Soms stel je jezelf wel eens de vraag " Wat zou ik nog heel graag willen?" "Wat is nog een grote droom?" Je kunt natuurlijk wachten tot je met pensioen bent om je dromen te gaan realiseren. Maar waarom zou je wachten? Waarom van je droom geen werkelijkheid maken? Nadat ik in 2018 al één grote droom gerealiseerd had door een bezoek te brengen aan de mythische Noordkaap was ik ondertussen nog twee keer in Noorwegen geweest in 2019 en 2023. Maar toch bleef er nog een grote droom over. Het zien van de Aurora Borealis, het poollicht of ook wel noorderlicht genoemd.
Dit ongrijpbare spectaculaire natuurfenomeen bleef al jaren mijn interesse houden. De Vikingen dachten dat het licht een brug vormde tussen onze wereld en Asgard, daar waar Thor en de andere Viking goden leefden. In een andere Noorse mythe is het licht de weerkaatsing van het pantser en de schilden van de gevallen Walkuren (Noorse strijdgodinnen) op weg naar hun laatste rustplaats. De Sami, de inheemse bevolking in Lapland, zeiden dat de poollichten gemaakt werden door de godin Aurora die in de hemel leefde. Iedere winter zou zij naar de aarde komen om in de hemel te dansen met haar sluier van licht. De Sami geloofden dat de dans van Aurora een teken van bescherming was tegen de boze geesten die zich in de poolnacht schuilhielden. Maar je moest wel stil zijn als Aurora aan de hemel verscheen. Als iemand de dans van Aurora zou verstoren of naar haar zou roepen, zou ze boos worden en deze persoon meenemen naar de hemel. Dat zijn de sagen maar natuurlijk is er ook een wetenschappelijke verklaring.
Een van de eerste astronomen, Galileo Galilei, gaf het noorderlicht in 1619 de naam Aurora Borealis toen hij op een avond in Italië naar de hemel in het noorden keek en groen met paarse kleuren in de lucht zag. Hij noemde het licht naar de Romeinse godin van de dageraad, Aurora en Boreas, de Griekse god van de noordenwind. In het Latijn betekent Aurora Borealis dan ook dageraad van het noorden. Pas in 1896 kwam de Noorse wetenschapper Christian Birkeland achter de ware oorsprong van het poollicht. Ik ben me er meer en meer in gaan verdiepen en ontdekte uit allerlei artikelen en publicaties dat de winter van 2024-2025 een van dé beste momenten moet worden om Lady Aurora met een bezoek te vereren. Om echter te snappen waarom deze winter het beste moment is, moet je eerst snappen wat Aurora is en hoe het ontstaat.
Hoe ontstaat aurora?Het licht heeft alles te maken met de zon. De zon is een grote vuurbol die met enige regelmaat net als een vulkaan elektrisch geladen atomaire deeltjes, protonen, elektronen en gassen uitspuwt en de ruimte in blaast. Deze uitbarstingen van de zon, zorgen voor zonnewinden. Na een reis van zo'n 150.000.000 kilometer raken deze zonnewinden met de elektrisch geladen deeltjes de atmosfeer van de aarde. Dan wordt een klein deel van de ontsnapte elektrisch geladen deeltjes aangetrokken door het magnetisch veld van de aarde. Deze deeltjes worden afgebogen naar de magnetische Noord- en Zuidpool. Op een hoogte van 100 tot 500 km boven het aardoppervlak botsen de zonnedeeltjes op zuurstof en stikstof atomen uit onze atmosfeer. De atomen moeten dan energie vrijgeven, wat ze doen als kleine pakketjes licht die fotonen worden genoemd. Prachtige fotonen want hierdoor ontstaan er golven of gordijnen die in groene en roze kleuren op 100 km hoogte en in violet en blauwe kleuren tot op 500 km hoogte aan de hemel verschijnen. Dat noemen we dus het noorderlicht. Als je er meer van wilt weten, kun je bijgaand filmpje eens bekijken.
