Zondag 15 september 2019,
vandaag is het zover: we vertrekken naar Zuid-Afrika!
We gaan 4 weken werken als vrijwilligers bij C.A.R.E, een opvangcenter voor bavianen in het natuurreservaat Grietjie, vlakbij Phalaborwa en direct grenzend aan het Kruger park.
Meer uitleg over de werking van C.A.R.E volgt uiteraard later nog.
We gaan voor het eerst ook niet met z'n tweetjes op reis, de eerste 3 weken zijn onze vrienden Wenda en Martijn erbij, voor hen is het de eerste keer dat ze een vrijwilligerswerk-vakantie doen... spannend allemaal!
Na een tussenstop in Londen gaat de reis verder naar Johannesburg, een nachtvlucht van 11 uur, maar echt slapen lukt niet. Na nog eens 3 uur in de transit is de eindmeet eindelijk in zicht en stappen we met knikkende knieën in een ieniemienie vliegtuigje dat slechts plaats biedt aan 29 mensen, waar wij er dus 4 van zijn, alsook vrijwilliger Abbi uit de U.K, blijkt achteraf.
Daar aangekomen zien we de kleinste maar wel de mooiste luchthaven die we ooit hebben gezien, het lijkt net een attractie in Disneyland, vol namaakrotsen en dierenbeelden.
Omdat er maar één vlucht per dag aankomt hebben de mensen van C.A.R.E ons al snel gevonden. Een heel warm welkom van Sam en de anderen (ik moet echt mijn best doen om alle namen te leren) doet ons onmiddellijk beseffen: dit zit goed!
Wat ons onmiddellijk is opgevallen: de mensen hier lachen heel veel en nemen overal graag de tijd voor :-)
We hebben geen haast dus we stemmen in om alvast een Zuid-Afrikaans biertje te proeven voor we naar het center rijden. Tijdens die rit krijgen we meteen al het meest bijzondere moment van de dag voorgeschoteld: nadat we impala's hebben zien oversteken, staan ineens zomaar naast de kant van de weg maar liefst 3 giraffen! Giraffen! Wilde giraffen! En ze staan ons gewoon aan te kijken met hun prachtige ogen... ik hoopte zo erg om een giraf te zien in zijn natuurlijke habitat en nog voor ik er op voorbereid was kreeg ik er al één. Kippenvel!
In het center aangekomen krijgen we onze kamer toegewezen: alle huisjes, eenvoudig maar netjes, in het vrijwilligersdorp liggen rond een gezellige tuin met een braai, een Zuid-Afrikaanse barbeque.
We maken de mensen van C.A.R.E blij met 2 grote zakken vol papflessen die allemaal volgepropt zijn met extra spenen. Het is één van de dingen die ze nodig hebben hier en een 2 tal weken voor we vertrokken plaatste ik een oproep op Facebook die zoveel reacties opbracht dat ik op een gegeven moment moest zeggen: "stop! We hebben er genoeg!" Superlief van al die mensen, de flesjes en spenen komen heel goed terecht!
We maken kennis met een aantal vrijwilligers en met een hele resem honden die hier rondlopen en leren alle namen, zowel die van de honden als van de vrijwilligers zullen we moeten proberen te onthouden, wat een hele klus wordt. We krijgen vervolgens een rondleiding, eerst in fase 1, de "veilige fase". Hier liggen alle faciliteiten voor de vrijwilligers, alsook de quarantaine voor de kleintjes, de bonding areas en de nursery. Dit gedeelte is omheind met een elektrische draad. Fase 2 leidt ons langs de verblijven van meer dan 400 grotere bavianen, die ze de troepen noemen. Hier moeten we mondmaskers dragen om geen ziektekiemen over te dragen op de dieren, en vice versa. De Amerikaanse Caroline, één van de langetermijn vrijwilligers, wil ons laten zien waar iedereen na de werkuren van de schoonheid van de Afrikaanse natuur gaat genieten, maar dan moeten we dus wel langs deze kooien. Het enge hieraan is dat hier ook heel veel wilde bavianen rondhangen. Vooral de mannetjes zijn gigantisch. De Chacma baviaan, of ook beerbaviaan of "dog faced baboon, is de grootste bavianensoort en meteen ook één van de grootste primaten die er bestaan. Volgens Caroline kan er niets gebeuren als je hen met respect behandelt en niet in hun ogen gaat staren. Met ingehouden adem wandelen we met stevige tred door het gebied terwijl tientallen bavianenogen ons nieuwsgierig bestuderen. En dan komen we aan bij de oever van de Olifant rivier... de magische plek waar vrijwilligers na hun uren naar de zonsondergang komen kijken. Het is er net een levende bioscoop: sommigen hebben aan de overkant al leeuwen gezien, vaak worden er kuddes olifanten gespot... en het is er adembenemend prachtig. Omdat het bijna donker wordt zitten we er niet lang, maar op die korte tijd loopt er aan de overkant alweer een giraf voorbij, dromerig en sierlijk op die hoge poten, als een dinosaurus in een verkeerd tijdperk, zien we nog meer impala's én in de rivier zelfs een nijlpaard! Waar is onze camera met zoomlens als we hem nodig hebben?? We zitten relaxed op een omgevallen boomstam in het zand, met vlak achter ons de enorme pootafdrukken en bijhorende uitwerpselen van een olifant. Met een paar meter voor ons de "grens" van kasseien waar we niet over mogen, omdat er grote krokodillen in de rivier leven. Een eindje verder wijst Stephen, die het center hier runt met zijn vrouw Samantha, ons ook nog op de sporen van een luipaard! Echt helemaal op je gemak kan je hier niet zitten, maar wat is het mooi! Stephen en Samantha hebben een dochtertje van 4, Sophia, een opgewekt en relaxed meisje dat de bush in haar bloed heeft, als ze vinden dat het voor haar veilig is hier kan er met ons ook niet veel gebeuren... toch?
