zo vroeg in de morgen tamelijk tamelijk koud, slechts tien procent van Armenië ligt onder de duizend meter hoogte.
De herfst heeft hier haar intrede gedaan en je ziet dat de loofbomen op de berghellingen aan het verkleuren zijn.
De lucht heef gevoelsmatig, ook overdag, als het zo’n achttien graden is, een prikkelender ondertoon.
De periode dat het doodstil is, en het langzaam lichter wordt en je, zoals hier, vanuit het dal de eerste geluiden hoort van het op gang komen van het dagelijkse leven, is voor mij een balsem voor de ziel.

We reizen samen met Anneke en Tom, een stel uit Maartensdijk, waar we erg goed mee kunnen opschieten.
We kwamen elkaar regelmatig tegen en bleken dezelfde opvatting te hebben over het begrip ‘individueel en ondersteunend waar nodig’ zoals de reisorganisatie deze reis heeft aangeprezen.
Zij zouden samen met de broer van Ton en diens vrouw deze reis maken, maar die moesten vanwege ziekte afhaken.
Het heeft even geduurd voordat de andere drie camperaars begrepen dat individueel in ons (en Anneke en Ton’s) geval inderdaad individueel was en dat wij ons niet aansloten bij collectieve initiatieven.

Zoals met alles zijn er ook uitzonderingen, en gisteren was dat het geval: een gezamenlijke wijnproefmiddag.

Georgië is het oudst bekende wijnland, archeologen hebben aangetoond dat hier al achtduizend jaar geleden druiven voor wijnproductie werden verbouwd.
En daar zijn ze bovenmatig trots op.
Dat zou ik waarschijnlijk ook wel zijn als Georgiër, zoveel is er nou ook weer niet om mee te lopen pronken in dit land.
Er zit wel een opmerkelijk verhaal aan het recente verleden van de wijnproductie.
Tijdens de Sovjet bezetting van Georgië zijn alle wijngaarden genationaliseerd en werd bijna alle in beslag genomen wijn verscheept naar de Russische consumenten, die zoals wel bekend is, wel een slokje lusten.
In die periode werden de wijnen gemaakt van de vierhonderd inheemse druivenrassen die hier sinds mensenheugenis werden geteeld.
Toen kwam Gorbatsjov.
Die wilde een einde maken aan de ellende die de overmatige alcoholconsumptie onder de Russische bevolking teweegbracht, en besloot de tachtigduizend hectare wijngaarden te laten vernietigen.
Pats boem, geen overleg, geen inspraak, weg waren de wijngaarden.
Na vertrek van de Russische bezetting waren van de vierhonderd inheemse druivenrassen nog maar vijf zieltogende rassen over.

Met heel veel inzet is sindsdien de wijnproductie weer opgebouwd en zijn alle druivenrassen weer teruggevonden.
Er is één bedrijf dat daar een leidende rol in heeft gespeeld, en dat is wijnhuis Shumi.
De eigenaren zijn zich na de Sovjet periode bewust van de kwetsbaarheid van het voortbestaan van de verschillende druivenrassen en fungeren nu, volgens hen belangeloos, als druivenrasbank voor de westerse wereld.
Ze hebben naast de vierhonderd inheemse rassen, rijen druivenstokken van nog eens vijfhonderd uitheemse druivenrassen, die ze met behulp van het creëren van micro klimatologische omstandigheden zorgvuldig bewaren en uitbreiden.

En dan nu de wijnproefmiddag

We hadden al verschillende Georgische wijnen uitgeprobeerd, waaronder de unieke oranje/amberkleurige wijn.
Uit knieperigheid hadden we de goedkoopste gekocht, wat wellicht de wrange smaak kon verklaren.
Na nog een paar missers vonden we een heerlijke, tikje zoete rode wijn van het Shumi wijnhuis.
De kans om een kijkje te nemen bij hun chateau en verschillende wijnen te proeven wilden we niet voorbij laten gaan, dus sloten we ons aan bij de gezamenlijke rondleiding en wijnproeverij.
We mochten de campers op het parkeerterrein van het chateau voor de nacht parkeren, wat de volgende ochtend de gelegenheid bood voor een vuige misdaad.

De rondleiding werd verzorgd door een jonge dame met gele wolvenogen en Jutta Leerdam oog make-up, die, vooral in het begin, routineus in vlot Engels met een stevig accent haar verhaaltje afstak. Na wat belangstellende vragen werd ze wat persoonlijker.
Traditioneel begroeven Georgiërs aardewerken kruiken van ongeveer duizend liter inhoud in de grond, en vulden die met druiven, inclusief steeltjes, vellen en pitten. Dat lieten ze zes dagen uitdampen en dan werd de enorme kruik afgesloten en verzegeld.
Doen ze dat eerder dan ontploft de boel door vrijkomende gassen.