https://youtu.be/0I1hZCD7sT0?si=61w_yYumBtXdJWHQ Waar kun je de aurora dan zien?Er zijn het hele jaar door deeltjes vanuit de zon onderweg naar de aarde. Deze deeltjes worden naar de magnetische pool getrokken maar gek genoeg niet helemaal naar de noord- en zuidpool. De deeltjes verzamelen zich in de zogenoemde aurorabelt (gordel). Die vormt een scheidslijn in de atmosfeer tussen de meer uitgerekte breedtegraden van de poolkap (zeg maar het platte topje van de aarde) en de meer normale breedtegraden op lagere gebieden van de aarde. Deze natuurlijke grens ligt tussen 60 en 70 graden noord (en zuid). Een van de weinige steden wereldwijd die binnen deze gordel liggen en relatief eenvoudig per vliegtuig te bereiken is, is Tromsø. Tromsø ligt precies onder de auroragordel en hier kun je het noorderlicht in principe iedere nacht in de uren rond middernacht zien. Afhankelijk van de situatie of er wel of geen zonnestormen de aarde raken, kan de aurora zich naar het zuiden of het noorden uitbreiden. Zo was er dit jaar op mijn verjaardag een krachtige zonnestorm en was het noorderlicht ook in Nederland en zelfs tot in Italië goed te zien. En dat had een reden.
Wanneer kun je de aurora dan zien?Zoals gezegd kun je onder de aurorabelt dus eigenlijk iedere dag het noorderlicht zien mits je op de juiste breedtegraad bent, het donker is en de hemel helder is (er mag geen bewolking zijn). Echter is de winter van 2024 een uitzonderlijk moment. De zon doorloopt namelijk een zonnecyclus die gemiddeld zo'n elf jaar duurt. Op de piek van zo'n cyclus ontstaan er veel zonnevlekken die voor uitbarstingen op de zon zorgen. Als er veel uitbarstingen zijn, ontstaan er ook veel zonnestormen en komen er dus veel atomaire deeltjes richting de aarde. Dus is de aurora sterker, meer en vaker te zien (ook in Nederland dus). Laat de winter 2024-2025 nu de piek van de zonnecyclus zijn en zoals wetenschappers voorspellen, zouden de auroras zo sterk kunnen worden als in de afgelopen 20 jaar nog niet is waargenomen. Dus het meest geschikte moment om een zo groot mogelijke kans te hebben om de aurora te zien. De perfecte winter dus om een langgekoesterde reis naar het hoge noorden te ondernemen.
De periodeToen ik die informatie had, heb ik eind november 2023 de knoop doorgehakt dat het er deze winter dan van moet komen. Mijn grote Arctisch Aurora Avontuur. De eerste stap was een periode kiezen. De meest ideale periode valt bij een nieuwe maan (want dan is het helemaal donker) en liefst had ik nog een beetje daglicht overdag dus moest het een datum vóór 27 november zijn (want dan begint boven de poolcirkel de poolnacht en is het 24 uur donker). Toen bleef er nog één mogelijkheid over en stond de datum vast. 1 november is er dit jaar een nieuwe maan dus kon ik mijn reis naar Tromsø rond deze datum gaan plannen. De vliegtickets konden geboekt worden, de hotels gereserveerd en de plekken om aan excursies deel te nemen konden vastgelegd worden. Daarmee was het grove masterplan van mijn reis klaar.
De uitrustingDe datum en locatie stonden dus vast. Maar wat komt er allemaal bij zo'n reis kijken? In de zomer is het op die breedtegraden al niet erg warm. In juni 2018 was het op de Noordkaap ook maar +3 graden om middernacht en toen scheen de middernachtzon nog. Maar in de winter kan het helemaal variëren tussen de +5 en -15 graden al dan niet met wind erbij (waardoor het nog veel kouder aanvoelt). Uitschieters tot -40 zijn daarbij op de hoogvlaktes mogelijk. Dat vraagt dus om een iets andere voorbereiding dan wat zomer shirtjes en een dik vest in de koffer gooien. Met een risico op zo'n extreme temperaturen en bevriezing van ledematen voldoet een winterjas van de C&A opeens niet meer. En een paar afgetrapte moonboots van de ANWB waar je hier door 2 cm sneeuw mee loopt, zorgen dan ook niet meer voor warme tenen. Dus nadat deze reis geboekt was, moest er eerst een nieuwe garderobe komen waarmee ik zeker temperaturen van -20 zou kunnen overleven. Goede schoenen, een goede dikke zware jas, dik geïsoleerde wanten die je over andere handschoenen aan kunt trekken, skibril, merino sokken, merino onderkleding en laagjes. Heel veel laagjes. In wol of fleece. Dat maakt niet uit zo lang het maar geen katoen is. Katoen wordt nat en nat is koud. Maar met alleen kleding ben je er dan nog niet. Wil je de natuur in en een berg op lopen of als het tegenzit in de stad rondwandelen over lagen ijs en vastgevroren sneeuw dan kun je niet zonder spikes. Het is bijna 24 uur donker dus wil je wat kunnen zien in het donker en je camera in kunnen stellen, moet je een hoofdlamp opzetten. Ook de fotoapparatuur moest een update krijgen met nieuwe sterke batterijen die tegen de kou kunnen, een statief voor de telefoon, hoesjes voor om de batterijen, een extra sterke powerbank, nieuwe draadloze afstandsbediening, een water- en sneeuwdichte fototas enz. Beetje bij beetje kwam zo een hele paklijst tot stand en was ook de uitrusting in orde.