Om 6 uur is het tijd voor het avondeten. De kokkin van C.A.R.E heet Permission en zorgt elke middag en elke avond voor heerlijke maaltijden. Ik had eerlijk gezegd niet al te veel verwacht van het eten hier, maar ik heb verkeerd gedacht zo blijkt, het eten wordt dagelijks iets om naar uit te kijken! Anders dan in Costa Rica zitten we erg afgesloten van de bewoonde wereld, dus eten, slapen, werken en leven gebeurt allemaal in het center. Alles is bovendien vegetarisch, het meeste zelfs veganistisch. Na een korte douche onder de sterren, besluiten we de dag vroeg te eindigen, we zijn allemaal doodmoe van de lange reis, op een vliegtuig slaap je niet best. Ik besluit toch nog even alles neer te pennen, zoveel indrukken op 1 middag, al ben ik vast en zeker vanalles vergeten maar morgen komt er weer een dag... en een eerste ochtend in Afrika. Slaapwel.

Maandag 16 september 2019,
De dag van massa's informatie.
Na het ontbijt krijgen we allereerst wat uitleg over C.A.R.E en de uitzonderlijke vrouw die het heeft opgestart. Rita Miljo verhuisde als jonge vrouw naar Zuid Afrika met haar man en dochter, die ze later beide verloor in een tragisch vliegtuigongeval.
10 jaar later kocht ze een stuk land aan de rand van de Olifant rivier, later werd dit C.A.R.E, waar we nu zitten. Aanvankelijk ving Rita kleinere dieren op om ze te verzorgen en weer vrij te laten in het wild, tot Bobby op haar pad kwam.... het eerste weesje dat ze redde. In 1989 startte ze officieel het center om gekwetste (wees)bavianen een tweede kans te geven op een leven in het wild. In de laatste 20 jaar slaagde ze erin te doen wat niemand voor mogelijk achtte: maar liefst 250 bavianen werden succesvol gered, geïntroduceerd in een nieuwe troep en vrijgelaten. Omdat bavianen vaak gezien worden als een pest (ze stelen gewassen en dergelijke), kreeg ze veel kritiek te verduren: maar hier antwoordde ze steevast op: "who are you to tel God that he should not have created baboons?", en dan hadden ze daar geen antwoord op. Rita werd door de buitenwereld als "raar" gezien, ze stak ook nooit onder stoelen of banken dat ze meer van dieren hield dan van mensen, "bij bavianen weet je tenminste waar je staat, dat heb je bij mensen nooit", maar naarmate ze volhardde in haar werk, kreeg ze meer en meer respect. Vooral toen bleek dat ze de volle steun had van Nelson Mandela, die in 2002 de succesvolle vrijlating van een troep bijwoonde. Ook Jane Goodall noemt Rita een bijzondere vrouw die fantastisch werk leverde. Ik spreek in de verleden tijd, omdat Rita in juli 2012 helaas het leven liet in een tragische brand in haar eigen huis. De moeder Theresa der bavianen, zoals men haar noemt, werd 81 en was net bezig een film te maken over haar levenswerk. "Lady baboon" werd uiteindelijk afgewerkt als een memoriam documentaire. Als je hem graag bekijkt kan je hem waarschijnlijk vinden op YouTube. Rita en baviaan Bobby, die met haar stierf, liggen samen in dezelfde kist begraven hier op het terrein, op de plek waar ze 's ochtends haar koffie dronk en naar de rivier keek.
We krijgen verder nog wat informatie over alle dieren die hier leven en wat we moeten doen als we bijvoorbeeld te dicht bij een olifant zijn, of als we een black mamba of een Mozambique cobra spotten... alsook info over spinnen en schorpioenen. De grote dieren kunnen niet in fase 1 binnen, de kleinere zoals slangen en insecten wel, dus we moeten goed naar de grond kijken als we rondwandelen.
