Onze verwachtingen zijn hoog gespannen. We lopen al vroeg in het centrum. De winkels gaan net open en Afrikaanse souvenirs worden op straat uitgestald. De stad komt langzaam tot leven. In Kaapstad knoop je gemakkelijk een gesprekje aan. De mensen hebben de tijd of nemen de tijd om van alles te vragen en te vertellen. Het leven gaat drie keer zo traag dan in Nederland. Een Italiaans tempo in het kwadraat.
Onze boodschappen doen we in de Woolworth, een bekende Afrikaanse winkelketen, die we nog veel zullen bezoeken komende drie maanden.De supermarkt ligt in een overdekte Mall aan zee. Drie volle tassen verse producten voor nog geen 43€. Dat is voor ons deflatie. Dus bleven er nog genoeg rands over in ons budget om in een populaire koffietent te lunchen (9€ in totaal).
Toch klagen de locals dat ook hier alles duurder wordt. ‘Wat hebben wij te maken met die Oekraïne oorlog?’, vragen ze zich 11.000 kilometer zuidelijker af.

Een gepensioneerd Britse stelletje is recent in de wijk Milnerton komen wonen vanuit centrum Kaapstad en wil van ons, als vers ingevlogen Europeanen, nu wel eens weten hoe het er aan toe gaat in de Europese energiecrisis:

‘Ik hoorde dat jullie je encyclopedieën verbranden om warm te blijven?!’

Op een afstand van 11.000 kilometer wordt er dus zo over gesproken. Ik moet denken aan mijn kindertijd waarin we het spelletje ‘doorfluistertje’ speelden, waarbij een zin steeds in het oor van de volgende persoon wordt gefluisterd en er uiteindelijk een heel andere zin uitkomt. Precies die verandering lijkt het verhaal van het gastekort in Europa te zijn ondergaan. Bij mijn weten heeft nog niemand een van zijn boek verbrand.

Er is in zuid Afrika geen gas tekort maar heeft het land te maken met een groot energieprobleem. Een paar uur per dag gaat overal de stroom uit dat geleverd wordt door het energiebedrijf Eskom.
We hebben een app gedownload, Eskom Se Push, waarmee we een melding krijgen hoe laat de stroom uitvalt. Voordat het gaat gebeuren, ga ik nog even de telefoons opladen en elektrisch koken.

Eskom is een staatsbedrijf die 95 % van de energie genereert en schreef een belangrijke mededeling in de krant voor de bevolking:
“There is good news and bad news. The bad is: shit is going to hit the fan and the good news is: the fan will not be working”
Daar kan je het dan mee doen.

Victoria & Alfred Waterfront is een toeristische, levendige haven gelegen in het hart van Kaapstad, met uitzicht op de Tafelberg. Het is al een functionerende haven sinds 1860, toen handelsroutes naar het oosten, deze kust in een lucratieve handelspost veranderden. Terwijl Aad een tshirt met een ‘Zuid Afrika’ erop koopt, vraag ik de sympathieke verkoopster wat voor taal zij zojuist tegen haar collega sprak. ‘Zulu!’, zegt ze trots.
Zonder de kans te krijgen meer over het Zulu bestaan te vragen, vraagt ze mij in perfect Engels over de Europese situatie. ‘What the hell is going on in Europa? That war and the energy crisis affects us here! Alles wordt duurder!’
Al snel raken we in een verhit gesprek over the great reset etc, en het is bijzonder te constateren wij, twee totaal onbekenden vrouwen, precies op dezelfde gedachten lijn zitten. Zij: ‘You’re clearly one of our tribe!’
Daarmee bedoelt ze niet haar Zulu tribe.
Sinds twee jaar spreken velen niet over de verschillende tribes, maar in het creëren van een universele tribe, een parallelle samenleving met gelijkgestemden.

Aad zit buiten op een bankje te wachten, klagend tegen de bewaker dat vrouwen altijd lang kletsen. Hij knikt vol begrip… ‘Women…everywhere the same!’

Ons favoriete ochtend ritueel is al jaren hetzelfde; op een mooie plek een cappuccino te drinken. Zodra we zo’n plek hebben gevonden om dagelijks naar terug te keren, voelen we ons thuis. ‘Den Anker’ is zo’n plek. Bij de ingang staat de vrolijke host Odette klanten op te wachten.
‘Table for two at the waterfront, please’ vraagt Aad. ‘Two?’ Vraagt ze, ‘You and me or with her….?’ Wijzend naar mij. Dan slaat ze dubbel en barst in een aanstekelijke schaterlach uit. Dat was onze eerste kennismaking met de constatering dat Afrikanen opvallend luid en graag lachen en veel humor hebben. Met zijn hoge werkloosheid, criminaliteit en pijnlijke apartheidsgeschiedenis zou je denken dat Zuid-Afrika niet direct het vrolijkste land ter wereld is. Maar het tegenovergestelde blijkt waar te zijn.

