Meneer Brombeer is vandaag weer aan de beurt, met wat gepruttel van vandaag en afgelopen dagen.

Om gelijk maar met de deur in huis te vallen... we zitten niet meer in de Verenigde Staten, maar in het land van de Navajo indianen, hoewel je dat geloof ik niet meer mag zeggen, Native Americans moet dat zijn. Zoals gisteren ook al gemeld door Jolanda, een gebied waar de Navajo's de dienst uitmaken, waar ze een eigen tijdzone afspraken hanteren (daarover straks meer, zou nog even snel je ontbijt naar binnen werken als ik jullie was, want dat wordt nog een heel dingetje), een eigen regering/parlement(je) en vooral in volledige armoede hun dingetje moeten doen. Want even het glazuur weggepoetst en het wordt allemaal wat minder vrolijk dan het lijkt. Het gebied is werkelijk adembenemend. Ook hier doen de nu wel spectaculaire foto's nog weinig recht aan de rit die je meemaakt. De canyons zijn overweldigend in schoonheid, het landschap doet vooral denken aan een reis over de planeet mars, met uitgestrekte vooral roodkleurige rotspartijen waar je als nietig klein mens als passant doorheen mag kruisen. Maar dat marslandschap, hoe fraai ook, ziet er zo uit omdat er geen moer groeit. Het regent er voldoende (dat hebben we zelf mogen meemaken), canyons ontstaan natuurlijk meestal van het inslijten door waterstromen. Maar het is zo onvruchtbaar als je maar kan bedenken, een ideale plek om daar, in de middle of nowhere, een indianen stam als de Navajo's neer te zetten, eigen grens eromheen met een beetje zelfbeschikking en jongens, zoek het uit verder. Het was moeilijk zoeken naar gebied waar niks te halen viel, daar waar je goud, koper of welke andere metaal kon delven, ja, logisch, dat geef je niet weg. Maar grote gebieden waar vee kon grazen of eten kon worden verbouwd, of waar veel olie in de grond zit of waar je mooi miltairtje kan spelen of paddenstoeltjes produceert met atoomproeven, ja doei.... Dus heel California, Texas, New Mexico wat voorheen van deze Navajo's was, is ineengekrompen... nahja, je begrijpt het plaatje. Dus hebben ze een stukje op de kaart in Arizona waar niks te halen valt. Ze proberen hun kostje te verdienen met het verkopen van traditionele sieraden en andere handwerken en zo kom je om de zoveel kilometer wat stalletjes langs de weg tegen waar je dat soort spulletjes kan kopen. Ze zijn de afgelopen decennia begonnen met het exploiteren van de uitzonderlijk fraaie natuur waaronder dus Monument Valley, onze reisbestemming van vandaag. Alle opbrengsten gaan naar de gemeenschap een nobel doel, zoals fatsoenlijke scholen, medische zorg etc. dus het voelde helemaal niet erg om, ondanks dat we een toegangspas hebben voor alle nationale parken, nog een 8 dollar per persoon toeslag te betalen. Wat wel erg raar is, is de tijd hier. We zijn in zo'n korte tijd heen en weer gezipt qua tijd dat we eigenlijk geen enkel idee meer hebben hoe laat het nu is. Het voelt als half 8 nu, maar het zou zomaar half 7 kunnen zijn, of half 9, al sla je me dood. Hoe het hier werkt zal ik feitelijk uitleggen, maar je hebt er verder geen moer aan als je hier in de rondte toert:

We zijn in San Francisco, California gestart, daar is het Pacific Time, net zoals in alle staten aan de Pacific, plus Nevada wat strak tegen California aangeplakt zit. Het hele westelijk deel is dus Pacific Time, dan komt het Mid-westen, waar ze zgn Mountain Time hanteren. Eigenlijk is dat het gebied waar de Rocky Mountains doorheen lopen, Arizona, Utah, Colorado, Idaho, Montana. Ruig, over het algemeen dunbevolkt gebied. Maar nu wordt het cheesy.... Arizona, waar we de Grand Canyon hebben mogen aanschouwen heeft als bijna enige 'staat' in de westerse wereld de zomertijd niet geaccepteerd, daar doen ze hier niet aan. Navajo gebied, een enclave in het noordoostelijk deel van Arizona, doet wel gewoon aan zomertijd. In de praktijk gebeurt dan het volgende: We starten in California, klok moet 9 uur terug.... na een paar dagen rijden, oh, we gaan de tijdsgrens over, de klok moet een uur eeeh, vooruit of terug? Nee, we gaan richting Europa, dus tegengesteld van terug, dus vooruit.... 1 uur vooruit dus.... ohnee, ze doen niet aan zomertijd hier, dus de klok moet helemaal niet vooruit, die kunnen we zo laten.... of moet ie nog een uur vooruit? Dus twee uur vooruit? Oh, we zijn nu in het Navajo reservaat, die doen weer wel aan de zomertijd.... moeten we een uur terug? een uur vooruit? We worden gek... Oh, we zijn Navajo reservaat weer uit, terug in Arizona... geen zomertijd dus.... eeeh, klok weer terug?... oh damn... we zitten nu in Utah (we overnachten in Blanding) oh, Utah doet weer wel aan de zomertijd.... gaan we weer..... weet iemand nog hoe laat het is? Het is zo enorm gecompliceerd, ik kan mij voorstellen dat de ene rondreizende toerist hier zijn horloge op 16.00 uur heeft staan en de andere op 20.00 uur. Wij zijn afgehaakt en we gokken maar wat en spreiden onze kansen, Jolanda heeft het 19.00 uur van en ik 18.00 uur, dan hebben we altijd de goede tijd bij ons.

