Obstakels en liefhebben

Deze zin las Marike deze week in het boek 'Meisje, vrouw, anders' van Bernardine Evaristo:
Obstakels, die enkel dienen als aanleiding om van liefhebben meer dan ooit een doelbewuste inspanning te maken. Daarover (en meer) gaat deze blog.

Jullie hebben een tijdje niets van ons gehoord. Het bloggen stond zacht gezegd even niet op de eerste plek. Het verhaal gaat verder. De rust is terug, of zoals Marike het deze week zo mooi zei: 'het is gewoon goed'.
 

Eindeloos opnieuw beginnen

Waar waren we gebleven? Na ruim 2200 km fietsen door Nederland besluiten we eerst naar huis te gaan om ons te bezinnen in Beijum over het vervolg van deze 5 jaarlijkse sabbatical, die nu ongeveer halverwege is. We hebben nog meer dan 2 maanden de tijd om verder te reizen.
Langzaam rijpt er een plan. De trekking-bikes parkeren we voor een tijdje in de schuur. Die hebben hun rust wel verdiend. Wij gaan opnieuw op stap. Nu met de auto én met fietsen. Lichtgewicht racefietsjes gaan achterop en we nemen de grote- én de kleine tent mee. Tegen onze gewoonte in, maar door onze ervaring van de overvolle campings in Nederland, reserveren we een camping in Limburg. Daarna zien we wel verder. De richting wordt bepaald door het weer en corona.
 

Vaals

We kamperen in Vaals, letterlijk op de grens met Duitsland. De coronacijfers kelderen, we zijn volledig gevaccineerd, dus we verwachten straks probleemloos verder Europa in te kunnen. Limburg is een fiets, wandel en ijsparadijs! (http://wingbergerhoeve.nl ) De auto wordt bij de camping gestald en wordt pas weer van stal gehaald wanneer we verder reizen.
 

Fietsen

In dat hele kleine stukje Nederland fietsen we ruim 300 kilometers en maken we meer hoogtemeters dan op sommige plekken in de Alpen. De Vaalserberg, de Camerig, de Gulperberg, de Keutenberg, de Eyserbosweg, de Loorberg, de Schweiberg, de Epenerbaan en nog een heleboel andere puisten in het landschap, waarvan ik de naam niet ken, maar die er echt mogen zijn. En, toeval bestaat niet, tijdens het fietsen van Limburgs Mooiste (de 2019 versie op gpx), op één van die klimmetjes fietsen we opeens Ingrid en Renée, vrienden uit Groningen tegen het lijf. Nederland is klein…
 

Je kunt de kerk wel mijden, maar de preek niet

Op onze laatste dag in Vaals fietsen we een retourtje Valkenburg, omdat Marike denkt dat ze Limburg tekort doet wanneer ze de Cauberg links laat liggen. Het is stralend weer en een heerlijke tocht over autoluwe wegen brengt ons heen en terug naar Valkenburg. De terrassen in Valkenburg zitten gezellig vol. Mensen vieren de zomer en de vrijheid wanneer we de Cauberg op fietsen. De Geul kabbelt nog zo vriendelijk door het dorp… De weersvoorspellingen voor de komende dagen zijn niet best.
Terug via Gulpen om de Gulperberg nu vanaf de andere kant omhoog te gaan, kiezen we ervoor om ‘het rondje om de kerk’ over te slaan. Die kennen we nou wel (dat rondje). Bovendien hoeven we dan ook niet over die middeleeuwse steentjes te hotsebotsen. We zoeven naar beneden tot in het centrum. Rood stoplicht terwijl we juist zo lekker gaan (ik word langzamerhand een beetje obstinaat van onze stoplichtsamenleving). We moeten rechts af, stukje langs de hoofdstraat en dan weer naar links richting Maria en Jean Nelissen op de top. ‘Rechtsaf Vrij’ toch? Dus door. We hebben echt goed uitgekeken; er kwam niks van links. Klein hoekje om en hop weer op de pedalen. Dachten we… Vijftig meter verder komt er een agent met een enorme gele motorfiets en vrolijk zwaailicht naast ons rijden en gebaart dat we moeten stoppen.
‘Enig idee waarom ik u staande hou meneer, mevrouw’. Ik heb wel een vermoeden, wat het voor de modieus gekuifde dienaar van de wet nóg erger maakt. Lang verhaal kort (echt, je kunt de kerk wel mijden, maar de preek niet): we worden beboet. Als kleine kinderen worden we toegesproken. en dat trek ik dus niet. Mijn tong heeft er flink onder geleden. Meneer agent niet, ik heb hem en mezelf gespaard. Terwijl we de Gulperberg op stoempen hou ik vervolgens met het stoom uit mijn oren nog een hele preek tegen Marike over effectief en geweldloos communiceren en God die onmiddellijk straft (je kunt niet zomaar de kerk negeren). Ik ben nog nooit zo snel boven geweest.
 

