Er gaan veel vervelende verhalen rond over Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja. Ik heb veel reizigers ontmoet die daar op vrij brute wijze zijn beroofd. Ook zou het een vieze, sfeerloze stad zijn.. Gelukkig heb ik nu Luuk aan mijn zijde en samen vermaken we ons prima in Phnom Penh! Het is misschien niet de mooiste stad van Azië, maar er zijn wel een paar interessante bezienswaardigheden.

Phnom Penh is een goede stad om wat meer te leren over de geschiedenis van het land. Een gruwelijke geschiedenis die zich heel recent heeft afgespeeld. Een hele korte samenvatting van de laatste jaren: Cambodja werd meegesleurd in de Vietnam oorlog. De gevechten tussen de Amerikanen en de Vietnamese en Cambodjaanse communisten en de bombardementen stoppen in 1975, als de Rode Khmer Phnom Penh in neemt. De Rode Khmer staat onder leiding van Pol Pot. Hij heeft het bizarre idee om van Cambodja een niet-kapitalistische agrarische samenleving te maken. Binnen 48 uur laat hij alle scholen, winkels en banken sluiten. Hij verjaagt alle mensen uit de steden om op het platteland te gaan werken. Hier moet men lange dagen ontzettend hard werken voor heel weinig eten. Binnen 3 dagen zijn alle steden leeg. Hij schaft geld en godsdienst af en laat bijna alle monniken vermoorden. Ook alle opgeleide mensen zoals leraren, dokters en advocaten laat hij vermoorden. Alles wat kan duiden op intelligentie, zoals het dragen van een bril of het spreken van een 2e taal, zag hij als bedreiging. In de 4 jaar dat hij aan de macht was is ongeveer 25% van de Cambodjaanse bevolking vermoord. In 1978 verdreef Vietnam de Rode Khmer het land uit. Helaas was de ellende nog niet voorbij. Omdat iedereen op zoek ging naar eventuele overgebleven familieleden elders in het land verwaarloosde men de oogsten en kwamen er nog eens honderdduizenden om door de honger. Nog steeds is de politieke situatie in het land twijfelachtig en heel corrupt.

In het hele land werden in de tijd van de Rode Khmer duizenden mensen in de gevangenis gegooid om te martelen en te vermoorden. Men werd net zo lang gemarteld tot ze een verklaring ondertekende waarin stond wat ze mis hadden gedaan. Dit was altijd een of andere valse beschuldiging. Nadat ze getekend hadden werden ze vermoord. In Phnom Penh staat onder andere de S21, security prison 21. Nu beter bekend als de Tuol Sleng prison of Tuol Sleng genocide museum. In deze tot gevangenis omgebouwde school werden in 4 jaar tijd zo'n 20.000 mensen gevangen gehouden, gemarteld en vermoord. Het is bizar om hier te lopen.. Omdat dit zich nog maar zo kort geleden heeft afgespeeld loop je op precies dezelfde stenen als men toen deed en zie je precies dezelfde muren, bomen, martelwerktuigen en gebruiksvoorwerpen als de bewakers en gevangenen 40 jaar geleden. Niets is vervangen of opgeknapt.
Het complex bestaat uit 3 gebouwen. In een van die gebouwen zijn de klaslokalen getransformeerd totverhoorkamers. De vroegere ventilatiegaten zijn gedicht om het geschreeuw van de gevangenen te dempen en voor de ramen zitten tralies. In een ander gebouw zijn cellen gemaakt. Hele slordige bakstenen muurtjes vormden kleine cellen in de klaslokalen. In een cel van 1 bij 2 meter zaten 2 gevangenen vast geketend. Ze kwamen er alleen uit om verhoord (lees: gemarteld) te worden in de verhoorkamers of gemarteld te worden op het vroegere schoolplein. Ze werden onder andere met hun armen achter hun rug aan hun polsen opgehangen aan een hoge constructie die eerder door de studenten bij sportactiviteiten werd gebruikt. De audiotour verteld ons deze details. Af en toe zet ik een onderdeel stop, het verhaal is te gruwelijk. In de gebouwen zijn veel foto's te zien van bewakers, overige medewerkers en gevangenen. Levend, gemarteld en dood. Het is vreselijk om hier te lopen, maar tegelijk ook heel interessant en 'goed'. Goed in de zin van dat ik weer even stil sta bij het leven dat ik heb. Een leven zonder oorlog, moorden, martelingen en pijn. Een leven met liefde, vrienden en vrijheid. Heel cliché, sorry, pak je teiltje er maar bij.