De voorbereidingAchter goede kleding en algehele uitrusting kon ik dus ook een vinkje zetten. Maar als je gaat kijken wat de kou fysiek met je lichaam doet, was er nog meer nodig. Wanneer het koud is, dan heeft je lichaam veel energie nodig om warm te blijven. Als het kouder wordt, vernauwen de bloedvaten zich en stroomt er minder bloed naar je ledematen. Het bloed blijft zo dicht mogelijk bij de vitale delen van je lichaam. Maar wil je in koude omstandigheden ook nog actief wat kunnen doen, een wandeling kunnen maken door de sneeuw, met sneeuwschoenen een berg op kunnen lopen, achter een huskyslee aan kunnen lopen enz. dan heb je meer energie nodig. Niet alleen door voldoende en goede voeding maar ook door een goede conditie. Sinds januari 2024 zijn er dus ook heel wat bezoekjes aan de sportschool gebracht en sinds mei is daar een intensief traject met Personal Impulse Training en een andere manier van eten bij gekomen. Alles om ervoor te zorgen dat ik met zo veel mogelijk energie en kracht aan mijn avontuur kan beginnen en mijn grote droom kan realiseren. Om in Noorwegen nog een beetje te kunnen communiceren, was ik al langer bezig met Noorse lesjes op Duolingo en andere apps. Na 781 dagen x 15 minuten (bijna 200 uur) Noorse les heb ik nu de taaltest voor Noors niveau A2 gehaald. Dat wil zeggen: "Dat je kunt communiceren over simpele en alledaagse zaken die een simpele en directe uitwisseling van informatie over bekende onderwerpen en activiteiten vereisen. Je kunt zeer korte sociale uitwisselingen aan, ook al kan je meestal niet genoeg verstaan om het gesprek zelf gaande te houden." Ik zal het dus maar houden op: "Jeg snakker litt norsk".
Hoe ziet mijn masterplan er dan uit? Wat heb ik dan allemaal geregeld? Hoe gaat mijn Arctisch Aurora Avontuur er dan uitzien? Onderstaande reisplanning vormt tevens de inhoudsopgave van dit blog en de volgorde waarin de verhalen en foto's gepubliceerd zullen worden.
Vrijdag 25 oktoberMet de trein naar Hoofddorp voor een overnachting in Novotel Amsterdam Schiphol Airport omdat het op zaterdagochtend niet mogelijk is om rond 08.00 uur vanuit thuis op Schiphol te komen met de trein. Dat was helaas het enige puntje waar ik in de hele planning van deze reis géén rekening mee had gehouden. Vandaar dat er een nachtje Hoofddorp bij is gekomen om zonder stress aan mijn vakantie te kunnen beginnen op zaterdagmorgen. Dat bleek een vooruitziende blik te zijn omdat deze week bekend werd dat de NS voor het hele weekend werkzaamheden heeft gepland waardoor de dienstregeling naar Amersfoort gewijzigd is. Daar had ik dus liever niet zaterdagochtend achter willen komen.
Zaterdag 26 oktober - Vrijdag 1 novemberVlucht van Amsterdam via Oslo naar Tromsø. Daarna vanaf het vliegveld in Tromsø met een auto met chauffeur naar het Sommarøy Arctic Hotel.