Naderend onheil

Morgen trekken we verder. De afgelopen dagen vielen er al pittige buien en mensen op de camping zijn geultjes aan het graven of verhuizen omdat een modderstroom zo ongeveer door hun tent heenliep. De vooruitzichten na maandag zijn niet best, code oranje. Wie had toen kunnen bedenken dat geen enkele kleur diep genoeg was om de totale ramp van de dagen die volgen aan te kondigen.
 

Van rood, naar groen, naar oranje en dieprood

Terwijl de weercodes voor Limburg naar oranje en rood gaan, verschiet Nederland van groen naar rood en dieprood in Groningen op de Europese coronakaart. Het is een vreemde gedachte: maanden fietsen we in Nederland rond in afwachting van een milder coronaklimaat. Nu gaan we de grens over in het besef dat we in de rest van Europa misschien niet meer welkom zijn vanwege de torenhoge besmettingscijfers in ons land.
 

Bestemming Hongarije

Hongarije wordt ons doel. Anders, we kennen het alleen maar uit het nieuws en dan vooral de verhalen rondom Orban, de persbreidel en de controversiële wetgeving rondom LHBTI. We zijn nieuwsgierig naar het land en zijn mensen. Hongarije is Orban en zijn kliek niet. Marike draagt altijd wanneer we op reis zijn regenboogoorbellen. Voor haar symboliseert dat het AL, de ruimte waarin alles en iedereen er mag zijn en met elkaar in verbinding is. Ze dubt: ‘Zal ik ze bij de grensovergang met Hongarije misschien toch maar even uitdoen? Ze wil niet provoceren. ‘Dat doe je niet door een symbool te dragen dat staat voor hoop, diversiteit en inclusiviteit. Die oorbellen Marike zijn een deel van je. Altijd, overal’.
 

Via Wenen

We rijden via Wenen en besluiten om deze hoofdstad van de klassieke muziek en de psychoanalyse een paar dagen onveilig te maken. Op dat moment weten we nog niet dat dit laatste een aantal dagen later volledig omgekeerd zal zijn.
 

Wezenloos

De grote glazen draaideur sluit zich geruisloos weer achter me. Op mijn telefoon navigeer ik terug naar de plek waarvan ik wou dat we er nooit geweest waren. Ergens in de buurt van het Hundertwasserhaus. Doelgericht en wezenloos laveer ik meer dan een uur lang langs levendige, lawaaierige, overvolle straten. Het is alsof ik door een beslagen ruit naar buiten kijk en mezelf daar ergens buiten op straat zie lopen. Kijk, daar gaat hij, op zoek naar zijn fiets, die op 5 kwartier lopen ergens aan een lantaarnpaal vastgeknoopt is.
Mijn voeten bewegen zich stap na stap in de richting die Google aangeeft. Mijn brein heeft dat zo besloten. Weloverwogen, alles op een rijtje. Eerst naar de fiets, dan zorgen dat ik voor het donker weer veilig terug kom op de camping en dan…? Maar ik ben er niet.
 

Het licht gaat uit

Wenen maakt indruk, ze overdondert ons met klassieke pracht en praal. Zoveel opera, zo theatraal, voor ons nuchtere Groningers is ze zó aanwezig. We verdrinken er bijna in. Na de gewijde stilte in de Stephansdom willen we niet terug naar de soms bijna schreeuwerige overdaad aan barokke versieringen buiten. Het Hundertwasserhaus kiezen we als de kleur- en vormenrijke tegendraadse, ecologische andere kant van de balans. We zoeken, vragen, volgen een spoor, vragen nog een keer en dan zijn we er opeens heel dichtbij. `Hier de straat in fietsen en de tramrails volgen` zegt de mevrouw bij het zebrapad.
Dat is tenminste een duidelijk spoor. De rails gaan de bocht om en lopen door in een nauwe straat met aan beide kanten geparkeerde auto’s. In het midden een dubbelspoor voor de tram. Er rest nog max zo’n 20 centimeter asfalt voor ons fietsers. Marike fietst voorop en het laatste dat ze ziet aan de rechterkant van de straat is het indrukwekkende Hundertwasserhaus. Dan gaat voor haar het licht uit.
 