Overal waar het kan, maak ik gebruik van het toilet. De schoonmaker staat net te dweilen in het damestoilet en vraagt mij 1 minuutje aub te wachten, dan kan hij de vloer ook snel droog maken.
De ober houdt vanaf de bar een oogje in het zeil en zodra hij merkt dat ik niet naar binnen kan, komt hij aangestormd en er ontstaat een heftige woordenwisseling tussen de schoonmaker en de ober in hun Zulu taal.
Ober tegen mij: Ga maar gewoon naar binnen ma’am!’
Ik: Hoeft niet, ik wacht wel even!
Schoonmaker tegen mij: ‘I’m so sorry!’
Ik: No problem!
Ober: ‘Please go inside ma’am!’
Ik: ‘No worries, I can wait’
Tweede ober komt erbij: ‘Mevrouw, u moet gewoon naar binnen gaan hoor!’
Schoonmaker: ‘Please come, forgive me’
Ik: ‘Alright….’
Overpeinzend wat zojuist precies plaatsvond, doe ik mijn ding.

Ik hou van landen waar veel contact en communicatie met locals mogelijk is. Zo leer je het volk goed kennen en blijven er veel bijzondere indrukken hangen. Dit volk is erg communicatief in tegenstelling tot bijvoorbeeld het gereserveerde Zweden waar we na een drie maanden verblijf nog een enkele Zweed hebben leren kennen.

Aad komt daarna aan de beurt voor een bijzondere ontmoeting. Een bandleider van straat muzikanten overhandigt zijn drumsticks aan Aad zodat hij kan meespelen in een vrolijk klinkend samenspel van afrikaanse slaginstrumenten.
Eerst is Aad onwillig maar daarna gaat hij helemaal los en steelt de show met grappige bewegingen. Ze noemen hem de ‘free styler’.
De band leader loopt naar mij toe:
‘Wil je een cd van ons kopen?’
‘We hebben geen cd speler meer, helaas!’
Even stilte
Band leader: ‘Hoe luister je dan muziek?’
‘Met een ubs stick.’
Bedenkelijke blik: ‘That’s too bad….’
Aad krijgt een ingewikkelde Afrikaanse handshake en een applaus voor zijn optreden die enkele locals tot schaterlachen heeft gebracht.
Het lachen is erg aanstekelijk en we constateren dat onze humeur aanzienlijk verbeterd na een lange Italiaanse zomer vol zeurende Airbnb gasten.

Met de hop on hop off bus rijden we een halve dag door en om Kaapstad heen. Indrukwekkend landschap, prachtige kusten van ongerepte stranden tot metropolitane zandstranden vol mensen.
Met de platte Tafelberg, een van de zeven natuur wereldwonderen, steeds op de achtergrond. De Tafelberg herbergt 1.470 verschillende soorten bloemen en biedt ook een thuis aan diverse soorten zeldzame diersoorten. Helaas zijn we niet met de kabelbaan omhoog gegaan omdat het op de top steeds zwaar bewolkt was.

We constateren vanaf de bovenste etage van de dubbeldekker dat het contrast tussen arm en rijk wel erg groot is. We zien prachtige villa’s met hoge omheiningen met elektrische kabels. En vlak daarnaast de Townships waar de hutten opgebouwd zijn uit metalen golfplaten. De allerarmsten wonen langs de snelweg onder plastic zeilen, dit zijn slechts enkele daklozen van de duizenden Afrikanen uit Afrikaanse oorlogsgebieden die naar zuid Afrika zijn gevlucht op zoek naar een veiliger en beter leven. Ze verdienen een paar rand per dag door bijvoorbeeld bij stoplichten (robots genoemd) ramen van auto’s te wassen of gewoon te bedelen omdat ze niets hebben te bieden of te verkopen.

Houtbay is een dure kustplaats waar miljoen-dollar villa’s staan. Een enkele parkeerplaats aan zee kost meer dan een huisje in een township van Kaapstad. In de tuin van zo’n prachtig witte villa is een uitbundige pool party aan de gang. Blanke gasten in witte en kaki kleding staan met een drankje in de hand met elkaar waarschijnlijk de volgende miljoenen deal te bespreken. Vrouwen dragen glitterjurken en kinderen spelen luidruchtig in het grote zwembad. Afrikaanse bedienden brengen de drankjes rond en ruimen de rommel op. Hier lijkt weinig te zijn veranderd sinds de afschaffing van de apartheid?

Een grote toegangspoort van een nabij gelegen villa draait automatische open en een blank tienermeisje komt naar buiten gelopen in sjieke paardrij kleding. Ze stapt met haar hoge leren rijlaarzen in een gloednieuwe Range Rover en de poort sluit weer automatisch achter haar. De twee zwarte fulltime bewakers groeten haar beleefd, maar zonder hen een blik waardig te gunnen, rijdt ze weg. De segregatie is hier echt nog in volle gang.

De volgende badplaatsen zijn Camps bay en Clifton. De Afrikaanse versie van Miami Beach. Hier zien we een mix van allerlei culturen en activiteiten: Skateboarders, verkopers, surfers, hippe bars, steppers en paraderende mensen. Een groepje Aziaten beoefenen tai chi op het gras en een enkeling rolt een mat uit om yoga te beoefenen. Mensen laten hun honden uit en grote Afrikaanse families picknicken op kleurrijke dekens het strand. Hier zien we de droom van de Nelson Mandela’s ‘Regenboognatie’ verwezenlijkt.

‘Elk van ons behoort net zoveel tot dit prachtige land als de beroemde jacarandabomen in Pretoria en de mimosabloemen van het bosveld – een regenboognatie die vrede heeft met zichzelf en met de wereld’

Nelson Mandela

Geschreven door Touring