Sommarøy is een schiereiland zo'n 60 kilometer westelijk van Tromsø. Het zit met een brug aan het vaste land vast en bestaat uit een paar eilanden. De oppervlakte is 0,37 km² en er wonen zo'n 242 inwoners. Dan denk je misschien, wat moet je op zo'n eiland? Nou het buureiland Senja staat bekend om zijn Aurora Borealis Observatory. Een hotspot om de Aurora te bekijken. Echter op Sommarøy zijn de hotelkamers de helft van de prijs en heb je ook tot Groenland geen ander eiland voor je neus liggen. Ook heb je tot de Noordpool vrij zicht op de Atlantische oceaan en de hemel. Dat leek mij wel een goede plek om de eerste week van mijn vakantie te onthaasten, wat te wandelen en hopelijk mooie foto's te maken. De plaatjes en filmpjes van het hotel zagen er in ieder geval veelbelovend uit. Kijk maar eens op
https://youtu.be/V4Eo6kXVTCQ?si=oMzNL6Apr2WgZ-jM Vrijdag 1 november - Donderdag 7 novemberTransfer van Sommarøy Arctic Hotel naar het Scandic Ishavshotel in Tromsø. Na een week rust op het eiland staat er bijna een week in de 'grote' stad op de planning. Tromsø, ook wel het Parijs van het noorden genoemd, heeft zo'n 68.000 inwoners en is een van de grootste steden boven de poolcirkel wereldwijd. Naast een grote universiteit met zo'n 15.000 studenten, musea en andere bezienswaardigheden heeft Tromsø één belangrijk voordeel waar het om noorderlicht gaat. Tromsø ligt precies onder de aurorabelt. Dus mits de nachten helder zijn, is dat bijna een garantie om iedere nacht de aurora te kunnen zien. Daar heb ik sowieso al twee nachten professionele hulp bij omdat ik twee nachten op pad ga met twee goede aurora gidsen. Via Instagram heb ik uitgebreid onderzoek gedaan en ben ik terechtgekomen bij Nico van Arcticphotoguide en Jurre Jan van The Green Adventure. Daarnaast ga ik nog een dag naar een Sami familie bij Tromsø Arctic Reindeer voor een dag tussen zo'n 300 rendieren in het winterkamp van de Sami. Maar om het noorderlicht te zien, wilde ik mijn kansen nog wat meer vergroten en dus wilde ik eigenlijk nog wat noordelijker op de aardbol komen tijdens mijn reis. Nu ligt Tromsø al op de 70e breedtegraad maar je kunt in Noorwegen tot ruim boven de 71e breedtegraad komen.
Donderdag 7 november - Zondag 10 novemberOm echter in de winter noordelijker in Noorwegen te komen heb je maar twee opties. Ofwel vliegen ofwel met een schip. De meeste bergpassen en wegen zijn onbegaanbaar in de winter en grotendeels afgesloten. Maar toen ik hier over nadacht, kwam wel een tweede droom om de hoek kijken. Het stond al heel lang op mijn lijstje om een keer met het Noorse postschip, de Hurtigruten, mee te varen. Nu is dat als alleenreizende niet te betalen in de zomer maar in de winter liggen de prijzen beduidend lager, betaal je geen eenpersoonstoeslag en is het ook mogelijk om een deeltraject mee te varen. Op donderdagavond vertrek ik daarom met de MS Kong Harald vanuit Tromsø naar Kirkenes en zal zo'n 24 havens op de heen en terugweg bezoeken. Sowieso breng ik nog een bezoek aan de Noordkaap als we in Honningsvåg aanleggen en ook in Kirkenes, Vardø en Hammerfest is er een paar uur tijd om aan excursies deel te nemen. Groot voordeel is dat het op zee natuurlijk helemaal donker is en er dus meer kans is om de aurora te zien én omdat ik noordelijker ga is het een groter deel van de dag helemaal donker. Dit omdat op de noordelijke breedtegraden op 26 oktober de poolnacht al begonnen is en de zon daar dus helemaal niet meer boven de horizon komt tot 14 februari. In de nacht van zondag op maandag ben ik dan weer terug in Tromsø.
Maandag 11 november - Dinsdag 12 novemberNa terugkomst met de Kong Harald heb ik nog twee dagen in Thon Hotel Tromsø. De maandag staat gereserveerd om nog een keer wat door Tromsø te lopen en te kijken of er nog iets leuks of nuttigs mee terug in de koffer kan als daar plaats voor is. Dinsdag ga ik naar een ander eiland in de buurt van Tromsø om met de mushers van Kvaløya Husky een tocht met de hondenslee over Kvaløya te maken.
Woensdag 13 novemberAls deze laatste twee dagen achter de rug zijn, blijft er op woensdag nog één dag over en die is voor de terugvlucht vanaf Tromsø via Oslo naar Amsterdam. Het laatste stukje gaat dan met de trein terug naar huis.
Dat is de planning. Nu rest er nog één ding. Het realiseren van mijn droomreis. Ik heb er bijna een jaar lang alles voor gelaten. Ik heb er alles aan gedaan om alles zo goed mogelijk te plannen zodat ik nu zo goed mogelijk aan mijn Arctisch Aurora Avontuur kan beginnen. Morgen start de uitvoering van dit masterplan.
Dat dromen werkelijkheid mogen worden Geschreven door Msmoneys.reisverhalen