Monument Valley was geweldig. We begonnen de dag met regen, wat een beetje zorgelijk was, want we wisten dat de rit door Monument Valley onverhard zou zijn. En onverharde wegen waar best verkeer over gaat, veranderd al snel in een blubberzooi, met visioenen van sleepkabels, tractors etc om al die vastgelopen toeristen uit de bagger te trekken, of simpeler geconcludeerd, Monument Valley dicht ivm slecht weer of overvloedige water overlast. We gingen het wel zien. We hebben 4-wheel drive, met alle off-road gemakken, zaken die we bij onze vorige USA trip door dit deel van de USA niet hadden. De gaten die we toen moesten in het 'wegdek' moesten overwinnen waren wel wat extreem voor de compact car (het kleinste wat je in USA kon krijgen) die we toen hadden en zijn toen al snel omgekeerd. Met het grootste wat je in de USA kan krijgen was het wel andere koek, zeker toen bleek dat het daar lang niet zo had geregend als van waar wij vandaan kwamen. De foto's vertellen het hele verhaal, een epische tocht dwars door een uniek landschap waar je je weer heel nietig voelt. Er was zoveel te beleven (de weg was nog steeds zeer hobbelig) en te zien dat er geen gelegenheid was tot de filosofische gedachtengangen die iemand krijgt als je honderden mijlen aan het toeren bent. Ik had beloofd hier nog op terug te komen, laten we dat nu maar doen, want het is van een Tao niveau waar nog 400 jaar op gemediteerd moet worden om het tot de kern te begrijpen. Alle eer aan Jolanda hier, ik was slechts de ultiem gelukkige ziel die deze uiting van hogere sferen heeft mogen waarnemen. Stel je de volgende setting voor: We rijden door een zonnige, zeer brede nagenoeg vlakke vallei. Je rijdt een uur rechtdoor, zonder te schrikken mag je een flauw bochtje naar rechts doen en na een half uur rechtdoor een net zo flauw bochtje naar rechts. Het land is verlaten, zo een 5 km links van je, evenwijdig aan de weg een grote bergrug. Rechts ook zo'n 5 km ver weg een van gelijke grootte en ook evenredig aan de weg net zo een bergkam. En zo hobbelen we een paar uur door.... en dan kijk je verrast op als er links naast je plots je naam hoort roepen.... Arjen... ik kijk naar Jolanda en zie een gezicht, sereen, als Boeda die een hogere staat van bewustzijn had bereikt, maar tegelijkertijd zo schattig als een puppie: Arjen.... Ja lieverd, wat is er?.... nu we zo rijden, met die bergen daar en daar (ze wijst naar links en naar rechts), volgens mij rijden precies tussen de bergen door.
....
....
....
Ja, ik was er echt even stil. Eigenlijk nog steeds. Ik kon toen geen antwoord formuleren, nu nog steeds niet... dit was van een niveau.... alsof ze uit een droom ontwaakte na uren en uren te hebben gereden tussen twee bergkammen (ik kon ze eerlijk gezegd niet meer aanzien) en ons hele bestaan samenvatte in die ene zin.

Morgen gaan we verder Utah in, richting Needles National Park en Arches National Park en een overnachting in Green River. Green River doet me onverklaarbaar denken aan een wonderlijk USA dingetje waar wij Nederlanders, vooral wij mannen, wel even aan moeten wennen. De wc's hier. Als je vaker in de USA bent geweest, weet je ondertussen wat je te wachten staat, maar in California waren de toiletten eigenlijk totaal anders dan ik hier had verwacht. Nu jullie je ontbijt hebben gehad, kan ik wel een beeld schetsen van de gemiddelde wc hier. Qua uiterlijk is het niet zo heel anders dan wij gewend zijn, alleen zijn ze over het algemeen een stuk lager. Als wij mannen een plasje moeten doen moeten wij zo diep buigen om die bril omhoog te krijgen, dat ik, gezien mijn leeftijd, iedere keer weer blij ben dat ik weer overeind heb kunnen komen. Maar als je vervolgens in dat toilet kijkt schrik je wel even. Tot onder de rand gevuld met water. Dit wordt een probleem als je moet plassen, of zoals het meestal gaat als je uren in een auto zit en je het zo lang hebt uitgesteld tot je echt niet langer kunt.... nahja, dat beeld kan je zelf wel invullen.... dat gaat kletteren.... en kletteren.... en kletteren.... iedereen in een straal van 10 tot 15 meter krijgt een beeld van hoelang je hebt op kunnen houden. En dat gekletter kan natuurlijk niet zonder gespetter... heb je al een beeld? Zal ik dat beeld dan nog even aanscherpen? Zelden tot nooit tref hier een toiletborstel aan in het toilet. Dat is ook niet echt nodig, want het enige wat zorg nodig heeft nadat je goed je best hebt gedaan is je natte kont van al dat geplons. Maar na al die ellende komt het grote plus punt van dit systeem hier, en eerlijk gezegd de enige reden die ik kan bedenken waarom ze hier die volle wc's hebben.... Je kan vol trots aanschouwen wat de productie was die dag, want voilá, alles drijft daar volledig voorbereid voor een wetenschappelijke analyse, niets wat stiekem al in het gat is verdwenen, normaal altijd zo een teleurstelling. Maar nu als het allemaal zo lekker aan het drijven en zwemmen is, heb je ook geen last van remsporen, dus valt er ook niets te borstelen. Dus als je niet van borstelen houdt, neem een Amerikaans toilet (en veel plezier met dweilen).

Zo, nu weet ik zeker dat jullie blij zijn dat ik klaar ben met schrijven, tot morgen maar weer.

Geschreven door Arjen-en-jolandas.reizen