Even op adem komen en dit laten bezinken.. we gaan naar een koffiebarretje en Luuk drinkt zijn eerste kokosnoot! Lekker! We twijfelen nog even of we wel naar de Killingfields willen.. Het is al zo'n heftige dag. Maar we zijn nu in Cambodja dus eigenlijk 'moeten' we wel. Na een tuktuk rit van 30 minuten zijn we er. We krijgen weer een audiotour die ons verteld over wat hier gebeurde. In het kort: de gevangenen uit verschillende gevangenissen werden, als ze niet al dood gemarteld waren, hierheen gebracht om vermoord te worden. Dit gebeurde met bamboe stokken, knuppels, geweren en andere voorwerpen. Ook vrouwen en baby's werden hier vermoord. Er zijn een heleboel massagraven en op sommige plekken komen dagelijks nog botten en kledingstukken naar boven. Gek genoeg heerst er een serene rust en stilte. De vogels die kwetteren en zingen en de prachtige vlinders die in grote getallen over de massagraven geven mij een vredig gevoel. In het midden is een prachtig herdenkingsmonument gebouwd, hoewel de binnenkant een beetje luguber is. In deze prachtige toren liggen namelijk alle grote botten die er gevonden zijn. Alle overblijfselen zijn onderzocht op leeftijd en doodsoorzaak. De botten liggen verdeeld over 17 verdiepingen. Er is voor het getal 17 gekozen omdat Pol Pot op 17 april Phnom Penh binnenviel. Ik ben blij dat we hier toch nog naar toe zijn gegaan. Het prachtige monument en de wetenschap dat de mensen die in die vreselijke gevangenis zaten nu niet meer lijden en deze gruweldaden tegenwoordig niet meer gebeuren in Cambodja zorgen ervoor dat ik het voor mijzelf redelijk kan afsluiten. Natuurlijk zal het nog een tijd in mijn hoofd blijven zitten, Luuk en ik komen er deze avond steeds weer op terug.

We zijn stil in de tuktuk rit terug. We worden weer afgezet bij het museum waarvandaan we de laatste 1,5 km terug naar het hotel lopen. Heerlijk om een beetje door de stad te struinen. In een klein straatje zien we wat jongeren in Chinese showkleding. In Saigon met 't Chinees nieuwjaar zag ik dat ook, maar toen waren ze helaas net klaar met optreden. De jongens zijn een jaar of 14 en roepen enthousiast wat engelse woorden naar me. Ik maak een praatje met ze in de hoop te achterhalen of ze nog gaan optreden. In de truck liggen de drakenpakken, dat ziet er hoopvol uit. Inmiddels is Luuk al om de hoek gelopen en heeft hij allang door dat 't optreden net bezig is! Wat gaaf! Er staat een tiental jongeren muziek te maken en er wordt een gave show gegeven met draken en een soort boeddha figuur. De hele straat is uitgelopen en staat enthousiast te kijken, deels naar de show en deels naar die gekke bleekscheten die staan te kijken 😉. We zijn de enige toeristen en dit voelt als een fantastisch inkijkje in het dagelijkse Cambodjaanse leven. Het is al snel duidelijk dat dit een show is ter ere van het Chinees Nieuwjaar. Ontzettend gaaf zeg en net wat we nodig hebben: een vrolijke positieve draai aan deze indrukwekkende dag! We worden enthousiast uitgezwaaid door de jongens als de show is afgelopen en we richting het hotel lopen. Wauw, echt een dag met gemixte gevoelens en emoties. Een bizar, indrukwekkend en boeiend begin van onze Cambodja-trip.

Geschreven door Typisch.marlies