Een harde val

Haar 2 centimeter smalle racefietsbandjes zijn geen partij voor de brede tramrails. Ze valt hard. Geen beweging, geen reactie, bloed. Ik handel, roep haar, vraag of ze in mijn hand wil knijpen. Een meneer parkeert zijn scooter schuin over straat en ondersteunt haar hoofd. Nog zie ik zijn handen vol bloed. Ergens komt een stapel servetjes vandaan, waarmee het hoofd van mijn geliefde ondersteund wordt. Na een aantal minuten komt Marike terug bij ons. Volledig gedesoriënteerd gaat ze de ambulance in.
 

Wat is er gebeurd?

Het is een soort bijzonder onaangenaam wee gevoel in mijn buik denk ik. Terwijl ik Marike geruststel en haar wel ‘honderd keer’ vertel wat er gebeurd is en waar we zijn raast de onrust en angst door mijn lijf. Marike is volledig de weg kwijt. Ik weet dat dat ‘normaal’ is wanneer je zo op je hoofd valt en buiten kennis geweest bent, maar mijn angst blijft. Ondertussen komt er al weer een heleboel bekende Marike terug. Ze vindt het niet nodig dat de sirene gebruikt wordt, dat laat ze de vriendelijke ambulanceverpleegkundigen ook weten. Ook echt Marike: ze is alleen maar met mij bezig: ‘wat zul je geschrokken zijn’. En steeds weer die vraag over wat er gebeurd is. Waar zijn we? Op de fiets? Wenen lijkt voor haar heel ver weg.
 

Bizar scherp

Bizar, hoe scherp ik op zo’n moment kan zijn. De ambulancemedewerkers vraag ik nog even te wachten, de fietsen moeten van de straat en op slot aan een lantaarnpaal, en ik moet in mijn telefoon vastleggen waar ze staan, zodat ik ze later terug kan vinden. Ik bedank de meneer op zijn scooter. We gaan. Ik wil en mag mee. ‘Hou er rekening mee dat je niet het ziekenhuis in mag’, wordt me alvast duidelijk gemaakt. Coronamaatregelen.
 

Ziekenhuis

Natuurlijk ga ik mee het ziekenhuis in. Eerste hulp. Marike wordt getest op corona. Scan gemaakt. Hoofdwond gehecht. Bont en blauwe lijf en wonden op armen en benen schoongemaakt. En nee, ik mag niet mee naar de afdeling waar ze een nacht ter observatie zal moeten blijven. Natuurlijk ga ik mee naar de afdeling.
Langzamerhand komt Marike terug. Ik vul de gaten in haar geheugen en geleidelijk maakt ze zelf de verbindingen met losse flarden herinnering. Op haar kamer zie ik haar weer helemaal zoals ik haar ken. Een medepatiënt wordt op zo’n warme manier begroet, dat ik even niet meer weet wie hier nou de patiënt is. Dit is Marike ten voeten uit!
 

En dan wordt het stil

En dan wordt het stil… loop ik in een grote en opeens zo vreemde stad te dwalen. Vijf kwartier naar mijn fiets. Daar vind ik ook het gele monster van Marike, als dikke (nou ja…) maatjes staan ze waar ik ze verankerd heb. Voor een façade van kleurvlakken waarvan er niet één gelijk is aan de andere. Dit is de andere kant van Wenen: Hundertwasser. Geen rechte lijn te bekennen, behalve de 4 inktzwarte rechte lijnen op straat, waarlangs reizigers niet wetend van A naar B gaan.
 

Gevaar

De verfrommelde fiets van Marike krijgt een nieuw plekje. Hopelijk staat die er morgenvroeg nog. Nu naar de camping. Het is maar 15 km. dwars door de stad, maar in Wenen betekent dat al gauw anderhalf uur zoeken en fietsen. Langzaam wordt het donker. Opeens zie en voel ik overal gevaar. Lange, rechte ijzeren lijnen splijten de straten en mijn geest. En telkens weer moet ik erover heen om van richting te veranderen. Mijn Garmin heeft bedacht dat ik over de ring van Wenen moet. Dát lijkt me geen goed idee. Op iedere straathoek check ik de navigatie en bepaal hoe ik dichter bij mijn slaaplek kan komen. Nog één keer de berg op en ik ben boven bij camping Wien West. Ons kleine trekkerstentje staat op me te wachten. Leeg. Een man laat zich vallen op een stoel en kijkt in het niks. Eén stoel blijft leeg. Zijn vrouw appt uit het ziekenhuis: ‘Het gaat goed met me’. Hij laat weten dat hij veilig bij de tent is. Slaap lekker.
 