Shumi doet dat voor hun exclusieve wijnen nog steeds op dezelfde manier. Zie foto’s.

Tegenwoordig wordt de wijn na een paar maanden uit het vat gehaald, gefilterd en in eikenhouten vaten gestopt.(eikenhout uit Frankrijk, ze hebben geen goede eikenbomen) waar de wijn verder rijpt.(kurken halen ze uit Portugal)
Het moment van het zegel verbreken op de vaten is mede bepalend voor de kwaliteit, te vroeg of te laat betekent een kwalitatief slechtere wijn.
Shumi produceert nu topwijnen die internationale prijzen hebben gewonnen.
Momenteel ontwikkelen ze een champagne-achtige wijn, waartoe ze een Franse Champagne bolleboos naar Georgië hebben gehaald.

Ik las in een boek van Leo Vardiashvili het volgende verhaal:
Het elf jarige zoontje van de familie had als taak in het najaar het ingegraven wijnvat van de familie grondig schoon te maken en te voorzien van een verse waslaag om de wijn te beschermen tegen bacteriën en schimmels van buitenaf.
Zijn vader liet hem zakken door het nauwe gat, maar de jongen had weinig zin in de enorme klus en maakte zich er met een Jantje van Leiden vanaf.
Toen het zegel van het vat werd verbroken bleek de wijn bedorven en waren er dat jaar geen inkomsten voor de familie uit de wijn verkoop, tot onvoorstelbaar grote schande voor de jongen.
Het jaar daarop boende en schrobde de jongen twee hele dagen en voorzag de binnenwand van een dikke laag was.
De wijn was dat jaar van topkwaliteit.

Na een reeks duizelingwekkende Georgië ophemelende feiten en cijfers van de geelogige Jutta kon eindelijk de proeverij beginnen, daar waren we tenslotte voor gekomen.
Aan een lange tafel in de tuin van het chateau stonden voor elke deelnemer vier glazen klaar en een bord met hapjes die de na iedere slurp de smaakpapillen moesten neutraliseren voordat je een slurp nam van een andere soort.
We kregen nog even een lesje wijnproeven , walsen, snuffelen en slurpen.
De eerste soort werd ingeschonken, niet een plensje, maar een half glas.
Tegelijkertijd kregen we een uitleg wat we allemaal zouden moeten proeven, een eindeloze opsomming van bitter, zoet zuur, fruitsoorten, houtsoorten etc.
Ik heb het echt geprobeerd, maar verder dan droog, zuur, zoet en lekker en niet lekker kwam ik niet.

De bierdrinker in ons gezelschap sloeg het glas in één teug achterover en verklaarde ‘zo, dat is dat’
De andere soorten ondergingen dezelfde behandeling.
De vrouw van de bierdrinker ging iedereen tot in de details uitleggen welke huishoudelijke taken ze die dag had gedaan, waarmee en hoe.
Een andere deelnemer wiens naam ik nooit kan onthouden, ging grappig doen.
Nog een ander ging vragen wat er nu eigenlijk tijdens de rondleiding was verteld, waarna een nog een ander zei, ‘ja, ik heb er ook niks van begrepen

Bij de ene soort wijn moesten we bremzoute gepekelde kaas eten, bij de andere gedroogde druiven, en ook een zoet taai hapje dat bestond uit walnoten in een soort bruine gelatine -achtige substantie. O ja, en brood.
Na nog drie halve glazen viel ik bijna in slaap.
We kregen een soort chatsjapoeri toe, gelukkig een luchtiger soort dan de Death Wish 5 variant van een poosje geleden.

De witte wijn vonden we erg lekker, dus hebben we aan onze verplichtingen voldaan en 1 fles gekocht.
Ja, 1, nou en?

We rolden tevreden om 21.00 naar bed

De volgende ochtend zag ik iemand tussen de rijen druivenranken sluipen en even later met een volle plastic zak in de camper naast ons verdwijnen.
Dat was Tom.
Ik was de vorige dag al op hetzelfde idee gekomen maar had het verworpen vanwege flinterdunne ethische bezwaren.
Die bezwaren losten in het ochtendgloren op en ook ik heb van drie druivensoorten een tros afgeknipt.
Ze zijn heerlijk zoet!

Ikvroeg me af of er wilde druifsoort is: jazeker, het is een Wijnstok soort, de Vinis vinifera.
Je zou het misschien in Limburg kunnen tegenkomen, maar het groeit het meest langs de Middellandse zee.
Maar pas op met eten, Maanzaad (Menispermaceae) ziet er bijna hetzelfde uit en is giftig.

Tenslotte, wie o wie weet wat het ronde voorwerp op de foto is? Het is een onderdeel van een grotere muurschildering, maar die laat ik weg om te kijken of het ook zonder lukt.

Geschreven door K.en.C.fietsen.rond