Overladen worden met kunst en cultuur en er toch niet genoeg van krijgen, pijnlijke voeten hebben en toch 21000 stappen hebben gezet, dat is wat ons op deze eerste volle dag in St. Petersburg aan het begin van een heel bijzondere reis overkwam.

Jawel, de reis is begonnen. Met een vlucht van 2,5 uur heen om straks 11,5 uur terug te vliegen. Wat doe je ertussen dan, vroeg iemand? Nee, lopen zeker niet. Treinen. Jawel dat is hier een werkwoord. Stilzitten en toch werken dus. Zeven volle dagen met de trein onderweg zijn. Heel veel onderweg dus. 7819 km plus nog de afstand tussen St. Petersburg en Moskou. Want we hebben dan wel geboekt voor de Trans Mongolië Express, die start in Moskou en eindigt in Beijing (Peking, zeggen ze dan in NL, maar dat komt door de eend), maar àls we dan al die kant op gaan willen we wat meer dan alleen bomen tellen langs de route. Dus begonnen we vrijdag 1 juni met het vliegen naar St. Petersburg om daar eerst een paar dagen van de stad te genieten.
Ineens sta je dan op onbekende bodem. Russisch nog wel, vanuit politiek oogpunt meestal niet geliefd, de laatste tijd nogal eens in het nieuws. Zouden we welkom zijn? Voor de taxichauffeurs kennelijk wel, maar die zo boven op je springen moet je juist niet hebben. Het duurt even voor we een en ander uitgevonden hebben, geld pinnen, de juiste bus vinden, maar dan zijn we op weg naar de metro. Een eindeloze roltrap voert ons zo diep de grond in als je niet voor mogelijk houdt. We kopen een stamkaart, laden die met 10 ritten, Ada gaat door de poort, maar bij mij weigert die. Een controleur constateert dat er op beide kaarten niets staat. Dus opnieuw een kaartje kopen. Eindelijk zijn we onderweg en ratelt het door de ondergrond van een grote stad, de tweede van Rusland. Maar dan slaat de schrik ons om het hart. We zoeken en vinden het hotel en merken dat we binnen onze koffer (die van mij weegt 22kg) gewoon de trap moeten opsjouwen. Nee, niet zomaar een trap, vijf trappen van 26 treden plus nog wat, 136 totaal. Goed, op het laatst heeft iemand van het hotel ons geholpen (de receptie lag al op 110 treden), maar wie verwacht daar nu een hotel! Ja, wel een mooi uitzicht aan een kanaal waar de boten filevaren, maar die klim maken we dus niet meer dan één keer per dag.

Tsaar Peter de Grote stichtte in 1703 de stad, naar Westers model, lees Nederlands, met wel zo'n 40 grachten. Catharina de Grote (ik zal u niet gaan vermoeien met teveel historische details) richtte eind 18e eeuw een paleis op, het winterpaleis, dat een groot deel van de huidige Hermitage is.
De volgende morgen zijn we al vroeg in de veren en wandelen in de nog koele ochtendzon naar de Hermitage, het beroemdste gebouw van Petersburg. We landen op een megaplein dat een schitterend uitzicht geeft op de gevel van het paleis. Midden op het plein een massieve zuil ter ere van tsaar Alexander I (19e eeuw). Het is het plein waarop de beroemde Oktoberrevolutie plaatsvond in 1917, de aanloop naar het communistische rijk. Ook nu broeit er wat op dit plein, maar dat blijkt een mega-concert te worden met waarschijnlijk beroemd artiesten.
Het museum is een van de grootste kunst- en cultuurhistorische musea ter wereld. Begonnen als onderdak voor de 300 schilderijen die Catharina de Grote kreeg is het uitgebreid met een immens groot aantal voorwerpen, schilderijen, archeologische vondsten uit de hele wereld. Urenlang lopen we door het museum, vallen van de ene in de andere verbazing als het alleen al gaat om de architectuur, aankleding en vormen van de zalen. Een deel is nog ingericht zoals de laatste tsaar (Nicolaas II) die moest achterlaten nadat hij weggevoerd werd en vermoord (In Jekaterinenburg, waar we ook nog komen zullen). We zien de troonzaal, de bibliotheek, de schitterende trappenhuizen, de kerk waarin verschillende kinderen van het geslacht van de Romanovs gedoopt werden. Het is op veel plekken bladgoud. Juist dan word je weer gewaar hoezeer de rijkdom in Rusland megalomane vormen aannam, terwijl er tegelijkertijd bittere armoede heerste. Het is hier dwalen en verdwalen, je verbazen en verwonderen. We ontdekken archeologische vondsten uit het oude Egypte, prehistorische oud-Griekse en oud-Romeinse kunst, Oosterse kunst en uiteraard veel Westerse kunst en nog veel meer. Hoe komen ze aan al die antieke beelden, vraag je je af. Het hele Griekse godenrijk lijkt in het echt vertegenwoordigd te zijn. Tegelijk besef je dat men vroeger dus alles al in 3-D maakte, terwijl wij het nog met onze platte digitale beelden doen.
Wanneer je alleen maar naar het museum zou gaan om plafonds, vloeren en deuren te bekijken zou je niet alleen dagwerk hebben, maar ook verrast worden door de grote verscheidenheid aan versieringen, schilderingen, patronen, kleuren en noem maar op. We zouden een studie kunnen maken van de imposante lampen, van de massieve deuren, van deurknoppen, vloerdelen, wandaankledingen en noem maar op. Elk detail valt op. Overweldigend, in één woord.
En dan de schilderijen. Nee, ik geef geen opsomming. Je moet ze gezien hebben. Nog nooit zoveel Rembrandt bij elkaar gezien (hoezo hier en niet in NL?). En jawel, eindelijk zie ik hem dan in het echt. Vaak over gehad. Boeken zijn er over geschreven (Nouwen), beeldend is er over gesproken, zelf heb ik het vaak als voorbeeld gebruikt, in prediking of catechese, zelfs met een foto van het schilderij. Maar dan is daar echt: De terugkeer van de verloren zoon. Met al die typerende kenmerken, de handen van de vader, de schoenen van de zoon, de lichtval, de oudste zoon die afgunstig toekijkt, de nederige houding. Ik heb bij geen enkel schilderij zo lang staan kijken als dit. Het ontroert dit te mogen zien.
Meer dan 3 miljoen objecten bevat het museum. Slechts een heel klein deel kan getoond worden. En daarvan kun je onmogelijk in een dag alles zien. Na nog gedwaald te hebben door de zeer rustige kelders, met oosterse culturen en Siberische attributen zoeken we dan de uitgang om tussen de drommen Japanse toeristen, die de meerderheid vormden, de Hermitage te verlaten.
Later, buiten aan de rivier de Neva, laten we de wind door onze haren waaien en genieten na van alle indrukken. Onze gedachten waaieren uit over het drukbevaren water. En dwalend door de stad, langs de beroemde St. Isaac's kathedraal keren we terug om met zere voeten de laatste 136 stappen naar boven te zetten.

Geschreven door Mari.ada.op.reis