Samen verder

De volgende ochtend mag ik Marike ophalen. Ze doet het goed op de testjes van de neuroloog. Even overweeg ik een taxi te nemen; voor geen goud wil ik met de auto door de chaotische binnenstad van Wenen rijden. Dan zet ik koers naar het AUVA Traumazentrum Wien. Daar staat mijn gevallen vrouw aan de goeie kant van de draaideur in haar knalgele sportshirtje uitbundig naar me te zwaaien. Kom met me mee mijn liefste. We halen je gekneusde gele fietsje bij Hundertwasser en gaan terug naar onze shelter in Wien West.
 

Kwetsbaarheid

Marike slaapt veel. Wijs geworden door een eerdere ervaring met een fikse hersenschudding neemt ze de signalen van lichaam en geest nu heel serieus. Veel slapen, achterover in de stoel en laten verzorgen. En dat laatste is nieuw, ze kan het echt!
Het is anders. Een intens besef van kwetsbaarheid reist nu met ons mee. Natuurlijk is dat weten er altijd wel, maar deze directe ervaring dringt door tot in al onze vezels. Jan lijkt het sterker te ervaren dan Marike. Voor haar is het verder weg. ‘Ik heb het niet ervaren’ zo voelt ze dat. ‘Het is het verhaal dat jij me verteld hebt’. Het beeld dat ik nog heel vaak weer voor ogen heb, kent Marike niet. Ze was er even niet. Ik zie nog wekenlang overal gevaar. Het is wat ik gezien heb, gevoeld heb, het gevoel van de angst van dat moment. Het had ook heel anders af kunnen lopen…
 

Eindigheid

En alles ligt weer open. Terug naar huis, zo snel mogelijk, of eerst herstellen? Hoe en waar? Wat heeft ze nu nodig? ‘Wil je me meenemen in hoe het echt met je gaat Marike?’ Ik ken haar. Een sterke vrouw, die het snel weer moet kunnen. Die het niet altijd gemakkelijk vindt om aandacht te geven aan eigen noden. Die zich juist comfortabel voelt bij het verzorgen van de ander. De valkuil is dan ook dat ze mij gaat verzorgen en daarmee ‘vergeet’ wat voor háár herstel essentieel is. En dat is nu vooral een uitdaging omdat ik steeds weer flarden van het ongeluk zie; soms zijn er duidelijke triggers, soms is het genoeg om haar in de stoel te zien rusten. Nee, ik ben niet labiel, zo voelt het niet. De tranen zitten hoog door dit nu zo aanwezige besef van eindigheid.
 

Vallen en weer opstaan

We gaan letterlijk en figuurlijk door. Marike herstelt goed. We besluiten naar Hongarije te gaan, naar Eger, een plaats bij het Bükk gebergte om verder te herstellen. Een prachtige plaats met een rijke geschiedenis. De eerste keer weer op de fiets… Dat valt nog niet mee voor Jan. Marike fietst als van ouds. Ik merk dat ik haar het liefst nog een tijdje bij die fiets weghoudt. Dat deel ik ook met Marike. Ze mag mijn aarzeling kennen. Niet om haar te ontmoedigen, maar om elkaar te kennen. Kiezen doe je zelf, ook na een nare ervaring. Het vertrouwen herstelt bij Marike door weer op de fiets te gaan zitten, bij Jan door erachter te fietsen en steeds weer opnieuw te merken dat het hartstikke goed gaat. Zeker, in het begin zie ik elke scheur in het asfalt (en daar zijn er veel van in Hongarije) en wanneer we in één ritje misschien wel 10 keer een spoorlijn over moeten, die nogal diagonaal de weg kruist ben ik niet echt ontspannen. Zó gaat het leven denk ik, vallen en weer opstaan. Je afvragen wat je echt wilt en wat goed voor je is. Opnieuw opstappen, ook wanneer dat spannend is. En ook wanneer er in je omgeving zorgzame, lieve mensen zijn die je het liefst aan de ketting willen leggen, vanuit het idee dat je dan niets kan overkomen. Dat lijkt me een grote vergissing; het zorgt er alleen maar voor dat je niet meer leeft. Leven, voluit leven brengt ook spanning, angst en ander ongemak met zich mee. Dát is het leven, onvermijdelijk.
 

We blijven nog even

We zijn terug in Oostenrijk. Zomaar toevallig aan de schöne blaue Donau. Het idee was hier één nachtje te staan en dan door naar de bergen in Tirol. Het is mooi hier, de fietspaden zijn geweldig, de Donau is mooi, de romantiek viert het leven. We blijven nog even.

Geschreven door Jan-Marike.waar.we.fietsen.is.de.weg