Na al die informatie leren Wenda, Abbi en ik hoe we de flesjes moeten maken in de melkkeuken, waar Robbie en Martijn melkballen leren rollen. We krijgen ook een rondleiding in fase 2, waar we gisteren heel snel langsliepen toen we naar de rivier gingen. We moeten een armlengte afstand houden van de kooien en met een boog rond de wilde bavianen lopen. Anders dan in het Jaguar Rescue Center is het hier prioritair dat de bavianen, eens ze de babyfase zijn ontgroeid, weinig tot geen contact meer hebben met mensen. Al is er 1 uitzondering: Patats. Patats is een oud vrouwtje dat 20 jaar in een vat heeft geleefd, ze werd gebruikt door een Witch Doctor. Je kan zien dat haar ruggengraat helemaal vervormd is en dat ze een stuk kleiner is dan de andere bavianen. Patats is de enige volwassen baviaan waar we close mee zullen mogen werken. Doordat ze nooit andere apen heeft gekend wil ze er ook niet mee omgaan, ze is enkel stemmen van mensen gewoon en hoewel ze traumatische ervaringen heeft met mensen vind ze het blijkbaar toch leuk als ze mensenstemmen hoort. Patats is samen met Stevie Wonder een vaste bewoner die nooit kan vrijgelaten worden. Het verhaal van Stevie is ook verschrikkelijk: hij werd door een stel tieners geslagen met baseballbats, voor de lol. Hij liep een ernstig hersenletsel op en is nu volledig blind.
Deze twee zijn perfecte voorbeelden van hoe bepaalde mensen naar bavianen en dieren in het algemeen kijken, en hoe erg het nodig is dat hier iets aan gedaan wordt. Één van de nevenprojecten, maar wel zowat het belangrijkste, dat C.A.R.E doet is de mensen hier kennis bijbrengen over bavianen, zodat het mogelijk kan worden om in vrede naast elkaar te bestaan. Zo komen er wekelijks klassen Afrikaanse kinderen langs die leren dat bavianen geen huisdieren, en ook geen pest zijn. Fun fact: het dna van de mens is voor maar liefst 94 procent identiek aan dat van een baviaan! Net omdat er meer en meer mensen zijn is het erg moeilijk geworden om gebieden te vinden om troepen vrij te laten. Men wil hen niet opnieuw vrijlaten waar mensen wonen, omdat de problemen dan opnieuw beginnen: baviaan steelt gewassen, boer schiet hem dood, ziet het kleintje en heeft daar ineens wel sympathie voor enzovoort... niet makkelijk.
In de namiddag maken we nog eens flesjes en wordt ons uitgelegd wat het inhoudt om de melkkeuken op te kuisen. 's Avonds wacht ons een leuke verrassing: Daniel, een Mexicaan die hier 10 maanden als dierenarts komt werken, heeft het Mexicaans gekookt en voor Corona biertjes en Tequila gezorgd. Het wordt een supergezellige avond met heerlijk eten en spelletjes en we voelen ons al helemaal thuis in de groep. Al na 2 dagen kennen we alle namen: zowel die van de vrijwilligers als van de honden ;-).
Over de honden: Er is een grote dikke labrador die Hamish heet, Yorkshire Gus, een pincher die Jako heet en een geweldige kippenherdershond is, Een gestoorde bijterige maar uberschattige pup die Papio heet, een onaards schattig wezentje dat Bells heet, piepklein en ruwharig, een soort kruising tussen een chihuahua en een yorkshire, en een heel bijzondere oude dame die Mollie heet: zij was het hondje van Rita Miljo en de enige overlevende van de brand. Niemand weet hoe ze is buitengeraakt toen maar het belangrijkste is dat ze leeft, en het is een schat. De mensen ga ik niet allemaal bij naam opsommen want dat is raar, maar het zijn ook allemaal lieverds, we zijn alle vier heel warm onthaald.
Het enige jammere is dat Martijn zich sinds vanmiddag niet goed voelt, hij heeft erge hoofdpijn en heeft geen honger. Misschien een neveneffect van de malariapillen, sommige mensen zijn er gevoelig aan. Hopelijk is het morgen beter.
Ik eindig hier mijn blog, het waren al 2 rijkgevulde en intense dagen en er is nog zoveel meer te vertellen, maar dat is voor een volgende keer...
Slaapwel!

Ps: terwijl ik dit schrijf is er alweer een nieuwe dag bijna voorbij... ik hou deze voor een nieuwe blog: er is erg weinig tijd om te schrijven en de WiFi is betalend dus ik probeer alles een beetje beperkt te houden. Wat foto's betreft: I'm terribly sorry maar de verbinding is vaak zo slecht en foto's uploaden is een hel, bijna onmogelijk. Ik zet af en toe iets op Facebook en zal achteraf met veel plezier het fotoalbum laten zien!

Geschreven door Debbie-en-robbie-in-wonderland